VU Magazine 1979 - pagina 345

1 ^ magazine 35 speciale bedrijfjes vooropgezet. Veltkamp twijfelt eraan of dit soort industrie hier-snel op gang zal kunnen komen. De mensen zijn bang gemaakt voor all^s wat met DNA te maken heeft, en in die angst lopen de vakbonden voorop. Na twee uur kunnen we controleren of de reactie naar behoren is verlopen. Dat gebeurt door een klein gedeelte van het mengsel in elk van de eppies over te brengen op een electroforesegel. Dat is een plaat gestolde gelatine waar stroom doorheen loopt. De te onderzoeken oplossing wordt in groeljes bij een van de polen gedaan, en door de stroom lopen de DNA fragmenten langzaam door de gel naar de andere pool. de kleinste fragmenten het snelst.

Gelukt!

In het ondergrondse Radio N'ucliden Centrum op het VL-complex in Buitenveldert, waar het experiment plaatsvond. Op de voorgrond vier vuilnisbakken (1) Radioactief niet-brandbaar (2) Radio-actief brandbaar (3) Niet-radio-actief brandbaar (4) niet-radio-actief, niet-brandbaar afval.

Als na een paar uur de stroom wordt afgezet zijn de fragmenten van verschillend gewicht voldoende bij elkaar vandaan getrokken dat met behulp van een kleurstof en ultraviolet licht ze als bandjes in de gel zichtbaar te maken zijn. De beide plasmiden waarvan stukken aan elkaar gekoppeld moeten worden zijn prachtig gelukt: alleen de bandjes van de verwachte drie fragmenten zijn te zien. Alle DNA is dus volgens plan geknipt. Het DNA van het plasmied dat moest worden ingekort ziet er echter uit als een veeg over het gel, met vaag daarin zichtbaar een paar bandjes op de juiste

plaats. Blijkbaar was er verontreiniging van DNase. het enzym dat DNA totaal afbreekt. en dat overal - op onze handen, in ons speeksel, op niet-gesteriliseerd glaswerk, noem maar op aanwezig is. Toch besluit Veltkamp het experiment voort te zetten. Ook al komt er maar één enkel plasmied van de gewenste vorm in een bacterie terecht, na een etmaal groeien heb je weer miljoenen copieën. En die nauwelijks zichtbare bandjes vertegenwoordigen toch misschien nog wel een paar duizend fragmenten. Met knipwerk, controle en wat praten is een ochtend zo voorbij.

Lunch zaakt daar nu immuun is tegen penicilline. Inmiddels zijn zulke penicilline-resistente gonorroeaverwekkers in verschillende havensteden, waaronder Rotterdam, aangetroffen. Een verdere verspreiding lijkt onvermijdelijk. Een bijkomend gevaar hiervan is dat deze bacterie zeer nauw verwant is aan de verwekker van meningitis of nekkramp. En gonorrhoea is lastig, maar nekkramp fataal. Bovendien worden antibiotica op grote schaal gebruikt in vee- en pluimveevoer. Door het vlees daarvan te eten krijgen we grote hoeveelheden bacteriën met R-piasmiden binnen, sommige daarvan potentiële ziekteverwekkers zoals Salmonelkt. Hebt U zin in een aanval van paratyftis elke keer als u een kaifslapje eet? De combinatie van het wijdverspreide gebruik van antibiotica voor andere doeleinden dan acute ziektebestrijding en de gemakkelijke overdraagbaarheid van R plasmiden van de ene bacteriesoort naar de andere zou er wel eens toe kunnen leiden dat de meest gebruikte anti-biotica waardeloos worden. In Zuid- en Midden-Amerika zijn al tienduizenden mensen overleden aan tyfus en dysenterie verwekt door antibiotica-resistente bacteria. Niemand kan garanderen dat dat ook niet hier zou kunnen gebeuren.

Lunch bij de club van Nijkamp is een gemeenschappelijk gebeuren, en het voornaamste onderwerp van gesprek is het werk. Ook de politiek wordt niet geschuwd. Duidelijk is dat wie bang is dat de VU door communisten beheerst wordt, zich althans voor deze afdeling geen zorgen hoeft te maken. Na de middag kan het plakwerk worden ingezet. Van de beide vaatjes met de fragmenten die aan elkaar gevoegd moeten worden wordt 10 mu-liter (een behoorlijke druppel) bij elkaar gedaan, met nog wat gedistilleerd water en wat chemicaliën die het aan elkaar sleutelen moeten vergemakkelijken. Dan wordt in een tweestaps procédé het knip-enzym uit het mengsel verwijderd: fenolchloroform onttrekt het enzym, ether verwijdert dat weer, en overtollige ether wordt met koolzuur weggeblazen. Elk van de stappen gebeurt een paar maal, en na elke bewerking wordt het eppie waarin ge-

werkt wordt even in een klein centrifugetje gezet om de DNA en het knipenzym van elkaar te scheiden. Doordat DNA zoveel zwaarder is van molecuulgewicht gaan bij snel draaien van de centrifuge beide stoffen in twee lagen zitten, het DNA beneden, net als olie en water. Met speciale flinterdunne pipetjes wordt dan de bovenste laag afgeheveld. Pas als dat zorgvuldig gedaan is, het toevoegen van ether de kleurloze oplossing niet meer wit maakt, en er dus geen ongewenste stoffen meer inzitten, kan het "plak" enzym DNA-ligase worden toegevoegd. Hetzelfde gebeurt natuurlijk met het vaatje met de fragmenten van het plasmied waar een stukje uit moet. Beide experimenten gaan nu een nacht bij 4° de ijskast in. Die temperatuur is nodig omdat daarbij het plakken - de ligatie - langzaam voortgaat, terwijl digestie door mogelijk toch nog aanwezige verontreinigingen niet plaats kan vinden.

Thuis Als ik thuiskom, vraagt Myrna. mijn vrouw hoe het nu was, een dagje knutselen aan de erfelijkheid. Daar kan ik eigenlijk nog weinig van zeggen; zeker heb ik niet de indruk gehad überhaupt bezig te zijn met materiaal dat iets met de levende natuur te maken had. 's Morgens ben ik nog even naar mijn jongste broer gelopen, die als student biologie bezig is grondmonsters uit honderd bossen te onderzoeken op de verdeling van de soorten collembolen of springstaarten, minuscuul kleine insectjes waarvan ik voordat er vorig

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen