VU Magazine 1994 - pagina 475

T B o E K DE LAATSTE DRJE MINUTEN

Ondergang Voor de filosoof Bertrand Russell was het idee dat onze wereld eindig is, een deprimerende gedachte. Alle mensen zijn weliswaar eindig, maar daarbij hebben we de troost dat er toch een zekere continuïteit zal bestaan; de zekerheid dat onze nakomelingen de menselijke beschaving verder zullen ontwikkelen. Maar als die menselijke beschaving uiteindelijk gedoemd is ten onder te gaan, dan kan een verpletterend gevoel van zinloosheid zich van een mens - in het bijzonder als hij Bertrand Russell heetmeester maken. In 'De laatste drie minuten' schetst de natuurkundige Paul Davies de verschillende scenario's van de ondergang van de kosmos, die volgens hem onvermijdelijk is. Zoals het heelal eens is ontstaan en zich vervolgens ontwikkeld heeft, zo zal het uiteindelijk ook weer eindigen. De hele levenscyclus die een mens ondergaat, vindt op een iets andere tijdsschaal ook plaats in het heelal. Dat heelal wordt een onvoorstelbaar dunne soep van fotonen, neutrino's en een slinkend aantal elektronen en positronen die zich langzaam steeds verder van elkaar verwijderen. Het is een beeld

van een koud, donker, bijna-niets. Het is ook mogelijk dat de temperatuur van het heelal begint te stijgen, hetgeen betekent dat de deeltjes juist steeds sneller gaan bewegen en dat fysieke processen in een hoger tempo gaan verlopen. Deze gedachte vervult Davies, anders dan Russell, niet met een diepgaand pessimisme. In tijden van gevaar zal de menselijke inventiviteit toenemen. Zo gemakkelijk zal de mens zich niet gewonnen geven. We hebben bovendien nog heel wat tijd voor de boeg om een list te verzinnen. Zoals de mogelijkheid om bij het naderen van de ondergang de resterende tijd in de geest van de waarnemers oneindig lang te rekken. "Terwijl de ineenstorting naar de eindkrak voortdurend versnelt, kunnen de subjectieve ervaringen van waarnemers in principe, ook steeds sneller uitrekken, zodat ze de versnellende armageddon pareren met een gestegen denksnelheid." Het optimisme van Davies kent nauwelijks grenzen. Als een moderne Vu/es Verne speculeert hij over het technologisch vernuft en de overlevingsmogelijkheden. Hoewel hij zich op streng

wetenschappelijke principes beroept, heeft zijn boek veel weg van science fiction. Maar dat valt hem nauwelijks kwalijk te nemen. Het is inzake de aanstaande ondergang ook nauwelijks mogelijk te voorspellen wat er in een verre toekomst zal gebeuren. Dus is het vertellen van een spannend, opbeurend verhaal nooit weg. De natuurkundige als schepper van troostrijke fantasieën. Een mooie rol. (kn) Paul Davies, 'De laatste drie minuten'. Contact, f 24,90,

Op de plank Edward O. Wilson, 'Het veelvormige leven', Contact, f 59,90. De bekende en niet onomstreden bioloog Wilson houdt een krachtig pleidooi voor een nieuwe ecopolitiek met als doel het behoud van het veelvormige leven op aarde. Luca en Francesco Cavalli-Sforza, 'Wie zijn wij? Het verhaal van het menselijk verschil'. Contact, f 39,90. Geschiedenis van de menselijke soort vanaf het moment dat de homo sapiens ongeveer 100.000 jaar geleden vanuit Afrika uitzwermde over de hele wereld.

33 v u MAGAZINE DECEMBER '"i'^é

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen