VU Magazine 1978 - pagina 417

\m magame 19

Duitland

lentenDemosn 1927. ven de 'Sudent

Het gereformeerde isolement is nog hecht in die dagen al vallen hier en daar barstjes te bespeuren. Zo w o r d t Kar! Barth maart '39, op bezoek in Nederland, uitgenodigd te spreken in de studentensociëteit van het VU-corps. De Vreemdelingendienst van de Amsterdamse politie verbiedt dit optreden echter, bevreesd dat Barth Hitler-Duitsland onwelgevallige dingen zal zeggen over de strijd van de Belijdende Kerk in Duitsland. Verkuyl volgt die strijd al jaren. Ds. Ger Van Roon, speurend naar gegevens voor z'n boek ,,Protestants Nederland en Duitsland 1 9 3 3 - 1 9 4 1 " ontdekte een brief van Verkuyl uit 1934, waarin d e z e overigens vergeefs - een beroep doet op de Gereformeerde predikantenvereniging o m een hulpactie te beginnen voor Duitse predikanten en hun gezinnen die in nazi-Duitsland in moeilijkheden ^'in geraakt.

ïS Ver-

Naar Monei^ë In de tweede helft van 1939 maakt Verkuyl zich op o m als zendeling naar Indonesië te vertrekken. De oorlogsdreiging hangt in de lucht. Kort nadat zomer '39 het vijf dagen oude kabinet-Colijn weggestuurd werd door de motie-Deckers zoekt Verkuyl Colijn op in het kamergebouw o m afscheid te nemen. De stemming is bitter. Naast Verkuyl zat Gerbrandy. „Die zei: nou motten ze maar 'es een stel van die rooie kerels in het kabinet stoppen. " Het is niet bepaald een politiek volgeling, die Colijn de hand komt drukken. Verkuyl; „Ik was het nooit eens, noch met z'n economische, noch met z'n koloniale politiek. Toen ik bij hem was in het kamergebouw, was hier net in Nederland dr. Soetomo geweest, die helaas drie maanden later is gestorven. Dat was een geweldig fijne nationalistische leider In dat laatste gesprek met Colijn zegt hij: Heb jij die communist Soetomo al ontmoet? Hij zei: ja, drie keer. En u praat altijd over gezag: als in Indonesië eens 't gezag op eigen poten terechtkomt, dan zal Soetomo daarvan een sieraad zijn." Colijn, pas zeventig geworden, reageert mild. „Hij was veel milder dan later Jan Schouten. Colijn zei: ik ben een man van mijn generatie geweest en ik heb eerlijk geprobeerd mijn conceptie te dienen. Jij bent een man van jouw generatie. Als je nu maar beseft de beperktheden ook van jou, dan zeg ik je: wees asjeblieft jezelf. En God zegene je. Dat was in 1939 het afscheid van Colijn. "

Rector studentencorps VU

dere kant en is later een van de RMS-commandanten in de stad A m b o n ) . Tussen 1940 en 1942 maakt Verkuyl daar mee hoe Nederland het laatste restje vertrouwen verspeelde bij nog tot samenwerking met Nederland geneigde nationalisten door een formele stroeve kruidenierspolitiek, gebaseerd o p : superioriteitsgevoel, onmacht, onwetendheid en onwil (uitdrukkingen van Verkuyl). En dan ruimen voor de verbaasde ogen der Indonesiërs in enkele weken de Japanners het Nederlands gezag op. Zo hecht als de Mont Blanc bleek het niet gevestigd. Het KNIL vlucht in verwarring en de Nederlandse autoriteiten verdwijnen in het kamp. Verkuyl ook. Daar kan hij 3^-2 jaar kennismaken met o.a. de leden van de Raad van Indië. M o h a m m e d Hatta, zich kennelijk Colijns schrifturen herinnerend zegt enkele weken na de capitulatie op een volksvergadering: ,,De Nederlanders beriepen zich op hun historische rechten, thans is dit argument van de historie aan de historie teruggegeven. "

Proclamatie Was het op 17 augustus '45 meteen bekend in het kamp dat Soekarno en Hatta de onafhankelijkheid hadden geproclameerd? „Wij wisten het direct, 't Werd aangeplakt aan de bomen. Ik stond met mr. Jonkman, de vroegere

Oorl(^ In Indonesië komt Verkuyl terecht in Purwokerto op Midden-Java. De contacten met de Indonesische nationalisten gaan door. Bij hem logeert o.a. de Ambonees dr. Siwabessy, tot voor kort minister van Sociale Zaken in Indonesië, die in de strijd tegen de Nederlanders later het hoofdzakelijk uit Ambonezen bestaande Pattimura-bataljon zal oprichten (diens broer vecht in het KNIL aan de an-

Het Internationaal jeugdcongres in 1939

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen