Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 16
losmaken van de rhetorische ornamentatieleer, zooals die in de practijk werd toegepast, omdat ze hun in de rhetorenscholen als essentieel element van eruditie was ingehamerd. De theorie van den ornatus, de versiering van den stijl, zooals de grootmeesters der rhetorica die hadden voorgedragen, wa ...
Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 16
ongetwijfeld gedachtig aan Augustinus' ideaal van Christelijke handboeken, toevoegt een werk ,,de artibus ac disciplinis liberalium litterarum". E n de monniken i n zijn klooster V i v a r i u m zet hij aan het afschrijven van de voor zijn doel belangrijke werken der oudheid, waardoor menig boek ...
Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 17
laatste jaren voor een meer psychologisch-aesthetisch onderzoeken van de rhetorische teksten moet wijken ^''). De onwaarachtigheid van dezen stijl is den ouden Christenen niet ontgaan. Zij typeeren de rhetorische ornamentatie als fucus, blanketsel ^^), maar ze hebben niet ingezien, dat de ornatus ...
Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 17
moet de Schrift kennen; wie behalve wijs ook welsprekend, sapienter et eloquenter, w i l spreken, dien verwijst hij naar de lectuur van die auteurs, die niet alleen welsprekend, maar ook wijs hebben geschreven. Dat zijn de ecclesiastici viri, de kerkelijke schrijvers, die de woorden Gods niet all ...
Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 18
in hun kerker troostbrieven schrijft, dan wendt hij zich tot deze broeders, wien de marteldood voor oogen staat, in een stijl, waarop de meest verfijnde rhetorische fijnproever geen aanmerking zou kunnen maken: fraai gebouwde en nauwkeurig afgewogen cola met parisose en homoioteleuta, commata gev ...
Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 18
eischen, had den Christenen vaak veel hoofdbrekens gekost. In hoofdzaak had men haar beantwoording gezocht öf door te betoogen, dat de gewijde schrijvers opzettelijk i n eenvoudigen stijl hadden geschreven o m door allen verstaan te kunnen worden en o m niet door schoonen schijn, maar door innerl ...
Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 19
held van de Bijbelsche poëzie, de indrukwekkende eenvoud der Evangeliën, de kantige stileering van Paulus: dit alles valt buiten de regelen, waarnaar Augustinus de schoonheid van den Bijbel afweegt, en we mogen het hem niet euvel duiden. Deze aesthetische waardeering was voor een anderen tijd weg ...
Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 19
eerste plaats en vooral er naar moeten streven, dat men hen begrijpt, en dat i n h u n uitdrukkingswijze nooit de oorzaak gelegen mag zijn, dat ze minder goed verstaan worden. N o o i t mogen ze welluidendheid stellen boven duidelijkheid, ja zelfs is het geoorloofd woorden of wendingen te gebruik ...
Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 20
eloquentius, meer stijlvol, gevonden kan worden*^). ,,Waarom echter," zoo vraagt hij elders"), ,,ontvlammen wij in liefde tot den apostel, wanneer wij dit lezen, anders dan omdat wij gelooven, dat hij inderdaad zoo geleefd heeft." Het is dus de waarheid, die in deze woorden wordt uitgedrukt: de v ...
Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 20
Gelijk straks ten aanzien der artes liberales, zoo rijst thans ten opzichte der rhetorica de vraag, welke waarde Augustinus' beschouwing voor haar gehad heeft, ook al bleef die waarde voorshands slechts van theoretische beteekenis. Doordat hij haar losmaakt van de heidensche literatuur en haar ba ...