Nieuw-Testamentische exegese - pagina 18
19 daarvan in de praktijk iets komen, dan moet er vooruitgang zijn ook in de exegese, een vooruitgang, die gelijken tred houdt met het verloop der geschiedenis, welke immers geleid wordt door de voorzienigheid Gods ? Wij zagen, dat er vooruitgang in de exegese mogelijk is, ja moet zijn. Het spree ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 20
21 dat er in dit opzicht veel is verbeterd. Maar ik stel er beslist naast, dat het geheel onmogelijk is om onze exegese van onze levens- en wereldbeschouwing, van onze traditie, van ons dogma los te maken. G-ij zult mij dit toestemmen, indien ge U slechts te binnen brengt, dat wij bij den aanvang ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 21
22 en het andere verwaarloosden, te ontzenuwen en bovenal een formule te vinden, waardoor aan alle plaatsen volle recht werd gedaan. Die formule werd straks door kerkelijke bekrachtiging dogma, zoodat de exegese der patres voor een niet gering deel beoogde het zoeken van het dogma. ) Een soortgel ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 22
23 ming was met Gods Woord. En er is niets tot dogma gemaakt, tenzij algemeen werd aangenomen dat, wat men vastlegde, de saamvatting was van verschillende goed uitgelegde Schriftplaatsen. Het dogma biedt als het ware, vergunt me het min schoone beeld, het bezinksel deiexegese, dat deel der Schrif ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 23
24 omdat men het eigen leersysteem niet wil laten beheerschen door het Schriftwoord. We mogen nu herhalen, wat we vonden : niet het feit op zichzelf, dat er verband gelegd werd tusschen dogma en exegese is bedenkelijk, maar op het hoe komt het aan. En dan wil het mij voorkomen, dat dit in vroeger ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 24
25 komen, dat ik op deze wijze niet geheel onjuist de menigmaal verkeerde verhouding tusschen exegese en dogma heb geteekend. Voorzeker wij hebben een a priori van dogmatisch karakter : De Heilige Schrift is het Woord van God en daarom met gezag bekleed. Ik geef toe, dat dit een dogma is, dat ove ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 25
26 entrachte dat te verklaren, zoo duidelijk zij kan. Zoo kan ik er nu toe komen de vraag te beantwoorden : hoe moet bij onze Schriftbeschouwing zijn het verband tusschen exegese en dogma. Laat mij het zoo mogen uitdrukken: de exegese handele met het dogma, alsof het geen dogma ware. Zij h ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 26
27 wijze van arbeiden zal zijn, dat ook de dogmatiek er vele vruchten van plukt. Richt de exegese zich uitsluitend naar het bestaande dogma, dan blijft de dogmatiek noodzakelijk op hetzelfde peil; arbeidt ze, alsof de dogmatiek haar niet aanging, dan biedt ze aan de dogmatiek nieuwe stof, die kan ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 27
28 stellen, of wellicht val ik U in het einde nog niet tegen. Als ik over den dieperen zin handel, begin ik met een vraag te stellen. Wat mag de reden zijn, dat ondanks alles, wat er reeds geschreven is om het teruggaan achter den sensus litteralis te bestrijden, toch het zoeken naar iets meer, i ...
Nieuw-Testamentische exegese - pagina 28
29 maar ook bewezen, door wat we in den Bijbel zelf vinden, die leert, dat de Korinthiƫrs een en ander uit Paulus eersten zendbrief niet of verkeerd hadden begrepen. ) Maar de onmogelijkheid nu daargelaten, wie niet verder wil gaan dan schrijver of lezers dachten, toont daarmede tot a priori te h ...