VU Magazine 1994 - pagina 350

DEUITSPRAAK Oneigenlijk

40

Hoe geloofwaardig is de gemiddelde journalist? Zo in haar algemeenheid is die vraag niet te beantwoorden. Maar bij het krediet dat een journalist, en via hem of haar de hele krant, het tijdschrift of de zendgemachtigde, opbouwt spelen oneigenlijke factoren een belangrijke rol. Dat geldt vooral voor het medium televisie waar een scheefzittende das of een wat pregnant uitgevallen kleurspoeling van de boodschapper bepalend kan zijn voor de intensiteit van de aandacht die de kijker aan de boodschap wenst te besteden. Een al te jeugdige uitstraling kan zelfs fnuikend zijn, althans wanneer iets anders dan populaire-muziekprogramma's of gisse quizzen gepresenteerd moet worden. Zo maakte een ver en hoogbejaard familielid van mij er een gewoonte van om Harmen Siezen als nieu^vslezer telkenmale te begroeten met een schamper "Ach, wat weet jij daar nou van, broekie!", om vervolgens naar een ander net over te schakelen. Zelfs op de radio kunnen min of meer oneigenlijke factoren de overdracht van de boodschap danig b e lemmeren. Zoals een irritant stemgeluid of een pertinent verkeerd gelegde klemtoon. Toen ik onlangs in een actualiteitenrubriek op de radio hoorde vertellen dat de Amsterdamse Boerhaavekliniek dicht moest, ontgingen mij de diepere redenen die tot de sluiting hadden geleid, doordat de presentator de naam van de eminente zeventiende-eeuwse geneeskundige naar wie de instelling genoemd is, consequent uitsprak als Boer Have, een collega kennelijk van Boer Voorthuizen. Als u mij toestaat nog een enkele mug te ziften: ook nieuwslezers die op radio of tv (Harmen Siezen heeft hier overigens een handje van) noodweer, mist en gladheid voor overlast, draadbreuk of slachtoffers laten zorgen, brengen mijn mentale ontvanger zodanig uit balans dat de omvang van de ramp al niet meer tot mij door dringt. Voor iets of iemand zorgen is een bezigheid waaraan een positieve gevoelswaarde wordt toegekend. Zo zorgen ouders voor hun kinderen en mag men, als het goed is, daarom later het omge-

v u MAGAZINE SEPTEMBER 1994

- V -ruijffonder meer 7ffn T,. *' ^ ^eren over het vnnrK- ^^"^'^S venti-

^tiJte: mlTliT

""" ^^^^^S lange

^f/- Brifant ZolZ ^' '^^ ^^ek. Niet de altfM i ï"^^ ^^^ de breeduit orerlSl^^'' ^""^"^"^ ^^' sinds jaar en da?,nh??,''' ^^^ ^^^h

land voorbereidt on .^°"^"' ^"^^^-

heet SpaansToetLii " ""'^""^ ^^ alsof de S n e w t ?^°^"- "^^ ^^^ dwars zat ï ^ r ^ ' " " ^ '^^' ^eel erg sen s t e l ? e t ' ï ï h i ^ a T h ^ t T " ^ -

^^^ middag.

rne'^ZTenVSZ:^

•lees^, z ^ - — i ^ ^

'W

Door D. Prinsen keerde verwachten. Natuurge'weld en klimatologische gesteldheden zijn tot een dergelijke zorgzaamheid niet in staat. De vraag v/ie er voor de kinderen zorgt, zou er bij een dergelijk onheus gebruik van het werkwoord 'zorgen' trouwens een nogal impertinente betekenis bij krijgen. Schrijvende journalisten ondervinden bij hun werk geen hinder van een storend uiterlijk of amusant spraakgebrek ("Hiel Palijs, hiel is Jan Blusse"), zult u zeggen. Die kunnen bij wijze van spreken ongeschoren en omringd door vuil en naakte vrouwen hun stukje tikken. Dat is in principe juist. Maar de geloofwaardigheid die een schrijvende journalist van de lezer krijgt toegekend, hangt toch ook af van zaken die niet direct de kern van de gebrachte boodschap raken. Stijl- en taalfouten zijn daarbij uiteraard doorslaggevend. Berichten van de journalist die onlangs in de Volkskrant een onderzoek van de Consumentenbond naar wasmiddelen samenvatte in de zin "In het algemeen blijken de A-merken niet beter voor het milieu te zijn als de B-merken", zal ik in het vervolg zelf even natrekken. Maar ook een schaamteloos geëtaleerd gebrek aan algemene ontwikkeling kan dodelijk zijn. Zo zal

ik van sportverslaggever Mark van den Heuvel van Het Parool helemaal niets meer voetstoots aannemen tot hij mij het bewijs overlegt dat hij met succes een aanvullende avondcursus aardrijkskunde heeft gevolgd. Want zelfs iemand met alleen zulo (zeer uitgebreid lager onderwijs) weet, dat een in het Gelderse Doorwerth (iets ten westen van Arnhem) gesitueerd hotel nooit aan de Lek kan liggen. PS "Tijdens de viering zetten de geminachte, als elf verklede knullen een driekusdans op de essen planken." Dat was de enig juiste oplossing van mijn proeve van rebustaai in het vorige nummer. Veel lezers reageerden. Sommigen wezen mij er ten overvloede op dat de naam UB40 is ontleend aan de code van het uitkeringsformulier van een der bandleden. Een enkeling eindigde zijn inzending heel ludiek met "hoogSend". Eén inzender maakte melding van een groothandel in vlees die "Carni4" als bedrijfsnaam voert. Maar het merendeel der oplossingen was, helaas,/OM(. Slechts zeer weinigen hadden begrepen dat het minteken in "ge-8e" er niet voor niets stond. Het puzzelwoordenboek gaat naar de heer G. Moonen in Alphen aan den Rijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen