VU Magazine 1976 - pagina 20

i ^ magameU

Natuurwetenschappers en technici moeten zich hun plaats in groter geheel bewust zijn In 1516 publiceerde de Engelse geleerde en staatsman Thomas More zijn 'Utopia', een toekomstmodel over hoe de samenleving er zijns inziens zou moeten uitzien. Hij beschreef een maatschappij op een eiland, ver van de bewoonde wereld, waar iedereen verplicht was een zesurige werkdag vol te maken met werk op het platteland of in bedrijfjes, behalve degenen die van werk waren vrijgesteld om te kunnen studeren. Geld bestond niet. Wie iets nodig had kon dat gaan halen in de centrale opslagplaatsen. Helemaal rooskleurig was More's Utopia niet: om het voor vrije burgersmogeltjicle maken nietianger dan ze& uur per dag te werken, moesten dwangarbeiders, slaven en krijgsgevangenen bij de produktie worden ingeschakeld. 'Utopia' werd een genre, dat door velen na More werd beoefend. 'Utopia' werd bovendien een begrip met een negatieve bijsmaak. 'Droombeeld, onverwezenlijkbaar ontwerp van een volmaakte toestand', zegt Van Dale's GrootWoordenboekderNederlandseTaaionder het trefwoord 'Utopie'. Maar die betekenis had het niet voor More. Zijnboek bevatte eenglobale schets van hoe een idea^ lere maatschappij dan de toenmalige er zou moeten uitzien. Er werd op de bestaande maatschappij dan ook kritiek geleverd. Bovendien was de auteur er zelf van overtuigd dat er voor zijn meer ideale maatschappij geen fantastische uitvindingen nodig waren. Ze zou met bestaande middelen zijn te realiseren, wel zou ze een andere maatschappijstructuur vragen.

Omwenteling Prof. dr. E. Boeker, hoogleraar in de theoretische natuurkunde aan de VU, publiceerde onlangs zijn visie op Utopia („Natuurwetenschap en techniek, een weg naar Utopia?" uitgave Van Gorcum, prijs f 22,50, ook verkrijgbaar in de VU-boekhandel). Prof. Boeker richt zich in zijn boek in de eerste plaats tot mede-wetenschappers, tot studenten (in de loop van deze maand zal hij aan de Universiteit van Amsterdam een gastcollege over z'n boek geven) en tot docenten bij het natuurwetenschappelijk en technisch onderwijs. Het Utopia van prof. Boeker heeft met de „klassieken" gemeen, dat er geen super-uitvindingen nodig zijn voor wat hij voor ogen heeft.

Thomas More

Prof. dr. E. Boeker

Wel zal men anders tegen de samenleving moeten gaan aankijken en ook zal er een geleidelijke, door een brede volksbeweging gesteunde, maatschappelijke omwenteling nodig zijn, waarbij de macht gelijkmatig over de bevolking wordt verdeeld. Ook de wetenschappelijke macht. In de loop van een gesprek met VU-magazine zei prof. Boeker dat natuurwetenschappers en technici zich zullen moeten gaan realiseren wat hun plaats i&in het grotere geheel. „ Terwijl voor de meest bekwamen de carrièrelijnen naar topposities openstaan, zal de grote massa op een ondergeschikte plaats hun wetenschappelijk werk doen. Er bestaat dan het gevaar dat men zich aanpast aan het overheersende maatschappelijk denken dat nodig is voor de carrière, of dat men — als de carrière niet lukt — gefrustreerd achterblijft. Een andere mogelijkheid — en ik zou willen dat die werd aangegrepen — is, dat men zich, onafhankelijk van zijn wetenschappelijke loopbaan, tot de bevolking zou wenden." Aan het slot van het boek wordt in deze geest een opwekking gericht tot lezers die verwantschap voelen met de ideeën van prof. Boeker. Ze worden uitgenodigd om „zelf een werk- en denkgroep te starten. Men kan beginnen met één of twee personen in zijn omgeving en via een volkshogeschool of een vormingscentrum de contacten uitbouwen. Men kan inspelen op de ontwikkeling van „ levenslang leren" en op den duur zijn activiteiten integreren met het universitaire vormingswerk". Een concreet slot. In het verhaal dat volgt, worden een paar punten uit het boek van prof. Boeker naar voren gebracht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen