VU Magazine 1978 - pagina 447

Wl magazines breuk en in 1882 wordt De Savornin Lohman als curator herbenoemd. En einde 1883, als hem gevraagd is als hoogleraar op te treden, stelt hij een aantal eisen, waarvan in dit verband merkwaardig is zijn voorwaarde om zich desverkiezende niet aan te sluiten aan eenige kerk... Ook deze wens wordt ingewilligd. Maar het grote conflict van 1895 en 1896, waarbij hij de V.U. moet verlaten, bewijst toch dat een en ander (in 1879 en 1883) slechts uitstel van executie geweest is. Ook dan spelen de gereformeerde beginselen een belangrijke rol. Nu blijkt bij deze strubbelingen rond 1880 al dat niet duidelijk is wat met de term gereformeerde beginselen bedoeld wordt. Uit Lohmans opmerkingen uit 1879 kan men afleiden dat volgens hem Ethischen kunnen gerekend worden tot hen die de gereformeerde beginselen aanvaarden; het feit dat directeuren Lohman ook na die verklaring handhaven en herbenoemen, maar de ethische Dr. Gratama niet benoemen zöu een aanwijzing kunnen zijn dat zij dat begrip gereformeerde beginselen anders interpreteren. Merkwaardig is in dit opzicht een brief van Lohman die hij 24 juli 1879, dus ruim eenjaar vóór de opening van de V.U. schreef: Van den beginne af - Dr. Kuyper en Rutgers weten het - is mijn grootste bezwaar tegen de Vrije Universiteit geweest de houding van haar oprichters tegenover de ,,ethischen". Ik beweer dat de meeste Ie eken, ik althans, niet bevoegd zijn om met kennis van zaken over de ethische richting te oordelen. Het is zeer gemakkelijk te zeggen: ik ben gereformeerd. Maar Ds. Wielenga betwist dat Dr. K. echt gereformeerd is; Dr. K. meent dat Dr. Vos niet gereformeerde stellingen verdedigt, terwijl Dr. Vos hetzelfde van Dr. K. beweert. Dr. K. acht evenmin van Dijk gereformeerd, terwijl deze weer volhoudt dat juist Dr. K. geen volledig inzicht heeft in de geref. leer. Gunning te 's Hage beweert weer op zijn beurt dat hij gereformeerd bij uitnemendheid is enz. enz! Welnu! ik weiger tusschen deze, elk op zijne wijze uitnemende mannen partij te kiezen, en meen dat allen kunnen en moeten samenwerken. Misvatting Voor een goed verstaan van een eeuw geschiedenis van Vereniging en V.U. is het zeer gewenst bij de behandeling van het begin van die geschiedenis een

Omslag van het boek van Prof. Roelink. De student achter de microfoon is Marius Ernsting, een van de critici op de rumoerige jaarvergadering van de vereniging in Assen in 1969. Bij de punt van zijn elleboog de heer Oosting wiens aanhoudend pleiten voor een leerstoel homeoepathie tenslotte resulteerde in een privaat-docentschap van dr. van 't Riet.

ernstige misvatting duidelijk te signaleren. Dat is deze, dat bij velen de mening heeft postgevat dat er in die beginfase binnen de kleine kring van de stichters een vrijwel volkomen homogeniteit zou hebben bestaan. Dat is zowel t.a.v. het beginsel als van de mensen onjuist. Die gedachte van homogeniteit kan voor de Vereniging en de V.U. gevaarlijk zijn. Men pleegt bij een verandering of nieuwigheid ook nu nog wel eens te verzuchten: ,.Gelukkig dat Kuyper dit niet meer heeft beleefd!" In die gedachtengang is dan onbewust Kuyper de verpersoonlijking van de V.U.-gedachte geworden. De waarheid, de zuiverheid van alle geschiedenis is vaak verkracht door de

aantrekkelijke en succesvolle methode de geschiedenis te laten kristalliseren in de figuren van ,.grote mannen" of ,.Menschen die Geschichte machten ' •. Dat kan verhelderen, boeiend en leerzaam zijn, maar daar is het in de wetenschap der geschiedenis niet alleen om begonnen. Dat doet aan Kuypers onschatbare waarde voor de V. U. en de Vereniging niet af. maar de gedachte van volkomen eensgezindheid bij de mannen broeders is in strijd met de historische gegevens. Bovenstaand citaat uit Lohmans brief toont aan dat er rond 1880 allerminst eenstemmigheid bestond over het beginsel, over wat nu eigenlijk gereformeerd en ethisch was. En dat ook

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen