VU Magazine 1985 - pagina 297

toen al het Christelijk Instituut de nek om te draaien voordat daarvoor elders in de wereld belangstelling zou kunnen ontwaken. Toen later, in dat jaar een tv-ploeg van het IKOR (thans IKON) naar Zuid-Afrika wilde om te registreren wat daar in de kerken aan de hand was, werden visa geweigerd, de eerste van een lange reeks visumweigeringen in de decennia, die daarop volgden. Beyers Naudé schreef in dit artikel 20 jaar geleden: "Als Ik de gang van zaken in ons land, zowel op kerkelijk als op staatkundig gebied overweeg, dan moet het voor iedereen die de ontwikkeling van de kerkelijke situatie in het Derde Duitse Rijk heeft meegemaakt of bestudeerd, duidelijk worden dat er meer en meer parallellen ontstaan tussen de toenmalige situatie in Nazi-Duitsland en de huidige in Zuid-Afrika. Deze parallel wordt niet alleen gevonden in methoden, die in Zuid-Afrika worden aangewend, niet alleen gezien in het aanheffen en toepassen van slagzinnen in pers en radio, maar ook in de algemene vreesreactie van een toenemend aantal christenen, zowel onder dienaren des Woords als lidmaten. Deze vrees lijdt tot onhoudbare compromissen of onduldbaar stilzwijgen en versterkt de macht van een politiek bestuur, dat, krachtens de hele rassenfilosofie die aan zijn beleid ten grondslag ligt, niet anders kan dan steeds scherpere, steeds strengere maatregelen aan te wenden tegen iedereen — dus ook tegen die Kerken en Christenen, die uit zuiver Bijbelse en Christelijke overtuigingen onchristelijke elementen in het rassenbeleid veroordelen. Als ik denk aan deze en andere tekenen dan is het voor mij duidelijk dat de tijd vooreen "Bekennende Kirche" ('n belijdende kerk zoals In Duitsland binnen de kring van de verschillende kerken ontstond) voor Zuid-Afrika is aangebroken." Furieus werd op dit artikel gereageerd in Zuid-Afrika, o.a.doorde toenmalige minister van Justitie Vorster (later premier), die — waarschijnlijk omdat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog "generaal" was van een militante nationaal-socialistische beweging, de Ossewa Brandwag — beducht was voor vergelijkingen met het eertijds verheerlijkte nazi-Duitsland. "Een van de vormen, die de strijd tegen de republiek aanneemt, is de kreet van Nazisme", betoogde hij verongelijkt tot Die Transvaler, "Wanneer u de wereld tegen Zuid-Afrika wil aanhitsen, dan moet u het voorstellen als nazistisch en propaganda bedrijven met zogenaamde gruweldaden in Zuid-Afrika."

VU-magazine, 14e jaargang nr. 7, juli/augustus 1985

In de bundel "Met de Moed der Hoop" wordt het laatste woord gegeven aan dr. Beyers Naudé in een opstel "Op weg naar een belijdende kerk". "Een vergelijking tussen het Duitse nazi-regime en de apartheidspolitiek van de Zuidafrikaanse regering moet (..) zowel aan de verschillen als de overeenkomsten recht doen, wil zij houdbaar zijn", schrijft Naudé. "Terecht ontsteken voorstanders van apartheid (dat zij een beleid van "zelfstandige ontwikkeling" noemen) in woede, wanneer men het Zuidafrikaanse beleid zonder meer vergelijkt met het regime onder Hitler. Het is waar, dat er in Zuid-Afrika geen massamoord op zes miljoen zwarten gepleegd wordt zoals ten tijde van

vormt de drijfveer achter het beleid, namelijk de verheerlijking van een bepaald ras. Het argument voor de scheiding van rassen is, dat de "etniciteit" en cultuur zo veel van elkaar verschillen, dat er zonder die scheiding geen vredezal kunnen zijn. 2. In beide gevallen hebben de officiële kerken — voor zover hun politieke invloed voor de regering van belang was — óf hun zegen aan het beleid gegeven óf er stilzwijgend mee ingestemd. Protest en verzet vanuit kerkelijke structuren verdween geheel. 3. In beide gevallen heeft de staat regels en wetgeving gebaseerd op raciale verschillen. Om de scheiding tussen de bevolkingsgroepen zo effectief mogelijk te maken, is het dragen van

Hitler zes miljoen Joden in de holocaust omgebracht werden. Het is ook waar, dat de zwarten in Zuid-Afrika meer bewegingsvrijheid en meerwerkgelegenheid hebben dan de Joden onder Hitler hadden. Maar tegelijkertijd zijn er schrikbarende overeenkomsten tussen Duitsland ten tijde van Hitler en Zuid-Afrika onder het apartheidsregime. Wij moeten daarover spreken, omdat het ontstaan en de groei van een belijdende kerk nauw samenhangt met het stuitende onrecht, dat ontstaat als gevolg van het apartheidsbeleid. Ik noem vier overeenkomsten: 1. In beide situaties raakt en bedreigt het regeringsbeleid het hart van het Evangelie. Een bepaalde ideologie

uiterlijke herkenningstekenen (de Davidster bij de Joden en het pasje bij de zwarten) verplicht gesteld. Onderscheiding en controle worden op die manier vergemakkelijkt.'. 4. In beide gevallen rechtvaardigde en verdedigde de staat het beleid met het argument, dat het einddoel vrede, stabiliteit en orde is. Om dat te bewerkstelligen is de staat dus genoodzaakt om "kleiner" onrecht te plegen om "meer" recht te verzekeren. Veel citaten uit de toespraken van Hitler kunnen dienen als bewijs van het recht en de moraal, die het naziregime zich toeëigende om te kunnen optreden. Wat Zuid-Afrika betreft: het is algemeen bekend, dat voorstanders van het regeringsbeleid tot vervelens

247

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen