De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 31
29 konden — zoo werd er gezegd — toch onmogelijk goede Repu; blikeinen zijn. Da Costa zegt ergens, ^) dat onder de voorstanders der omwenteling van 1795 zich velen bevonden, ,,die de Christelijke Godsdienst toch steeds voor den grondslag van den Staat hielden, en althands op het punt der opneming ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 31
• 30 landen tusschen Maas, Rijn en Moezel een vergadering van Belgische notabelen ook zeer ongelegen. Zoo hebben ze den Souvereinen Vorst maar laten begaan 1). Deze heeft volkomen zijn zin gekregen. De acht artikelen, door de Mogendheden aangenomen en gewoonlijk de artikelen van Londen genoemd, z ...
De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 32
30 • Gemeentebestuur van Amsterdam geen sprake meer, ^) Naar we vroeger hebben opgemerkt, werden zelfs de Roomsch-Katholie^-ken teruggedrongen, zij het ook in mindere mate. J a , men ging • nog verder den weg der reactie op: ,,de regentenbanken weer in J de kerken geplaatst, de beroepingen "weer ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 32
/31 één staat zouden uitmaken 1), Ja zelfs dat de bewoners geacht werden te zijn "constitutionnellement assimilés entr'eux" 2) en slechts één volk te vormen 3), maar daarm,ee was men er niet, of liever daarmee maakte men het juist onmogelijk ooit zoover te komen. Volgens het kernachtig woo ...
De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 33
31 moet het ons niet verwonderen, dat, waar grosso modo het stoffelijk goed behouden bleef, met het intreden der reactie de zeggenschap der Overheid in kerkelijke zaken terugkeerde. Te minder, daar men toch nooit geheel had nagelaten zich met de kerk te bemoeien. De zienswijze, dat elke godsdiens ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 33
32 met de jaren niet te zijn toegenomen, te oordeeIen althans naar het merkwaardig gesprek, dat Falck in 1836 met hem had over de Afgescheidenen. Niet zonder bevreemding bespeurde deze, dat men het met de orthodoxie lang zoo nauw niet meer nam als vóór vijftien of twintig jaar. Al heel zonderling ...
De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 34
32 De schoolwet van Van den Ende is typeerend voor de nadagen der Bataafsche Republiek. Van invloed van de kerk op de school wil men niet weten, en met name van geen leerstellig onderricht, al schrijft men wel den kerkgenootschappen aan zorg te dragen, dat de kinderen hiervan niet verstoken blijv ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 34
33 college - was wel in den staat noodig, maar daarom nog niet in de kerk. Haar op de voorgestelde wijze in te voeren, zou met de natuur der kerk niet strooken. Over de wettigheid van zulk een synode zou uit hoofde van haar samenstelling groot ongenoegen kunnen rijzen, terwijl het waken voor de z ...
De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 35
33 is in Vrankrijk geboren uit een onverschilligheid op dat stuk, en uit de democratische principes van gelijkheid". Hij beval aan met betrekking tot den godsdienst bij de oude constitutie te blijven, dat wil dus zeggen, dat ook alle ambtenaren tot de Hervormde kerk moesten behooren. Van de ander ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 35
34 hij zijn plan opgafl), maar daarna heeft hij het buiten den Raad van State om toch doorgezet. Hij heeft diens advies alleen in zooverre gevolgd, dat hij een consuleerende commissie heeft benoemd. Deze, wel uit predikanten bestaande, maar daarom volstrekt geen vertegenwoordiging der kerk 2) . k ...