Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 38
AANTEEKENINGEN.1) Vgl. in het algemeen : K. JOEL, Die philosophische Krisis der Gegewart, 19212. Voor de taalwetenschap ; EISLER, Wörterbuch der philosophischen Begriffe, art. Sprache, Heft 14, 1929. A. SECHEHAYE, Programme et Methode de la Linguistique théorique Paris 1908. H. PAUL, Prinz ...
Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 38
Hoogeer~ame Heeren Directeuren lioogacfitbare lieeren CuratorenDe benoeming, die iR van U ontving, stemt me ten hoogste dankbaar om het vertrouwen, in mij gesteld. Ook verheug ik mij, dat mij vakken zijn opgedragen, die me sedert jaren uitermate lief zijn. Evenwel vervult de gedachte aan d ...
Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 37
33 uit een of ander belang, met vluchten in het onbegrensde evengoed als met drang naar omvattender kennis, naar hooger inzicht en meer beheersching. Het onbepaalde blijkt juist daarin 200 iets fundamenteels, dat het in gansch divergente richtingen functionneert. Er is een onbepaald maken als vra ...
Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 37
35concrete gaat in geen regel in, en alles wat zich onder een regel voegt is daarom nog niet de regel zelf, maar blijft wat het is. Een regel van woordvorming b.v. bepaalt nog niet, welke woorden werkelijk ernaar gevormd worden enz. Het abstraheerend denken moet, op zekeren afstand van het ...
Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 36
32 zijn. Elke gestalte van den geest, ook het onbepaalde, heeft in het leven bruikbaarheid. Soms wordt er zoo practisch mee omgegaan, dat het is, of die geestesvorm alleen terwille van de praxis bestaat en, zichzelf niet herkennend, eenmaal in den waan verviel, van andere afstamming te zijn. Er i ...
Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 36
34vanuit ongepeilde diepte bouwend en vormend werRzaam. De entelechie, die mysterieuse eenheid, die OOR in den geest der talen ons tegen treedt is noch tot het volRomen gepreformeerde, noch tot het zuiver epiphenomale herleidbaar. Hier is de pro~ blematieR van alle historische levensontwiR ...
Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 35
31 paaldheid van het subject, die alle, gegeven en niet-gegeven gevallen omvat, vrijkomt. Synthetische bepaaldheid a priori duikt hier in de gestalte der taal omhoog. Hier naderen wij reeds grondvragen van wetenschap, die nooit alleen vragen van taalgebruik geweest zijn of zullen worden. W e l la ...
Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 35
33de zelfstandigheid van het geisoleerde. Deze schijn is voorzekeronderscheiden van illusie en fantasie. Hij is positiever en hangt samen met de begrenzing der kennende subjectiviteit, evenwel zoo, dat hij een zakelijk aspect biedt. Hij wordt trouwens in den voortgang van het kennen slecht ...
Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 34
30 categorien van ons verstand benoemen. Herkenbaar is hun voortschrijding tot hooger onbepaaldheid daaraan, dat zij als praedicaten van het subject aUe(s) gebruikt worden. Alles zelf heeft de beteekenis der bepaalde totaliteit ingewisseld voor die der onbepaalde totaliteit. Zoo beteekent het •TC ...
Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 34
32de kennis der talen is niet ophooping van verschijnselen, maar bevestiging en correctie van het aanvankelijk verworven wezensinzicht. Dit inzicht, het correlaat der idee, is in elke nieuwe actus assimileerend, invoegend werkzaam, maar juist daardoor zoo moeilijk objectiveerbaar. Er is ee ...