Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 21
13 gelegd worden als norm voor spreek* en schrijfwijze aan alle he» schaafde Nederlanders? Wellicht zal de vierde druk de kwestie ontzeilen door een verder strekkende beperking. Ik voor mij althans, als Zuid^HoUander, ontken, dat de vr^uitspraak zóó alge* meen „Algemeen Beschaafd" is in Holland. ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 22
14 bezig was, op de zoogenaamde punter, die hun echter overal ten platten lande nog de gewone toeschijnt, belangrijk veld te winnen; maar dat die thans weer op den achtergrond raakt, en dat wel: door den invloed van de scholen [die de alveolare r bevorderen]. Daar zit men nu. De evolutie van den ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 23
15 tendenzen, die in de taal*evolutie zouden werken volgens de zeldzame linguïsten, die zulk een koers trachtten te onderkennen. De aanwas van de uvulare r zou strooken met Jespersen's leer der voortgaande vergemakkelijking, want de huigsr is gemakkelijker; maar de terugkeer tot de in een modevla ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 24
16 Blancquaert's pas verschenen Uitspraakleer komt heel deze kwestie nog niet voor. Wel natuurlijk de concurrentie van de twee soorten r; hij is er niet zeker van, of de oudste, de dentale r, die voor hem nu nog de minder gebruikelijke is, door de aan? beveling van taal* en zangleeraars straks ni ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 25
17 hetgeen wij op het gebied van de taal zelve, zonder verwikkeling met spelling — hoezeer voor een belangrijk deel daaraan tot nog toe immer handig vastgekoppeld —, ons thans reeds door zulk overleg, gebod en dwang opgelegd zien, direct en bij onvermijde* lijk gevolg, en nog licht verder opgeleg ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 26
18bijna volledig vervoegd), vindt men het woordje nergens; het wordt niet eens dood verklaard, het wordt dood gezwegen. In de spraakkunst van „Dr. Holtvast" (dat is ook weer KoUewijn), die een ongeëvenaarden opgang heeft gehad bij het middelbaar onder* wijs" (waarom is niet onduidelijk), w ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 27
19 Het betrekkelijke welke, waartegen Roorda al geijverd had'* — men kan het ook, als alles, misbruiken'" —, werd eerst lang af> gewezen met de constateering: „komt in de spreektaal niet voor", maar verkreeg daarna een halve toelating, voor redevoering en wetenschappelijk betoog. Het eerste vo ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 28
20houden nogal van Bargoensche woorden", deelt men vriendelijk, zonder afkeuring, of waarschuwing mede. '^ En KoUewijn, met zijn heiligen afkeer van „boekewoorden" en het „verschrijftalen", stelt gaarne vormen voor „met een plat tintje", die „toch veel in de beschaafde spreektaal worden ge ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 29
21 gaan vermengen. Maar het is niet onmogelijk, dat mettertijd neen gelegen als deelwoord van neerleggen de „goeie vorm" wordt, en neergelegd fout.*" Het verwondert ons niet, dat wij in hetzelfde opstel vernemen, „dat grammatikale kennis voor de praktijk van spreken en schrijven eigenlik overbodi ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 30
22daarvoor raadplegen: al wat daar buiten ligt en een nog ruim zoo belangrijk taalgebruik vertegenwoordigt, toont het meer. Maar nu komt onvermijdelijk het geslacht in geding. Als des en der nog vele goede speciale diensten verrichten, en der in allerlei volstrekt niet ouderwetsche geschre ...