VU Magazine 1976 - pagina 30

MJ magaune 28

Bijgaand artikel over de Confucius-beweging in China is gebruikt op een werkcollege „Elite-massa" in China (en India) voor doctoraal studenten geschiedenis en niet-westerse studierichtingen.

kend. krijgt daarom de oude mandarijnenmantel omgeworpen en een plaats toegewezen onder een vroegere keizer-dynastie. Onder het mom van een historisch debat wordt vervolgens de kritiek geventileerd zonder dat aan de direkte betrokkenen overigens de analogie ontgaat. Ook de kulturele revolutie begon met heftige diskussies over een brok dynastieke geschiedenis, alvorens de maskers werden afgeworpen en de strijdende partijen elkaar rechtstreeks tegemoet traden. Een belangrijk bijverschijnsel van de anticonfucius beweging is de nieuwe aandacht die werd geschonken aan oude Tao-istische teksten. Het Tao-isme is een religieus-filosofische stroming uit het oude China, welke door het officiële confucianisme hoogstens laatdunkend werd getolereerd. Omdat in deze Tao-istische geschriften het Confucianisme werd bestreden en aan de kaak gesteld zijn zij opnieuw voor de dag gehaald. Maar uit ingezonden kranten-artikelen blijkt een onbedoeld neveneffekt. De lezers gaan be-' langstelling tonen voor oorspronkelijke teksten en daaruit sprekende denkbeelden, die weliswaar anti-confucianistisch zijn maar op veel punten evenmin stroken met de doelstellingen van de huidige regering. Een laatste kanttekening is van meer algemene aard. Het is verleidelijk om het kommunisme van Mao aan te merken als een verkapte religie. In dat verband kan gewezen worden op Mac's inspanning om een nieuwe mens te kreëren die zich belangeloos en toegewijd inzet voor de samenleving en op de grote nadruk in Mao's rode boekje op ethisch verantwoord gedrag en een juiste ideële instelling. Deze en andere parallellen liggen voor het grijpen maar zijn gevaarlijk zeker als ter vergelijking wordt gedacht aan het christendom. Men kan het huidige chinese kommunisme alleen vergelijken met zijn direkte voorganger, het confucianisme. Het is niet onwaarschijnlijk dat het kommunisme onder meer daarom wortel kon schieten in China, omdat het funkties vervulde waarin eeuwenlang door het confucianisme was voorzien. En dat betekent dat men heel voorzichtig kan proberen bijzondere kenmerken van Mao's kommunisme — bij voorbeeld de klemtoon op de juiste idee en het juiste gedrag — te herleiden tot confucianistische invloeden. De recente anti-confucius-debatten zijn gevoerd in een stijl en terminologie de herinneringen oproepen aan de vroegere woordenstrijd tussen het confucianisme en andere filosofische scholen. Een Indiase waarnemer, die deze overeenkomst signaleert, verbindt daar terecht niet de konklusie aan dat China momenteel stappen terug doet in de richting van de confucianistische traditie. Maar hij wijst er wel op dat deze anti-confucius-kampagne China evenmin dichter bij het Marxisme Leninisme brengt, laat staan in zijn russische variant.

Mao Tse Tung

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen