VU Magazine 1989 - pagina 94

De lijst van schepen die op dit moment (officieel) zijn stilgelegd door de overheid: business as usual. Foto Frans Welman

boot naar Manilla. Lang niet iedereen is in het bezit van een ticket. Daarom is het dringen geblazen rond de wederverkopers die altijd nog wel een gaatje weten te vinden. De meeste aspirantpassagiers hebben lang gespaard voor deze overtocht. Degenen die een ticket hebben weten te bemachtigen, nestelen zich overal aan boord: op alle dekken, in de ruimen, in de gangpaden, rond de schoorstenen. Tegen de tijd dat het vertreksein wordt gegeven, staat de kade wehswaar vol uitzwaaiers, maar de afgeladen Vrouwe Vrede zelf lijkt nóg meer op een mierenhoop. "Er heerste eigenlijk een soort opgewekte stemming, iets van wie dan leeft dan zorgt; met z'n allen in hetzelfde schuitje. We hadden een reis van 24 uur voor de boeg en de eerste uren zou het nog hcht zijn, dus van alles te zien en tijd genoeg om je te installeren voor de nacht en ondertussen met elkaar te praten en zingen, kortom voor gezelligheid." In deze bewoordingen zal Eugenio Orot, één van de weinige overlevenden, de toestand aan boord naderhand beschrijven. Orot herinnert zich een viertal jonge meisjes - zeventien? achttien? Samen waren ze op weg naar Manilla, op zoek naar werk om geld te verdienen ter ondersteuning van hun noodlijdende familie in Leyte. Of ze dachten dat dat zo maar kon? Of ze dachten dat zij de enigen waren?, had Orot ze nog gevraagd. En hij had ze gewaarschuwd voor de schaduwkanten van Manilla, de krottenwijken, de criminaHteit, de prostitutie. Ook die oude mevrouw, op weg naar haar zoon, herinnert Orot zich. Jarenlang hadden zij en haar man op hun pachtgrond kromgelegen om zijn studie te bekostigen. De jongen had hersens genoeg, die moest hij kunnen ontwikkelen, zodai hij een beter bestaan kon opbouwen. Dat was redelijk gelukt. Nu had hij haar uitgenodigd naar Manilla te komen, en de overtocht voor haar betaald. Mededeelzaamheid van mensen die, letterlijk en figuurlijk, in hetzelfde schuitje zaten, terend op een sprankje hoop. Mensen, voor het merendeel afkomstig van de overbevolkte onderkant van de samenleving. 4

Overbevolkt was zeker ook de Dona Paz. Met vierduizend passagiers aan boord, zoals de laatste tellingen aangeven, werd de maximumcapaciteit van 1500 wel zeer ruim overschreden.

E

en indicatie voor de oorzaak van de ramp lijkt daarmee wel gegeven. Een incident? Iedereen, van havenmeester tot matroos, van kapitein tot reder, weet dat Filippijnse veerboten overladen worden met passagiers en goederen. Maar niemand grijpt in. "We hebben nu eenmaal te veel reizigers en te weinig boten. Moeten we de mensen dan maar aan de kant laten staan?", zo luidt steevast het com-

hun broodwinning heeft zijn prijs. Een officiële prijs, dat spreekt, maar die is meestal te verwaarlozen. Daarenboven dien je echter, als extraatje, tong te betalen, anders val je ten prooi aan de willekeur van controlerende personen: van regeringswege aangestelde ambtenaren, maar ook gangs. Zo dwingt de politieagent de in zijn wijk werkzame schoenpoetsertjes tot het regelmatig afstaan van bloed aan de bloedbank, om vervolgens de premie in eigen zak te steken. Als de kinderen niet meewerken, maakt hij ze het werken onmogelijk. Taxichauffeurs weten dat ze er goed aan doen een bankbiljet in hun rijbewijs te steken bij een politiecontrole.

, .

;

mentaar van reders en gezagvoerders. De autoriteiten knijpen een oogje dicht en voeren daarvoor hetzelfde excuus aan. Het neemt niet weg dat aan het overladen van schepen grof geld wordt verdiend; door de rederij, door de tussenhandel, maar ook door iedereen die zich laat betalen voor het dichtknijpen van ogen. En het is vooral om die reden dat deze praktijk blijft voortbestaan. Tong heet dit systeem, dat de Fihppijnse samenleving in alle geledingen corrumpeert. In zijn meest perfide vorm werd het uitgeoefend in de 'kleptocratie' van het Marcos-tijdperk. Diensten, vergunningen, rechten, alles wat mensen nodig hebben voor

—

— i

I

.

I

Doen ze dat niet, dan zijn ze uren kwijt aan een uitvoerig onderzoek (en stel je voor dat hun voertuig eens werkelijk aan een veiligheidsonderzoek werd onderworpen). Marktkooplieden, im- en exporteurs, bordeel- en restauranthouders, groothandelaars en ondernemers, allemaal krijgen ze met tong te maken.

P

raktijken als deze zijn niet uitsluitend terug te voeren op een malicieus trekje in het karakter van overheidsdienaren, een enkeling wellicht uitgezonderd. De constatering dat ze aan de lage salarissen te wijten zijn, ligt voor de hand. Maar tong is doorgedrongen VU-MAGAZINE—MAART 1989

••-•^êli

..,.,..^,.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen