Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 12
11 echter lieten zich door niets weerhouden om het goede te doen, waartoe ze zich geroepen achtten. De vorst was immers de drager van de als onbeperkt gedachte volkssouvereiniteit. Geen macht, op historisch recht gegrond, kon zich meten met die, welke naar de leer van het staatsverdrag toekwam aa ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 33
32 met de jaren niet te zijn toegenomen, te oordeeIen althans naar het merkwaardig gesprek, dat Falck in 1836 met hem had over de Afgescheidenen. Niet zonder bevreemding bespeurde deze, dat men het met de orthodoxie lang zoo nauw niet meer nam als vóór vijftien of twintig jaar. Al heel zonderling ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 13
12 tegenover de gezindheden trekken ze over het algemeen één lijn: aan de kleine groepen van dissenters, tot op dien tijd ondergehouden of althans achtergesteld, verleenen ze geloofsvrijheid, zij het vaak onder beperkende bepalingen, terwijl ze de heerschende kerk aan de staatsmacht trachten te o ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 25
24 - hij "had geen zin in zoo groote heeren" -, maar hij wilde toch wel een rijksadel, waaruit hij een hoogerhuis zou kunnen benoemen. 1) Ook werden de heerlijke rechten weer hersteld. Het laatste besluit schijnt tot op zekere hoogte te zijn toe te schrijven aan den invloed van minister Van Stral ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 14
13 Volgens den geest van den tijd moest er zijn gelijkheid, en dus geen bevoorrechte standen meer. Verscheidene der verlichte despoten tastten dan ook den adel met kracht aan, maar Frederik II en Katharina weer niet, omdat ze in dien stand een niet te versmaden steun zagen voor hun troon. Er moes ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 34
33 college - was wel in den staat noodig, maar daarom nog niet in de kerk. Haar op de voorgestelde wijze in te voeren, zou met de natuur der kerk niet strooken. Over de wettigheid van zulk een synode zou uit hoofde van haar samenstelling groot ongenoegen kunnen rijzen, terwijl het waken voor de z ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 15
14 licht despotisme veelal fiasco gemaakt heeft. Katharina heeft zich alleen staande kunnen houden door in de practijk haar theorieën te verloochenen. Van Frederik n kan dit volstrekt niet gezegd worden, en toch, de verlichte despoot bij uitnemendheid was in meer dan één opzicht conservatief. Pla ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 26
25 gebleken, het tweede zou, in ons land althans, onmogelijk zijn. Men zocht nu heil in een monarchie, getemperd door een constitutie. Willem heeft die zelf noodzakelijk geacht 1) . "Beschermt mij tegen mij zei ven" moet hij bij zijn vertrek uit Engeland hebben uitgeroepen 2), en tegenover Baron ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 16
15 vormen - na 1789 kon dat in Frankrijk niet anders maar, gelijk bekend is, hij ontnam aan die vormen allen inhoud: van volksinvloed was bij hem geen sprake. Ook bekommerde hij zich niet in het minst om de nationale rechten der vreemde volkeren, die gedwongen waren zich aan zijn heerschappij te ...
Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 35
34 hij zijn plan opgafl), maar daarna heeft hij het buiten den Raad van State om toch doorgezet. Hij heeft diens advies alleen in zooverre gevolgd, dat hij een consuleerende commissie heeft benoemd. Deze, wel uit predikanten bestaande, maar daarom volstrekt geen vertegenwoordiging der kerk 2) . k ...