Filteren
van 9
Ideëel en reëel - pagina 37
mogelijk of ook waarschijnlijk, dat ruimte en tijd als de noodzakelijke voorwaarden van alle (uiterlijke en innerlijke) ervaring, bloot subjectieve voorwaarden voor al onze aanschouwing zijn.'' i) De maior van den syllogismus in deze redeneering is dus: wat noodzakelijke voorwaarde is, is bloot s ...
Ideëel en reëel - pagina 11
9 van het gebouw der wetenschap zoowel de grondslag is als de voltooiing. En verder: ook hier mag het woord gelden: ,,vrees niet, geloof alleenlijk". Maar laat ons terugkeeren tot de woorden van Hermann Paul, die mij de eerste aanleiding gaven tot het onderwerp, waarover ik tot U ga spreken. De a ...
Ideëel en reëel - pagina 27
25ontspannen, wij kunnen haar richten op bepaalde gewaarwordingen en andere onopgemerkt laten. Maar wij kunnen in eenen normalen toestand van ons bewustzijn niet verhinderen, dat wij gewaarwordingen hebben of ontvangen. Er zijn gewaarwordingen, die zich aan ons opdringen, die onafhankelijk ...
Ideëel en reëel - pagina 12
lOlijken oorsprong. God, de Vader der geesten van alle vleesch is dezelfde door wien alle dingen zijn en geschapen zijn. Hij schiep den mensch naar Zijn beeld, dat ook bestond in ware kennis, en niet het minst door die kennis gaf God hem heerschappij over alles. Door de ideeën zijn alle sc ...
Ideëel en reëel - pagina 38
36 hen alle als een genus te beschouwen in tegenstelling met de andere dingen? i) Het eenige wat overblijft is te erkennen, dat zoowel wij, de kennende subjecten, als de dingen buiten ons, de gekende objecten, door onzen Schepper in alle onze relatiën gedacht en alzoo geschapen zijn. De problemen ...
Ideëel en reëel - pagina 13
IIen Leibniz, die in hunne correspondentie twistten over de oorzaak, waardoor een waterdruppel rond wordt, omdat zij dezelfde oorzaak zagen werken in de zwaartekracht en in den loop der hemellichamen ^). Ook in de kleinste dingen zijn diepten Gods te onderzoeken. In de eerste plaats vragen ...
Ideëel en reëel - pagina 28
26geobjectiveerd wordt, doet hier niets ter zake; de physiologic zelf gaat van het buiten ons bestaan van toestanden, hoedanigheden, eigenschappen en dingen uit, en het abnormale is nu eenmaal afwijking van de norm, den regel, die op de norm als zoodanig geen inbreuk kan maken. Bij heldere ...
Ideëel en reëel - pagina 39
37 kracht en levendigheid, dat wij er door ontroeren, — en toch kennen wij haar, terwijl zij in ons bewustzijn is, als eene voorstelling uit lang vervlogen jaren; wij weten dat we haar niet nu eerst gevormd hebben, en zijn genoodzaakt te erkennen, dat zij wel uit ons bewustzijn, maar niet uit onz ...
Ideëel en reëel - pagina 14
12voor een materialistisch dichter als Lucretius is zeWs de ledige ruimte nog een ding, eene res. ^) Het taalgebruik zegt ons dus aangaande de beteekenis van res, en zoo ook van reëe/, niets anders dan dat het is iets; zijn attribuut is alleen het %ijn. En nu zegge men niet: »ja, de taal b ...
Ideëel en reëel - pagina 15
13 bare of zichtbare dingen, maar naarmate het denken toeneemt, breidt zich het getal der dingen uit; de vaste, scherp begrensde vorm blijkt niet een kenmerkend onderscheid te zijn; men gevoelt dat een stuk ijs niet ophoudt een ding te zijn, wanneer het tot water gesmolten is, en dat het. ding-zi ...
van 9
