VU Magazine 1993 - pagina 30

Milieutheater:

duurzame

ontwikl<eling

In actie.

ken v/at hoger, zeker in Nederland hebben we ons altijd al aan de natuur aangepast, waarom zouden we dat in de toekomst niet opnieuw kunnen doen? Zelf ben ik van origine ingenieur en heb ik gezien hoeveel geld die aanpassingen in de kustgebieden kosten. W e hebben kunnen zien hoe kwetsbaar de mensen zijn voor overstromingen. Volgens mij is de problematiek van dien aard dat aanpassing aan klimaatverandering een vrij riskante zaak is. In Nederland is het dan wel gelukt om dijken te bouwen maar wanneer het klimaat echt gaat veranderen en als dat ook nog eens vrij snel gaat gebeuren, dan houd je dat niet bij. En wat v/illen we dan? Het onder dv/ang verplaatsen van mensen op de eilanden naar hoger gelegen gebieden?"

Preventie

heel reactionair boekje. Het zit slim in elkaar, dat wel. Beekman heeft alle boeken bestudeerd en overal aangegeven waar de zwakke plekken zitten. Maar zijn conclusies vind ik onverantwoord. Hij heeft alles aangegrepen v/at in zijn eigen kraam goed te pas komt."

Belazerd

28

"Beekman is absoluut onzorgvuldig. In de jaren zestig en zeventig was er niet meer dan een enkele publikatie waarin een nieuwe ijstijd voorspeld werd. N u zijn er ongeveer duizend onderzoekers op de wereld die het aardig met elkaar eens zijn over het broeikaseffect. Er zijn boekenkasten vol met modellen waaraan door niet de eersten de besten gewerkt is. Wetenschappers zijn het er over eens dat het klimaat aan het veranderen is. De windsnelheid is op bepaalde plaatsen met vijf tot tien procent aan het toenemen, er zijn verschuivingen in de regenvalpatronen. Alleen is nog niet duidelijk of die veranderingen door het broeikaseffect bewerkstelligd worden. Dat is

soms moeilijk begrijpelijk te maken voor het publiek. "In de politiek is het bereiken van een zekere consensus over de problemen een noodzaak. Maar de wetenschap ontwikkelt zich door middel van tegenspraak. Je hebt een gevestigde meerderheid die een mening heeft en daar tegenover een paar mensen die het daar niet mee eens zijn. Wetenschappers worden het nooit helemaal met elkaar eens, maar dat is geen probleem; ze weten waar de zwakke plekken in een redenering zitten en kunnen onder elkaar daar redelijk over praten. Maar de journalist heeft de neiging om die ene, afwijkende mening af te zetten tegen de meerderheidsopinie en dat standpunt over te belichten. Zodra een journalist heel duidehjk partij gaat kiezen, gaat het mis. Wat Beekman in dit geval van de discussie over het broeikaseffect gemaakt heeft, is: het is nog niet bewezen, dus we worden belazerd." Karel Beekman bestrijdt daarentegen dat m de wetenschappelijke gemeenschap zo'n duidelijke overeenstemming over het broeikaseffect bestaat. Natuurlijk, zegt hij, worden er alle mogelijk klimaatveranderingen waargenomen, maar er bestaan weinig aanwijzingen dat die afwij-

ken van de 'normale' variatie: je kunt wel eens een paar droge zomers en zachte winters er tussendoor hebben. En de temperatuur op aarde is weliswaar een halve graad gestegen, maar dat hoeft niet per se door broeikasgassen te zijn bewerkstelligd. De toenemende verstedelijking kan ook de oorzaak van deze kleine opwarming zijn. Eigenlijk vindt Karel Beekman het een beetje kinderachtig om op het argument in te gaan dat er een wetenschappelijke meerderheid bestaat die het eens is over de broeikastheorie. "Dan wordt het een kwestie van neuzen tellen. Ik kan ook een verklaring laten zien van 43 geleerden die het niet eens zijn met de broeikastheorie." Hij wijst liever op een rapport van de Verenigde Naties over de broeikastheorie. Daarin wordt aangegeven dat er nog veel onzekerheid en gebrek aan bewijs bestaat. "Zulke dingen kun je niet zomaar van tafel vegen. Dan houdt alle discussie op." Vellinga is het wel met Beekman eens dat een verwarming van de aarde niet een directe ondergang betekent. "Er zijn optimisten die zeggen: dan bouwen we de dij-

VU MAGAZINE JANUARI 1993

"Ik respecteer de kritiek op berichtgeving die al te apocalyptisch en doemdenkerig is. Het is ook juist dat het in veel opzichten stukken beter gaat met het milieu, dan hoefje ook alleen maar Oosteuropa en Westeuropa met elkaar te vergelijken. In de jaren zestig waren er enkele wetenschappers die zich ongerust toonden waarna de p o litiek daarop ingesprongen is. Er zijn toen veel goede dingen gebeurd. Maar die maatregelen zijn niet tot stand gekomen op aandrang van de Böttchers en de R o z e n daals. Die waren er toen ook en zeiden: niets aan de hand. En dat zeggen ze nu nog steeds. "De benadering dat het allemaal wel meevalt is heel dom. Je kunt v/el zeggen dat sommige boomsoorten voor N e derland minder geschikt zijn en datje ze moet vervangen door andere boomsoorten. Maar anderzijds zou je ook die minder geschikte soorten kunnen behouden als je tot een lagere uitstoot van gassen komt. Het achterwege laten van maatregelen leidt tot een voortzetting van fouten die we al op een heleboel fronten gemaakt hebben. W e stoppen pas met iets als we er absoluut zeker van zijn dat er schade optreedt. Mijn stelling is: v/aar je preventief bezig kunt zijn, m o e t j e het doen." VeUinga neemt niet graag een groot woord als 'oorlogseconomie' in de mond, maar wat hem betreft moet er toch wel een revolutie in de produktiewijze tot stand k o men. "Een auto kun je bouwen met bepaalde grondstoffen en later zou je hem volledig moeten recyclen. Een dergelijke vernieuwing zou een revolutie betekenen zoals ooit de uitvinding van de stoommachine dat was; door die uitvinding zijn we ineens heel anders gaan leven. Alle ontwerpprocessen in de maatschappij zouden gericht moeten zijn op die duurzame ontwikkeling." Een voorschotje op die revolutie heeft Trudie van Haaster genomen met haar theatergroep. Bij een van haar voorstellingen worden de spelers aangekleed in ongebruikelijke kostuums. Een meisje is geheel gehuld in een jurk van oude kranten, een jongen draagt een pak bestaande uit stropdassen. Duurzame ontwikkeling in actie.

De foto's op pagina 22 en 27 zijn met toestemming van de uitgever overgenomen uit 'Giflandschap' (uitgeverij Fragment), een fotoboek van W o u t Berger, met een voorwoord van Lucas Reijnders en begeleidende teksten van R o b Sijmons.

29 v u MAGAZINE JANUARI 1993

jm

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen