In de school der wijsbageerte.
De twee po1en in de wijs begeerte. Het heeft lang geduurd eer de filosofie weer uit haar winterslaap opstond, en opnieuw cultareele beteekenis kreeg.Of laat ik' het sterker zeggen (want cultuurelement is zij altijd gebleven): het duurde een tijd v< 3ór de ...
In de school der wijsbegeerte.
Wijsbegeerte en afgoderij. De filosofie heeft, evenzeer als het heidendom (verzoek alleen te letten op' het punt van vergelijking!), hare afgoden, en, precies als bij de paganisten, zijn deze afgoden dikwijls wanstaltig en' schrikwekkend.De psycholoog moge o ...
In de scbool der wijsbegeerte.
XXII. De „Luther".van de nieuwe wij sbegeer te.De Reformatie (met een 'groote R) was zoowel oorzaak als vrucht van een nieuwe geestes'ge^ s t e 1 d h e i d.Deze mentaliteit, attitude der ziel (of hoe men het noemen wil), bestond (Aégatief) in een moe ...
Iets over zielkunde.
Van prikkels. II. Een vorig maal hadden we het O'ver de prikkels, die alle op een of andere wijze een physisch karakter hebben. Immers wat we kunnen zien, tasten, hooren, ruiken heeft voor ons besef steeds een zeker concreet bestaan. ...
In de School der wijsbegeerte.
Het anti-materialisme. De poging van"de ijveraars der natuurvorsching, om de natuurwetenschap te verheffen tot wereldbeschouwing, tot plaatsvervangster en „Ersatz", der oude filosofie, liep uit op een falikiaiite mislukking. De natuur is geen machine.En de m ...
In de scbool der wijsbegeerte.
XXIV. De pluriformiteit der wijsbegeerte. De wijsbegeerte is, evenals de religie, een geestesstrooming, die gestadig door de mensehlheid hééngolft en een 'heerschenden factor vormt in de wereldgeschiedenis. !Het is daarom alti ...
In de scbool der wijsbegeerte.
V. Niet ver van het koninkrijk Gods.Wanneer wij !h, ier enkele wijsgeeren en wijsgeerige beginselen in , het gezichtsveld nemen, is dit volstrekt niet met de bedoeling, een soort geschiedkundig borduurwerk Van 'de moderne wijsbegeerte ojp te zetten, maar all ...
In de scbool der wijsbegeerte.
Nieuwe paden. Er zijn verschillende pogingen gedaa.n om uit de gevangenis van Kant's kenleer te ontvluchten in 'de ruimte!De één tracht 'door de deur der biologie (levensleer), de ander door het venster der psychologie, te ontsnappen.Daar - zijn er oo ...
In de school der wijsbegeerte.
XXXII. De beteekenis v-& n Kant.Die wetenschap, de moraal en de kunst, zijri de drie groote gebieden, die tezamen voirmlen het geestesrijk der cultuur.De wijsgeeren (voorzoover zij in grooten stijl de wijsbegeerte beoefenen, namelijk door het opst ...
Iets over zielkunde.
Lezen in de ziel van een ander. III. De methoden, die ons den weg wijzen, om te lezen hetgeen er in de ziel van den ander omgaat, waren, voorzoover we ze een vorig maal bespraken, alle zulke methoden, die wachten tot de verschijnsele ...