VU Magazine 1996 - pagina 190

GOULD

et)

PURCELL

Een haartje verschil Er lijkt geen groter verschil denkbaar dan dat tussen de elegante Fred Astaire en de harige gibbon. En toch kijken we van de een naar de ander, en voelen we de broederschap tot in het diepst van ons lijf.

T E K S T :

S T E P H E N

UJM-M

J A Y

G O U L D

/

F O T O ' S :

R O S A M O N D

J

iifi?isï

'tSP

m..^

1 =

WETENSCHAP,

CULTUUR

P U R C E L L

akoh weet nog niet zo zeker of Rebekka's plan wel zal slagen. Hoe kan haar blinde en stervende echtgenoot Isaak nou zo worden misleid dat hij zijn zegen geeft aan haar lievelingszoon Jakob in plaats van aan zijn oogappel Esau? Jakob kan zijn broers stem nadoen, maar daar zou Isaak wel eens heel goed niet in kunnen trappen: "Zie, mijn broeder Esau is een ruig man, en ik ben een onbehaard man. Misschien zal mijn vader mij betasten; dan zal ik in zijn ogen zijn als iemand, die den spot met hem drijft, en ik zal vloek over mij brengen en geen zegen" (Genesis 27:11-12). In de jaren 1730 ontwierp en voltooide de Zwitserse geleerde Johann Jacob Scheuchzer het meest omvattende populair-wetenschappelijke (en multimedia-) werk tot dan toe gemaakt - het equivalent van Carl Sagans televisieserie met bijbehorend boek over de kosmos uit onze tijd. Scheuchzers 'Physica Sacra', in vijf delen met 750 paginagrote gravures, verbeeldt en bespreekt elke gebeurtenis in de bijbel die ook maar enigszins implicaties heeft voor de natuurlijke historie. De tweede plaag van Mozes, bijvoorbeeld, vormt de inspiratie voor een prachtige gravure van kikkervisjes die zich ontwikkelen tot kikkers die Farao's slaapkamer binnenspringen. En als Jezus slechte mensen 'adderengebroed' noemt (Mattheüs 12:34) dan leidt dat tot een aantal afbeeldingen die de taxonomie van slangen betreffen. Zo ook maakt Scheuchzer, als Jakob zijn broer beeldend als een ruig man beschrijft, een gravure van Esau naast de beroemdste vroege afbeelding van een chimpansee (zie bovenaan de pagina hiernaast): de tekening van de Nederlandse anatoom Tulp uit het midden van de zeventiende eeuw. Het is een afbeelding die in de wetenschapsgeschiedenis keer op keer is gebruikt, met T.H. Huxley's

e) SAMENLEVING

- MEI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen