VU Magazine 1996 - pagina 290

Stiekeme signalen van de magnetron

Ze zijn er nog: wetenschappers (m/v) die zich wijden aan fundamenteel onderzoek. Buiten raast de wereld voort. Binnen, niet gehinderd door de waan van de dag, broedt men op gedachten. Ideeën. Vermoedens. Filosofische kwesties. Vragen die knagen. Problemen die misschien ooit leiden tot antwoorden waar de wereld beter van wordt. Maar dat hoeft niet - daarvoor is het wetenschap. Zuivere Wetenschap. Neem de Universiteit Twente, faculteit Wijsbegeerte & Maatschappijwetenschappen, het groepje feministische wetenschappers (m/v| dat studeert op vragen rond gender en techniek. Het gezelschap heeft niet eens een naam, zó etherisch is men bezig. Nu ja, af en toe is er weleens tijd voor iets stoffelijks. Bijvoorbeeld een maatschappelijk relevante tentoonstelling over 'het man/vrouw-gehalte van dingen'. Denk aan magnetrons en videorecorders, en de boodschap die deze apparaten op slinkse wijze uitstralen. De boodschap dat het verschil tussen man en vrouw zó klein is, dat er 'dingen' met 'seksecodes' nodig zijn om het sekseverschil in stand te houden en zelfs te vergroten. Geen idee waar het over gaat? Over naar Twente. Bekijk uw schecrapparaat, zegt techniekfilosofe Kirsten Notten (1968). En wat zien we dan? "Een apparaat dat haren verwijdert." Maar pas op, de ladyshave en de philishave doen nog veel meer. Zo is de philishave steevast uitgevoerd in donkere, 'mannelijke' kleuren. Let ook op de stoere vormgeving, de

WCS JULI - AUGUSTUS

I996

schroefjes en het digitale display met informatie over de lading van de accu. Vergelijk dat nu eens met een ladyshave: ronde vormen, pasteltinten en soms zelfs een bloemetje. Alleen een aan/uit-knop, pictogrammen ter bediening en een accu van niks. Notten in 'Opzij': "Het stomme is dat je een ladyshave niet eens open kan schroeven, terwijl dat met een schecrapparaat wél kan. Alsof vrouwen per definitie a-technisch zijn en geen interesse tonen in het inwendige van het apparaat." En het is nog erger: de philishave kan overal opgeladen worden, terwijl het opladen van de ladyshave in de vaste houder moet gebeuren. Conclusie van Notten en de haren: "De mannelijke gebruiker wordt voorgesteld als technologisch competent, gericht op actie en controle, mobiel en dol op technische snufjes." Van vrouwen wordt juist aangenomen dat ze niet verder komen dan de eigen badkamer. Notten: "Maar stel dat je een congres hebt, dan moet je toch ook je benen kunnen scheren?" En bleef het maar bij scheerapparaten. Maar nee, uit onderzoek blijkt dat heel veel dingen stiekem signalen uitzenden. Neem de magnetron: lijkt onschuldig, maar het apparaat zit vol hardnekkige sekseeodes. Vroeger een machine voor jonge, ondernemende mannen, en dus bezaaid met knopjes en ingewikkelde afkortingen. Sinds een jaar of vijftien mogen ook vrouwen aan de magnetron.

Redactie: Mark Traa Bijdrage: I^eter van de Beek

en dus zien we tegenwoordig een simpel front met plaatjes. Logisch dat zoiets meisjes ontmoedigt natuurkunde te gaan studeren. Of neem schoeisel. Notten: "Heren lopen vooral op platte, leren schoenen, terwijl dames pumps of andere elegante schoenen met een klein hakje dragen. Die verschillen hebben grote consequenties voor de bewegingsvrijheid van beide seksen. Pumps zijn immers niet geschikt om ver mee te lopen. Laat staan om te wandelen over kinderkopjes, of zanderige of modderige paadjes." Begrijpelijk dat vrouwen de deur van de buitensportwinkel niet halen. Laatste vraag: hoe komt het dat mijn nichtje van zeven moeiteloos de video weet te bedienen, toch een apparaat vol mannelijke codes als 'vrt', 'time' en 'ree'? Techniekfilosüfe Notten: "Dat bewijst dat mensen toch allerlei wegen vinden om die signalen te doorbreken. Inventief zijn, experimenteren. Laten zien: je hóeft je niet vast te laten pinnen." Fundamenteel onderzoek - als er iets uitkomt is het ook meteen een theorie van alles, (PVDB)

De tentoonstelling 'Dingen v / m ' is t o t I 3 juli te bezichtigen in het bestuursgebouw van de Universiteit T w e n t e .

Rampjaar "Ik weet nog wel dat ik Manfred Eigen tegenkwam, die tien jaar geleden de Nobelprijs kreeg. 'Paul, ik heb medelijden met je', zei hij. 'Je krijgt een rampjaar'. Hij heeft gelijk. Sinds die prijs heb ik eigenlijk geen moment rust gehad. Ik reis de hele wereld rond en iedereen wil met me praten. Een paar weken geleden was ik bij de koninklijke familie in België. En ik ben ook bij koningin Beatrix geweest. Die was ongelofelijk. Die wist dus waarover ze het had. Toen ik binnenkwam en ging zitten, stelde ze de eerste vraag: 'En meneer Crutzen, hoe doet u die metingen nou precies'. En ze wilde het echt weten. Kennelijk had ze zich terdege voorbereid op het gesprek en daarvan was ik zeer onder de indruk." Nobelprijswinnaar Paul Crutzen in Intermediair, 14 juni.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen