Ideëel en reëel - pagina 42
40gebruiken: exsistere, exsistentia en de daarvan gevormde moderne woorden, bevatten reeds eene bepaling van het zijn; 6671 ivordend zijn; constare^ bestaan duiden een zijn aan, dat eenige bestendigheid, vastheid en duur bezit. Om de realiteit, het bestaan, der begrippen en ideeën te kenne ...
Ideëel en reëel - pagina 32
30der zoogenaamde X-stralen, bijv. geene moeite, ons kennende wezens voor te stellen voor welke alle dingen min of meer doorschijnend zouden zijn. Maar Binge an 'sich^ dingen op zich zelf, zonder betrekking tot een kennend wezen te stellen en dan te vragen wat ze zouden zijn, dat heeft, ik ...
Ideëel en reëel - pagina 56
54 en Zijne werken en, die kennis bezittende, in liefde uitging naar zijnen Schepper. Er is eene onbewuste mystieke trekking der liefde, die zich overal openbaart, waar een wezen uit een ander wezen is geboren. Wie uit God geboren is heeft ook lief wat uit Hem en door Hem is. De geest des mensche ...
Ideëel en reëel - pagina 36
34 Wij zien het ontzaglijk verschil niet voorbij, dat er bestaat tusschen onze gewaarwording als psychisch verschijnsel, en wat die gewaarwording veroorzaakt langs den physischen weg. Alleen dit beweren wij, en wij meenen dat het voor geen tegenspraak vatbaar is : de werking van wat Kant het Ding ...
Ideëel en reëel - pagina 22
• 20heidenen en Christenen, ik noem onder hen slechts den vroomen Engelschen bisschop Berkeley, altijd wijsgeeren geweest, die het bestaan van de stoffelijke wereld buiten ons ontkenden. Men versta echter deze idealisten wel. Laat mij daarom van den meest consequenten onder hen, Berkeley b ...
Ideëel en reëel - pagina 11
9 van het gebouw der wetenschap zoowel de grondslag is als de voltooiing. En verder: ook hier mag het woord gelden: ,,vrees niet, geloof alleenlijk". Maar laat ons terugkeeren tot de woorden van Hermann Paul, die mij de eerste aanleiding gaven tot het onderwerp, waarover ik tot U ga spreken. De a ...
Ideëel en reëel - pagina 58
56 in onze macht en staan wij dus voortdurend aan het gevaar van dwaling bloot; en de ondervinding leert het ons lederen dag, hoe dat gevaar in werkelijkheid overgaat. Is er nu eene norm te vinden, die ons bij het denken over deze dingen leiden kan ? In ons zelven niet, daar geen sterveling bewer ...
Ideëel en reëel - pagina 64
62 voorbijgaan aan eene enkele opmerking over de medische wetenschap uit het oogpunt van ideëel en reëel. Als medische heeft zij haar doel in het heelen van het zieke, het herstellen van het abnormale, voor zoover dit mogelijk is; zïj kan dus wel allerminst de realiteit van het ideëele ontkennen, ...
Ideëel en reëel - pagina 46
44 maar toch ook die bewegingen, dat leven doen ons een proces kennen, dat wij in.zijn verloop kunnen verstaan, tot op zekere hoogte kunnen nadenken. Daar heerscht geen willekeur, maar een vaste gang van ontwikkeling naar een innerlijk gegeven principe. «Dieses unverrückbares Gestaltungsgesetz, n ...
Ideëel en reëel - pagina 48
46 stof, naar de heidensche opvatting, beschouwen als iets dat van den beginne af parallel heeft geloopen met den geest, dat niet is geschapen maar van eeuwigheid af bestond. De Schrift echter leert ons dat God den aanvang gemaakt heeft van de stof kens der wereld i). Het stoffelijke heeft zijnen ...