VU Magazine 1980 - pagina 281

yil magame 15

Roei Fernhout

gedachte van vrijplaatsen? En lest best: bestaat er zoiets als een christelijk vreemdelingenbeleid? VU-magazine voerde een aantal gesprekken om op deze vragen een antwoord te vinden.

- Dus ik kan morgen al in Frankrijk gaan werken? „Dat levert geen enkele moeilijkheid op, maar wel moetje binnen een bepaald tijdsbestek werk vinden".

Wat is een illegaal?

De limiet

We beginnen bij het begin. Voor de duidelijkheid stellen we vast wat een illegaal is. „De term wordt voor nogal wisselende doeleinden gebruikt" vindt Roel Fernhout, juridisch medewerker aan de VU (houdt zich bezig met vluchtelingenwerk en bestuursrecht; onder dat laatste valt ook het vreemdelingenrecht). Het komt er eenvoudig op neer dat een buitenlander zich hier bevindt zonder een verblijfstitel. Een toerist is geen illegaal, want die heeft een verblijfstitel al is de duur van zijn verblijf sterk beperkt. Een vergunning tot verblijf wordt geregeld in de vreemdelingenwet. Daarnaast kennen we de tewerkstellingsvergunning die geregeld wordt in de Wet Arbeid Buitenlandse Werknemers (die op 1 november van kracht is geworden) en wordt afgegeven door het Ministerie van Sociale Zaken. Een buitenlandse werknemer moet over twee vergunningen beschikken: een verblijfsvergunning en een tewerkstellingsvergunning. De illegaal heeft op dit ogenblik dus maar één papier nodig, in plaats van meerdere, om „gewit" te worden? „Zo simpel ligt dat niet" vertelt Roel Fernhout, „als je zomaar naar Nederland komt, zonder papieren vooraf, kom je in beginsel nooit in aanmerking voor een vergunning tot verblijf. Een uitzondering kan worden gemaakt voor vluchtelingen of mensen met klemmende redenen van humanitaire aard". Ook voor een tewerkstellingsvergunning kom je dan uiteraard niet in aanmerking. De regeling van het verblijf van buitenlanders in ons land gaat heel anders. In je land van oorsprong moet je bij de Nederlandse ambassade een machtiging tot voorlopig verblijf aanvragen. Je kunt bijvoorbeeld officieel geworven zijn (Nederland had tot voor kort een wervingsovereenkomst met een aantal landen, waaronder Marokko en Turkije. De werving ligt nu stil. In Nederland aangekomen wordt die machtiging omgezet in een „vergunning tot verblijf" en dan kan een „tewerkstellingsvergunning" worden aangevraagd.

Terug naar de illegalen. Sinds 1 november de Wet-Arbeid Buitenlandse Werknemers van kracht is geworden, is hun wankele positie nog verder verzwakt. Daarvóór bestond een Wet-Arbeidsvergunning Vreemdelingen. Die wet kende ook het vergunningenstelsel, maar de naleving ervan leverde problemen op. Roel Fernhout: „Het was moeilijk om met die wet in de hand een werkgever die illegaal mensen in dienst nam te vervolgen. De tenlastelegging was moeilijk en de maximale straf gering". Al jarenlang was op een nieuwe wet aangedrongen. De werkgevers moesten zwaarder bestraft. Ook moest voor elk bedrijf een limiet gaan gelden aan het aantal buitenlandse werknemers: zoveel mag jë"er in dienst hebben en niet meer. De VU, tussen haakjes, kent ook een dergelijke limiet. Met andere woorden, we hebben het nu zelf in de hand hoe „blank" Nederland blijft. Roel Fernhout over die limiet: „Zo wilde men de toevloed naar Nederland beter in de hand houden. Voorop staat immers bij iedereen dat we nooit meer zoveel arbeiders uit de wervingslanden naar Nederland moeten halen. Overigens legt deze wet de bewegingsvrijheid van de buitenlandse werknemer nogal aan banden. Solliciteren wordt moeilijker als de werkgever zijn limiet al bereikt heeft".

Het kan ook gaan om een buitenlander die naar de Nederlandse vestiging van een buitenlands bedrijf wordt overgeplaatst, of een deskundige met een specifieke kennis die een wezenlijk Nederlands belang dient. Het arbeidskontrakt wordt dan op dit soort gronden nagegaan en daarop volgt de machtigingtotvoorlopigverblijf.Zo'n machtiging wordt altijd afgegeven in het land van herkomst. Nooit hier. Met dat papier reis je naar Nederland. We kunnen ons voorstellen dat er nog verschil gemaakt wordt tussen mensen van binnen en van buiten de EEG. Dat klopt: mehsen van binnen de EEG hebben alléén een verblijfsvergunning nodig en kunnen zonder machtiging tot voorlopig verblijf naar Nederland reizen en krijgen drie maanden de tijd om werk te zoeken.

Illegalen boven water Deze wet is er nu dus gekomen. Roel Fernhout: „Die wet blijkt te wérken. De werkgevers die illegalen in dienst hadden, zijn er kennelijk zeer van geschrokken. De illegale arbeiders zijn dan ook min of meer op straat gezet. Deze wet heeft dus de illegalen boven water laten komen". Voorzover hij weet, zijn er nu twee processen tegen illegale werkgevers gevoerd, met heel forse boeten: het is een ekonomisch delikt geworden en'daar staat een zware straf op. De vraag is of uit twee processen de politieke wil en de ijver blijkt het vraagstuk van de illegale werkgever serieus aan te pakken. In ieder geval hebben we mevrouw Haars nog niet gehoord over politie-invallen in bedrijven: blijkbaar is een direkteurskamer ook een uitstekende vrijplaats. „Op zichzelf gaat het om een redelijk goede wet" vindt Roel Fernhout, „je hebt een instrument in handen om verdere illegaliteit te voorkomen". Maar de gevojgen voor de huidige JJIegalen noemt hij „schrijnend".

Zonder meer Dat geldt des te meer als we bedenken dat de illegaliteit enkele jaren geleden ook al een probleem was van de Ministeries van Justitie en Sociale Zaken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen