GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1995 - pagina 10

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1995 - pagina 10

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

INTERVIEW

Koos

CA.

NEUVEL

VAN

PEURSEN

Hi] heeft veel belangstelling voor andere culturen en andere culturen tonen veel belangstelling voor hem. In gesprek met "een geheide Hollander" over cultuurverschillen en overeenkomsten. "Als er geen creativiteit is, is er geen vooruitgang en wetenschap mogelijk."

D

e Haagse woning van prof.dr. C A . van Peursen heeft veel weg van een interculturele ontmoetingsplaats. Vooral de Japanse cultuur is dominant aanwezig. Behalve een serie Japanse schilderijtjes hangt bij de deuropening een kolossale waaier. In de woonkamer staat een Japanse tafel, klein en laag. Veel Afrikaanse beelden ook. Bovendien heeft Van Peursen een hele verzameling kammetjes uit de hele wereld bijeen gebracht; een staalkaart van culturele verschillen.

in een heel ander land. Ik heb de oude koloniale sfeer nog geproefd. Als Indonesiërs de boot schoonmaakten, hurkten zij als wij langskwamen. Maar in dat opzicht bleek er later toch niet zo heel veranderd te zijn: nu hurken zij voor hun Indonesische bazen en bazinnen. Wij hadden het gevoel dat ze het alleen voor blanken deden. Dat was niet het geval." Wat is dan wel het grote verschil tussen de koloniale en postkoloniale peiiodel "Een veel grotere zelfstandigheid en zelfbewustheid. In Indonesië waren eigenlijk geen universiteiten, wel een paar hogescholen, en nu zijn er honderden. Ik heb wel eens familieleden van mij meegemaakt die in het oude Indië waren geweest. Zij zeiden: hoe kon je met die mensen praten? Ik vertelde dat daar veel filosofen waren, dat ik daar veel contact had met schilders en dat een van mijn leerlingen een ook internationaal bekende dichteres was. Zij konden dat niet begrijpen. Die wereld kenden ze niet. Mijn familieleden waren planters en zij wisten niet dat er in het land een cultuur bestond. In 1933 wisten maar weinigen dat er Indonesische dichters waren. Daarentegen ben ik, toen ik er na I97I regelmatig kwam, promotor geweest van mensen die een doctorsgraad behaalden. Je leert de taal, de dans ga je bestuderen en je begint de achtergronden van de muziek te begrijpen. Zo krijg je een heel andere kijk."

Van Peursen (1920) begon zijn carrière bij de afdeling buitenlandse betrekkingen van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Hij is later hoogleraar filosofie geworden in Groningen, Leiden en aan de Vrije Universiteit, en heeft veel gepubliceerd onder andere op het terrein van de kennistheorie. Maar de belangstelling voor vreemde culturen heeft hem sinds dat begin van zijn carrière nooit meer verlaten. Hij heeft ook altijd heel veel gastcolleges gegeven in landen als Japan en Indonesië. Omgekeerd hebben de andere culturen minstens zo veel belangstelling voor Van Peursen. Boeken van hem zijn in negen talen vertaald, waaronder het Chinees en het Indonesisch. Hij is waarschijnlijk de meest vertaalde filosoof van Nederland. Van Peursen is al weer aan aantal jaren met emeritaat, maar hij spreidt nog altijd een ongehoorde werkdrift ten toon. Kort na elkaar verschenen van hem twee boeken: 'Ars Inveniendi', over creativiteit en de kunst van het uitvinden, en 'Na het postmodernisme', waarin Van Peursen in debat treedt met de belangrijkste filosofen van deze tijd.

Van Peursen hield zich bij zijn gastcolleges veel bezig met filosofische achtergronden van culturele verschillen: "Tegenwoordig praat iedereen over ontwikkeling. Nu blijkt dat vanuit elke cultuur dat woord anders beleefd en uitgesproken wordt. Soms kent men in de eigen taal dat woord niet; men spreekt wel over development, maar in de eigen taal bestaat er geen woord voor, of alleen een woord dat er naar ons gevoel niet mee overeenstemt. In Japan bestaat het woord ontwikkeling pas honderd jaar.

Ik vraag hem naar zijn eerste contact met niet-westerse culturen. Van Peursen: "Ik heb in mijn studententijd, na de oorlog, als corveeër op een boot gewerkt, die leeg wegging en stampvol terugkwam. We gingen mensen uit de jappenkampen ophalen. Ik werkte hard in de keuken. Later ben ik regelmatig in Indonesië teruggekeerd, maar dan kom je

WETENSCHAP,

CULTUUR

eP SAMENLEVING

8

- [ANUARI/EEBRUARI

19c,^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1995

VU-Magazine | 588 Pagina's

VU Magazine 1995 - pagina 10

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1995

VU-Magazine | 588 Pagina's