VU Magazine 1977 - pagina 385

Een van de drie Een momentopname van de stand van zaken rondom en bij het christelijk onderwijs door drs. T. M. Gilhuis Collectebusjes Er zijn er vandaag die z^gen dat het confessionele onderwijs z'n tijd heeft gehad. Vooral studenten weten dat zeker. In de Studentenkrant (juli '77) betoogt F. de Sterke - en daarin heeft hij geen ongelijk - dat in 't algemeen de deconfessionalisering voortschrijdt. Hoewel - aldus deze scribent - ,,met een Gijsen in de kerk, niet weinig zwarte-kousendragers in de provincie en mogelijk Van Agt (hoog) in de politiek lijkt een rem te worden ingebouwd. Eén ding staat vast: de vroegere, zo aandoenlijke collectebusjes voor de Vrije Universiteit, in het ouderiijk dressoir opgeborgen en op Christelijke Feestdagen met een geldstuk bedacht, zullen niet weerom keren!'. Sterker nog. F. de Sterke weet zelfs dat ,,latere studenten als jongens die busjes gekraakt hebben voor de aankoop van zoete waren of een kaartje voor de bioscoop"! Die jongens toch! De Sterke vergist zich. De ,,aandoenlijke collectebusjes" staan er nog steeds - niet opgeborgen maar zelfs óp het dressoir en schoorsteenmantel. Laat staan dat ze opgeborgen zijn. Ook vergeet hij dat weliswaar de ontzuiling overal voortschrijdt, maar blijkbaar - althans gelet op de statistieken - halt houdt bij het onderwijs. Tot ergernis van mensen die - als de voorzitter van de ABOP (Alg. Bond Onderwijzend Personeel), Jan van den Bosch - kl^en:, ,Er dreigt een fossielsituatie te ontstaan; overal zet zich het ontzuilingsproces door, maar bij het onderwijs is daarvan geen sprake". (Alg. Verg. van de ABOP, 24 maart '77).

Openbaar

Nog steeds is het openbaar onderwys - hoe men het ook wendt of keert gegr^en binnen de wettelijke kaders van de neutraliteit. Een neutraliteit die het openbaar onderwijs altijd zelf heeft voorgestaan. Afgewezen moet dan ook worden de opmerking die prof. dr J. P. van Praag lanceerde op de eerste landelgke vergadering (4 juni 1977) van de Vereniging ten behoeve van Samenwerkingsscholen" (VSWS): „Het is van confessionele zijde dat de openbare school het stempel van neutraliteit kreeg opgedrukt". De waarheid is dat direct na de wet van Van der Brugghen (1857) de overheid zélf (1862) de openbare school dreef in neutrale richting. Een richting die door haar onderwijzers zonder meer aanvaard en als ideaal werd beleden. Ook al zouden Kuyper en Nolens — zo heet het in 1904 in een pamflet: ,,Maakt front voor de openbare school" - ,,er ook maar één ogenblik aan gedacht hebben de ,,vrije" school te verwezenlijken ook voor degenen die ieder kerkelijk dogma als onwaar brandmerken, of voor atheïsten, sociOm de huidige situatie van het christe- alisten en anarchisten - zelfs dan nog lijk onderwijs te schetsen, lijkt het nut- zouden wij de neutrale school de tig dat onderwijs te zien als één van de voorkeur geven en de openbare school drie, nl. in relatie tot de beide andere de enig ware noemen want hij verenigt ,,zuilen" - het openbaar en het katho- waar de biezondere school verdeelt." liek onderwijs. Daarom eerst een po- Men kan terecht stellen dat ook thans ging de stand van zaken bij die vormen het openbaar onderwijs nog op dit standpunt staat. van onderwijs in beeld te brengen.

Wanneer vandaag de minister probeert de passieve neutraliteit van deze school om te bouwen in een actieve pluriformiteit, dan zal hij stuiten op verzet van voorstanders van die openbare school. Wie méér wil dan het aanbrengen van respect voor de levensovertuiging van de ander, wie in die school de verschillende levensbeschouwingen wil actualiseren en dynamiseren, die maakt er m.i. een openbare school met een plus van. Met de wet in de hand - Algra heeft daar in het Friesch Dagblad (1 juli 1977) terecht op gewezen - kan dat niet. De minister beseft zélf hoe moeilijk het is deze actieve pluriformiteit te realiseren zonder te kort te doen aan de te waarborgen vrijheid van onderwijs. Op Texel (23 aug. '77) - zie „Uiüeg", 7 '77, '77), 41 jaarg., nr. 517) zei hij hierover: Een en ander ,,noopt in het openbaar onderwijs juist tot ,,extra" aandacht voor waarden, die. de visies c^ mens en samenleving, maar ook tot een grote openheid juist hierover binnen de school zelf en met de ouders, als een voortdurende toetssteen op impliciete eenzijdigheid, vanzelfsprekendheid of vooringenomenheid. En vooral noopt dat de openbare school en de onderwijsgevende die daarin werkt, tot verdraagzaamheid en tot een grote mate van bereidheid om van visies en overtuiging kennis te nemen en zijn leerlingen daarover, waar nodig, te informeren, zonder kleurloos te worden en zonder zijn eigen keuzen te verdoezelen." Toch meen ik dat de visie van de minister binnen het openbaar onderwijs moeilijk te verwezenlijken zal zgn. Wie haar toch gerealiseerd wil zien komt m.i. niet uit bij de openbare school maar bij de samenwerkingsschool. De openbare school wfl nu eenmaal als school van de ontmoeting, als de algemene school, de school voor allen blijven. Op haar standpunt terecht. Maar het betekent ook dat de discussie over haar identiteit, hoe en in hoeverre

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen