VU Magazine 1976 - pagina 361

1 ^ magazine 7

De aarde: ruimte voor mens en dier? ,, Natuur zegt niet nee tegen verdubbeling van de wereldbevolking": aldus luidt de conclusie van prof. dr. H. Linneman en zijn team van economen en agronomen in het VU-magazine van april 1976, pag. 18. Het interview, uitstekend gefundeerd op een berekening van de absolute maximale voedselproductie van de wereld door prof. P. Buringh en H. D. J. van Heemst en G. J. Staring (Publicatie no. 598 van de Afdeling Bodemkunde en Geologie. Landbouwhogeschool. Wageningen, 1975). is om ten minste drie redenen opmerkelijk:

leen voor het voortbestaan van de mens, maar ook \ oor dal van de dieren (en niet alleen het huisvee) gezorgd. Klaarblijkelijk waren in die tijd de wilde dieren bij (iod en mensen geen quantiié negligeahlc. zoals nu bij de maximale wereldvoedselberekeningen

creatie-voorzieningen, landbouwgronden, plantages, veeweiden en productie-bossen aanwezig zijn of worden aangelegd, zijn de natuurlijke milieus vernietigd. In overeenstemming daarmee wordt nergens in de genoemde geschriften over de aarde als bron van het voedsel vooreen groeiende menselijke wereldbevolking over de toekomst van wilde planten en wilde dieren gesproken, in de opzet van de berekeningen bestaan wilde planten en wilde dieren niet. Men kan zich afvragen (11 of de negatie van hun bestaan een reële benadering is en (2) of het voorbijzien aan hun bestaan ethisch verantwoord

Wilde dieren \ragen in niet mindere mate ruimte voor hun beslaan als mensen. Zij kunnen niel ..afgescheept" worden met stukle^voor landbouw of veeteelt ongeschikte of minder geschikte marginale gebieden. Zij hebben de gehele grote verscheidenheid nodig van boslypen van allerlei klimaten en bodems, van moerassen, savannen, oeverlanden, steppen, woestiinen. zeekusten en zeeën en al het andere wat de aarde aan natuurlijke milieus heeli voortgebracht. Ruimte, die door de mens voor zijn bedrijvigheid is bezet. IS slechts m weinig gevallen ook voor wilde dieren bewoonbaar; en dan zijn hel nog alleen m a a r d e enkele diersoorten die de mensdaarin heeft willen tolereren. Hoe groot de afstand is die de huidige westerse mens (het voorbeeld waarnaar \ rijwel de gehele mensheid streeft, of men dit nu aardig vindt of met) \ an de natuur scheidt, wordt geïllustreerd mei de uitspraak die ik meermalen met betrekking tol stukjes al of niet echte natuurgebieden heb gehoord: ,,Daar is nog zo veel ongehruiki (..unused") land!" Hel gaat dan weliswaar om de laatste wijkplaatsen van allerlei grote en kleine dieren en van talrijke wilde planten en bomen, maar in de ogen van velen is dat land toch ..ongehruiki" en hel ligl er ..nutteloos". Dal andore schepselen Gods het land op hun manieren zeer intensief (!) gebruiken en dat nodig hebben voor hun voortbestaan, ontgaat \ elen. of hel deert hen niet; de aarde is immers alleen v oor de mens!

1. Het is met veel menselijkheid gesteld en de zgn. ,,reddin^sha(>t-ethiek"{redden van hen -" mensen en volken - die ogenschijnlijk de meeste overlevingskansen bezitten) wordt resoluut atgewezen. 2. De eindigheid van de omvang van de natuurlijke rijkdommen van de aarde, of wel \ a n de natuurlijke mogelijkheden van de biosleer. wordt niet alleen erkend, er wordt letterlijk en figuurlijk rekening mee gehouden.

reactie van prof. dr. K. H. Voous (bioloog) 3. Bij de berekening en de beschouwingen wordt uitgegaan van de aarde als woonplaats van uitsluitend mensen, hun landbouwgewassen en hun hui.svee. Op de een of twee plaatsen waar sprake is van de biosfeer (b.\. conclusie op pag. 24) wordt alleen gesteld; ,,Hei is niet zo, dat om redenen van ecologisch evenwicht er geen plaats zou zijn voor een duhhele wereldbevolking". Afgezien van het feit, dat de laatst vermelde stelling niet wordt bewezen de uitspraak valt zo maar uit de luchten heeft niets te maken met de voedselproduclie-berekeningen en dal hij op zijn minst genomen aanvechtbaar IS. zou ik voor het als ten derde genoemde punt enige aandacht willen vragen.

Geen plaats voor wilde dierenl \ oor alle culturele ontwikkelingen van de mens. of zij nu industrieel of agrarisch zijn. is ruimte nodig. Waar steden, fabrieken, havens, scholen, wegen, vliegvelden, spoorwegen, villa-wijken, musea, sportvelden, zeilhavens, badstranden, parken en andere re-

Is.

Rei^el is het zeker: de snelheid waarmee natuurlijke milieus met al hun verscheidenheid \aii planten en dieren voor de voel van de mens verdwijnen is onvoorstelbaar groot. De tijd is al lang voorbij dat men op de aarde ongerepte natuurgebieden kan bezoeken (behalve misschien hier en daar op Nieuv\ Guinea en omringende eilanden en in het nu ook bedreigde Amazone-bekken in Zuid-Amerika. inde poolstreken. in sommige hooggebergten en in het hart van de grote woestjinen). Doch er zijn er maar weinigen diedit(willen)zien en beseffen. Reëel is ook. dal de bekende uitspraak van de hrankfurter natuurbeschermer prof. Grzimek. ..Geen plaats voor wilde dieren!''", die het in de publiciteitsmedia destijds zo goed ..deed", al lang een dode ,,slogan" is geworden. Maar of het reëel is, dat de mens al dit ingewikkelde samenspel van planten en dieren voor de voortzetting van zijn eigen bestaan zal kunnen missen, is een vraag van grote biologische importantie. Ethisch VAe\ de zaak er anders uit. Is de aarde wel alleen voor de bew oning van de mens gemaakt en bedoeld? En is de mens het enige schepsel Gods? Reeds in hel Genesis-verhaal van de zondvloed wordt door God niet al-

De aarde: niet alleen voor de mensl

Stervende natuur f:r zijn gelukkig ook anderen, die minder men.s-centraal denken. Hun stemmen worden \eelal als onpraktisch beschouwd. Maar zijn ze wei zo onpraktisch en alleen maar romantisch en ..koopt men er niets voor"'.' Hieronder volgt een bewuste selectie van enkele van deze stemmen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen