VU Magazine 1985 - pagina 186

Nederland beter kwijt dan rijk kon zijn. Uit deze houding valt dan ook de razzia in Amsterdam uit 1922 te verklaren. Na een aantal intern-Chinese schietpartijen besloot de Amsterdamse politie in overleg met de Stoomvaartmaatschappij Nederland toen alle zeshonderd Chinezen in de hoofdstad op te pakken. Vervolgens werd in overleg met de departementen van Justitie en Defensie beslist, dat ruim tweehonderd van hen onder militaire begeleiding naar Hong Kong zouden worden 'gerepatrieerd'. De Maatschappij Nederland zou in dit geval voor de kosten van deze operatie opdraaien — voorwaar een krachtig staaltje van een zuinige overheidspolitiek! Opvallend is dat slechts in de communistische 'Tribune' fel geprotesteerd werd tegen deze handelswijze van de overheid en dat de rest van de publieke opinie uitsluitend oog had voor de sensationele kant van deze droevige zaak. Chinatown In het begin van de jaren twintig hadden zowel Rotterdam als Amsterdam hun eigen Chinatowns gekregen. In Rotterdam hadden zich zo'n 650 Chinezen op het eiland Katendrecht gevestigd, terwijl in Amsterdam de Binnen- en Buiten-Bantammerstraten als Chinezenwijk fungeerden. In deze wijken verschenen naast de boardingshouses na enige tijd ook toko's, wasserijen een enkel restaurant en één of meerdere gokhuizen die deze buurten een uitheems en schilderachtig karaktergaven. Het inwonertal van deze Chinatowns steeg met de jaren. Deels uit Engeland, deels uit China afkomstig en vaak als verstekeling in Nederland gearriveerd, probeerden deze zeelieden in de beide havensteden op de grote vaart aan te monsteren. Zij hadden de tijd echter niet mee: de scheepvaart was slapjes en de stoomschepen werden in toenemende mate omgebouwd tot motorschepen die met minder personeel toe konden. Het resultaat was een langzaam maar zeker groeiende werkloosheid onderde Chinese zeelui. De crisis van 1929 leek het einde in te luiden. In de veertien maanden tussen september 1929 en november 1930 steeg het aantal Chinese inwoners op Katendrecht van 578 naar 1.340! Geen werk, geen recht op 'steun' of een plaats in de werkverschaffing: het water steeg de Chinezen tot de lippen. In 1928 was op Katendrecht de gereformeerde oud-zendeling J. Dols neergestreken. Voor hij met zijn werk

148

In het boardinghouse: na aftrek van de hoge bemiddelingskosten en het verschuldigde bedrag voor kost en inwoning bleef er voor de zeelui slechts een schijntje over

Opiumschuiven anno 1922: de autoriteiten beschouwden hen als armlastige, opiumrokende smokkelaars die Nederland beter kwijt dan rijk kon zijn

voor het genootschap Zendingsarbeid onder Oosterlingen en Chinezen aanving, had hij tientallen jaren in China gewerkt. Hij kende derhalve de Chinese taal en kultuur. Dols had met grote verontrusting de armoede onder 'zijn' Chinezen zien toenemen en riep daarom via de radio de Nederlandse bevolking op om steun te geven aan zijn beschermelingen. En met succes. Zo verstrekte de fabrikant Van Kleeff gratis varkensvlees aan de gaarkeuken die door de algemene Chinese vereniging Wah Kiu IVe/Kun was ingericht. In de nazomer van 1931 bleek de oude Ng Kwal op passender wijze een einde aan de ellende te kunnen maken. Hij kwam op het idee om de in Oost-China en Nederlands-Indië zo geliefde pin-

dakoekjes (teng teng) te gaan vervaardigen. De verkoop van deze koekjes werd een succes en spoedig volgden velen het voorbeeld van Ng Kwai. Na zich over hun schaamte te hebben heengezet — venten was, zeker in hun eigen ogen, geen eerzaam beroep — zwermden de 'pinda-Chinezen' uit over Nederland. Pinda lekka De bereidingswijze van deze koekjes was eenvoudig. Aan een ketel kokend water werden azijn en suiker toegevoegd en juist vóór de suiker begon te bruinen werden de (met de hand gepelde) pinda's erin gegooid. De hete stroperige massa werd vervolgens op een schone gladde tafel met flessen uitgerold en zo snel mogelijk op maat

vu-Magazine 14(1985) 4 april 1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen