Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 4
s liet denken, hoe hoog het zich verheffe in zijne vlucht, blijft toch immer aan het leven gebonden. Leven gaat altijd aan kennis vooraf en blijft er de voortdurende en onmisbare onderstelling van. Vele voorwaarden moeten vervuld wezen, eer onder een volk de behoefte aan wetenschap ontwaakt en ha ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 20
24 Groot is de schade, welke de nieuwe opvatting van religie en theologie aan kerk en belijdenis berokkend heeft; maar zij zelve zijn er evenmin wel bij gevaren. A l de concessies, welke zij gedaan hebben, om voor de vierschaar der wetenschap te kunnen bestaan, hebben er alleen toe bijgedragen, d ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 29
33 haar leven te rekken, den godsdienst als psychologisch en historisch verschijnsel tot voorwerp van onderzoek kiezen, maar daarmede ook aan het Christendom het absoluut karakter ontzeggen, waarmede het in de wereld en tegenover iederen mensch optreedt. Als het geloof geen kennis meer is, maar e ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 5
9E n de theologie is daarom geen philosophie, die eene verklaring zoekt van het wereldprobleem; geen metaphysica, die de laatste gronden van het zijn opspoort; geen heuristische of speculatieve, maar eene positieve wetenschap: kennisse Gods in het aangezicht van Christus, den Gezondene des ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 21
faculteit en kan gevoegelijk binnen den kring der litteraire, historische en philosophische vakken plaats hebben. Als de kerken daarbenevens of in plaats daarvan eene andere opleiding voor hare dienaren wenschen, kunnen zij hun die op eigen seminaria verschaffen; maar met deze practische vorming ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 6
10Nietzsche's woord, eene „Umwertung" van alle waarden plaats. Alle terrreinen des levens, tot de intiemste en geringste toe, werden, gelijk Harnack het nog onlangs uitdrukte, onder de tucht des Geestes gesteld en nieuw geordend. Staat, huisgezin, maatschappij, ambt en beroep, arbeid en ze ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 30
34 in dem Verkehr der Christen untereinander verwertet werden kann." Ze wordt ten slotte niet veel meer dan een collegium pietatis, dat een persoonlijk karakter draagt, op wetenschappelijkheid geen aanspraak maakt en naast de andere colleges, die de kennis vermeerderen, tot stichting en tot kweek ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 7
11wijsheid kennen doet, aan een iegelijk, die gelooft. In dat geloof zijne sterkte zoekend, heeft het Christendom allengs de geesten omgezet, het bewustzijn met een anderen inhoud gevuld en het denken in nieuwe banen geleid. Per fidem ad intellectum, door gelooven tot weten — werd de bezie ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 22
26tegen universiteiten gekant. Nog slechts enkele weken geleden deelden de dagbladen mede, dat de stichting van eene faculteit voor Roomscke theologie aan de Keizer-Wilhelm-universiteit te Straatsburg, na onderhandeling met de pauselijke curie, verzekerd is. Maar desniettemin achten velen ...
Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 8
12en zelfkastijding, zingenot en onthouding, werelddienst en wereldvlucht wisselden elkander, als in en na de carnevalsdagen, af. Wetenschappelijk nam deze vrijmaking een aanvang, toen de Renaissance in de klassieke wereld aan het denken een stand- en een steunpunt bood, vanwaar de aanval ...