VU Magazine 1994 - pagina 190

structuren ontstaan. In het algemeen treedt daarbij een bewegmg op van beloften naar eisen. Nauwkeuriger: wat eerst niet meer dan een technische optie is, wordt door woordvoerders binnen het veld als belofte naar voren gebracht. Beloften veranderen daarna in eisen wanneer betrokken partijen de beloften serieus gaan nemen en er een sociale wereld ontstaat waarbinnen de prioriteiten komen vast te liggen. Wie eenmaal subsidie heeft gekregen om H D T V te ontwikkelen, kan er niet meer onderuit de belofte ook waar te maken. Zeker als er gelijktijdig concurrenten net zo hard bezig zijn met hetzelfde. Anderzijds: als een belofte door de

betrokken partijen niet wordt opgepakt, blijft deze een belofte, en nog wel een die niet wordt waar gemaakt. Niemand is blijkbaar bereid er energie en geld in te steken. Dat geldt zelfs voor de Wet van Moore. Als de verschillende fabrikanten ervan overtuigd raken dat het niet langer haalbaar is om nóg snellere chips te maken, of slechts tegen investeringen die niet meer kunnen worden terug\'erdiend, dan zal de Wet van Moore niet langer opgaan. Z o ' n overtuiging zal echter eerder op grond van geruchten en stemmingen ontstaan dan op grond van werkelijke beperkingen van de technologie. Z o bezien heeft de wereld van het

strategisch onderzoek veel weg van die van de handel m effecten. Ook op die beurs wordt wmst veeleer behaald door de verspreiding van geruchten, het doen van tactische aankopen en het beïnvloeding van het geheel aan subjectieve stemmingen en verwachtingen, dan op grond van reële, objectief meetbare maatstaven. De stemming op de beurs kan plotseling omslaan en sleept dan individuele handelaren mee in processen die zij zelf niet in de hand hebben. Dat lijkt verdacht veel op de wijze waarop wij straks naar onze H D T V zitten te staren.

Haalt N e d e r l a n d 2000? ERIC-JANTUININGA Eind maart vergaderde de crème-de-lacrème van ondernemend Nederland in de NOS-studio's op het Platform Globalisering. Op initiatief van minister Andriessen werd gedebatteerd over de vraag hoe de Nederlandse economie uit het slop kon worden gehaald. Van een echte discussie was eigenlijk geen sprake. De boodschap stond vast: de brutoloonkosten zijn te hoog, de arbeidsmarkt is niet soepel genoeg en de overheidsregels zijn te knellend. Op een regenachtige middag werd het debat op tv uitgezonden. Maar heeft wie niet kon kijken op dat uur, wat gemist? Wellicht werd in Hilversum en op het ministerie gehoopt dat er adembenemende televisie uit zou komen, maar het pakte anders uit. "Drie uur televisie die op een fascinerende wijze de dolende ziel van onze natie in het 'fin-desiècle' vastlegde", schreef NRC Handelsblad erover onder de kop: "Unisono platitudes in plaats van een nieuw gezichtspunt". Hoe is het mogelijk dat de top van ondernemend Nederland zo eenzijdig denkt? In het toonaangevend economen-vakblad Economisch-Statistische Berichten (ESB) worden week-in-weekuit de uitgangspunten van de in dat debat gehanteerde platitudes ondergraven; kennelijk tevergeefs. Sterker nog: in de opvallende industriële advertenties in de dagbladen hanteren de ondernemersorganisaties exact dezelfde argumenten. "Technologie

moet!"; "Kennis Loont"; "Investeer in infrastructuur!" Merkwaardig dat de politiek al deze argumenten voor zoete koek slikt en kennelijk de vele kritische deskundigen niet serieus neemt. Neem nou de argumentatie die de grote infrastructurele werken, nodig voor 'Nederland Distributieland', zou moeten onderbouwen. Er is ruim tachtig miljard gulden gereserveerd voor Schiphol, Betuwelijn, Hoge Snelheids Trein, Zestienhoven, Westerschelde en zo meer, maar vrijwel geen van die projecten blijkt economisch goed onderbouwd, volgens ESB. Ruim tien jaar geleden schreef een planoloog een boek, 'Beleid in modderland', over enkele infrastructurele beieidsrampen die zich ooit eerder voltrokken, en die miljarden hebben gekost. Over tien jaar zal hij ongetwijfeld deel twee kunnen gaan schrijven! En wat te denken van het heilig verklaren van technologische kennis? Kan Nederland alleen concurreren als onze zonen (en dochters!) techniek of natuurwetenschappelijke scholing krijgen? In ondernemerskringen gaat men daar wel vanuit, en opnieuw blijkt de politiek weinig kritisch. In de pamfletten over 'Nederland Kennisland' heeft het begrip kennis een eenzijdige en beperkte bèta-invulling gekregen. Als we echt willen concurreren moeten we ons realiseren dat kennis anno 2000 veel meer is dan technologie alleen. Hoe meer technologie wereldwijd ter be-

schikking komt, des te belangrijker juist de kennis over mensen en maatschappelijke verhoudingen zal worden. Dat laatste is zowel noodzakelijk om met anderen produktief samen te werken, als om te begrijpen hoe markten en mensen functioneren. Als we werkelijk uit de malaise van het fin-de-siècle willen stappen moeten we ons in Nederland dus niet beperken tot technologische kennis, maar veeleer communicatieve kennis ontwikkelen. Dat zou wel eens kunnen betekenen dat we (eindelijk) ons systeem van scholing/vorming eens goed ter discussie moeten stellen. Het zal in de nabije toekomst niet meer gaan om alleen maar specialistische kennis, maar vooral ook om de expertise om met anderen tot een gezamenlijk resultaat te komen. En vooral ook om dat resultaat dan aan een doelgroep over te brengen c.q. te verkopen. Als in Kennisland die communicatieve vaardigheden met technologie gezamenlijk zouden worden ontwikkeld, dan kan men een aloud pluspunt van onze natie weer van stal halen: talenkennis en handelsgeest. Wellicht een wat onverwacht resultaat van de drang naar Globalisering: vreemde talen verplicht in het voortgezet onderwijs? Wil Nederland zich echt voorbereiden op de volgende eeuw dan is er naast de mediashow van Andriessen een Platform Scholing en Vorming nodig. Misschien iets voor een nieuwe minister van O&W?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen