VU Magazine 1994 - pagina 336

Koos Neuvel

Groepsidentiteit is een benauAvende glazen stolp. Je zult altijd jood, katholiek of homo zijn en met handen en voeten gebonden blijven aan de gemeenschap waar j e uit voortkwam. Aan groepsidentiteit is geen ontsnappen mogelijk. Maar een aangenaam vooruitzicht is dat niet.

g ^ ^ e Gay Games komen naar M U Amsterdam! In menige tak Jtimai^^ van sport zal worden gestreden om de hoogste plaats op het schavot; of het nu worstelen, sprinten of fietsen is, de homo's gaan voor goud. Ongestoord zal het sportfestijn kunnen plaatsvinden, zonder de hinderlijke aanwezigheid van hetero's. Gezellig onder elkaar, geen last van neerbuigende, discriminerende opmerkingen. Maar niet alleen op het terrein van de topsport kunnen homo's elkaar plezieren, beconcurreren of van dienst zijn. Je kunt op homoseksuele grondslag zingen, wandelen of je wastafel laten ontstoppen. Er is al een Gouden Gids van homovriendelijke dienstverlenende instellingen. "Homo's kunnen nu ook h o m o vriendelijk verhuizen, pizza's bestellen en autorijles nemen - op dezelfde manier als katholieken vroeger hun brood kochten bij de katholieke bakker, op de katholieke sportclub zaten en hun kinderen op een katholieke school deden", heet het in het boek 'De verzuiling van de h o mobeweging'. 26 Dat homo's met de katholieken van VU MAGAZINE SEPTEMBER 1994

SAAMHORIGHEID vroeger vergeleken worden, is niet echt een compliment. Homo's hebben zichzelf lange tijd gezien als avant-garde in de samenleving, een antiburgerlijke beweging bij uitstek; altijd in de weer om de normaliteit, onder andere die van het katholicisme, te verpulveren. Monogame relaties waren toch wat ouderwets, vaste relaties bijna per definitie beklemmend. Dan liever de vrijheid en blijheid van wisselende contacten en anonieme seks. Een opgeruimdheid

waar (mannelijke) hetero's alleen maar jaloers naar zouden kunnen kijken. Aids heeft een domper gezet op dit optimisme. Maar niettemin, en misschien zelfs wel door de dreiging van aids, is de drang om een eigen, unieke wereld te vormen gebleven en zelfs versterkt. En het is zeer twijfelachtig of dat wel zo avant-gardistisch is. Niet alleen de homobeweging verzuilt. O o k zijn er mensen die vinden dat moslims hun eigen onderwijs be-

horen te hebben. Verder zijn bijvoorbeeld woonprojecten voor groepen Chinese ouderen opgericht. En dat lijkt allemaal nog maar het begin. In toenemende mate wordt het van belang geacht je op grond van nationale of etnische identiteit, of op grond van seksuele voorkeur, te organiseren. Amerika wordt in dat verband gezien als een soort voorland. Met name bij de zwarte gemeenschap bestaat een sterke behoefte om zich af te zonderen en ei-

gen organisaties te stichten. Vrijwillige apartheid, noemen critici dit. Potteus Ooit bestreden de oude voorvechters van de burgerrechtenbeweging, zoals Martin huther King, discriminatie en streefden naar integratie. Gelijke rechten en gelijke kansen, daar kwam het op neer. Blanken en zwarten konden in een aantal opzichten wel van elkaar verschillen, maar dat

mocht geen beletsel zijn om aan één vergadertafel te zitten, interraciaal te trouwen of vriendschappen te hebben. Zo wezenlijk is het kleurverschil nu ook "weer niet voor de identiteit. Tegenwoordig ziet men dat anders. In Amerika is de strijdbaarheid van Malcolm X populairder geworden dan de verzoeningsgezindheid van King. Niet de gelijkheid maar de ongelijkheid dient gerespecteerd en wettelijk gewaarborgd te worden; een ongelijkheid die principieel van aard is. Een donkere huid kleurt je niet alleen van buiten maar ook van binnen. De etnische identiteit of seksuele voorkeur doortrekt iemands gehele persoonlijkheid. Je kunt daarom maar beter binnen de eigen groep trouwen, studeren aan een 'zwarte' universiteit of je fiets potteus laten repareren. Segregatie, verzuiling, vrijwillige apartheid, het is maar hoe je het noemen wilt. In ieder geval zijn de parallellen met de oude, verzuilde samenleving onmiskenbaar aanwezig. "Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen", heette het vroeger. Het woord 'geloven' kan tegenwoordig door iets anders vervangen worden; de strekking blijft hetzelfde. Die terugkeer van oude vormen en gedachten is een opmerkelijke zaak. Nederland is druk bezig te ontzuilen, en weinigen betreuren die ontwikkeling. Leuke tijd, die van het verzuilde Nederland, heel gezellig en met veel saamhorigheidsgevoel, maar toch blij dat het over is. Het is immers ook een beetje benauwend om uitsluitend met gelijkgezinden te moeten verkeren, dezelfde kranten te lezen, lid te zijn dezelfde omroep, en met uitsluitend geestverwanten je partijtje te blazen in de plaatselijke fanfare. Natuurlijk zijn er nog christelijke instellingen, maar die zijn nauwelijks nog te onderscheiden van 'algemene'. Ze worstelen met hun identiteit en weten niet precies of er nog iets is wat hen bijzonder maakt. Dat kan als tekortkoming maar ook als kwaliteit gezien worden: men is opener geworden, de muren naar de buitenwereld zijn poreuzer dan vroeger. De worsteling met de identiteit duidt op een heilzaam soort verwarring. Waarom die hele oude geschiedenis daarom nog een keer overgedaan? De verlichte, hedendaagse burger

27

v u MAGAZINE SEPTEMBER 1994

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen