De bronnen van het privaatrecht - pagina 10
8 hangselen door de Overheid opgeteekend. Daarbuiten geldt geen recht dan wanneer de wet zelf uitdrukkelijk daarnaar verwijst, zoodat, wat dan als recht geldt, eigenlijk zijn kracht van positief recht alleen ontleent aan dezelfde wet, en dus is wettelijk recht van den tweeden graad. Naar dit wett ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 32
30 om de rechtsontwikkeling in bepaalde richting bewust vooruit te stuwen. Maar als het toe te passen recht óf moreel indifferent is óf berust op principes, die algemeen volksbezit zijn, hetzij van het geheele volk of van den kring, dien het aangaat, dan is hij de man, om door geleidelijke voort- ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 11
9 wat ze wilden behoudens wat wij thans noemen de openbare orde en de goede zeden. Voor ons modern verbintenissenrecht geldt deze autonomie nog als het hoofdbeginsel, waarop het rust, artikel 1374 B. W . erkent het nog met zoovele woorden. Naast en door deze bewuste rechtsvorming liep de onbewust ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 24
22 wordt zijn handelwijze door het rechtsbewustzijn ten volle gehonoreerd. Hoe komt dit nu, dat de ééne maal de rechter •— zij het dan ook in verschillenden vorm ter wille der wettelijke theorie — wèl de billijkheid der wet beoordeelt en die wet voor zooveel noodig ter zijde schuift, en de andere ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 12
10 wijziging en vervorming door de volksgewoonte. Nooit echter is dat gelukt, eenvoudig omdat het niet gelukken kon. Bij voortgaande en zich verwikkelende cultuur moest differentiatie intreden en moest blijken, dat van het oude volksrecht een deel volksrecht bleef en moest blijven door zijn aard, ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 33
31 aantal volksgenooten, de patres familias, met een stel in absoluten vorm gevatte rechten, die men beschouwde als machtsmiddelen voor den daarmee bekleede, om zijn wil door te zetten. Aan dezen wil werden de andere leden der volksgemeenschap onderworpen, zoo rechteloos, als de aard der verhoudi ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 13
11 de rechtsvorming onontbeerlijk is, en zulks in toenemende mate. Immers, zonder eenige uitzondering bleek het steeds weer, dat het volksrecht neigt tot conservatisme, het noemen van het Romeinsche jus civile en de Engelsche Common Law is voldoende, om dit te doen zien. Bovendien neigt het tot v ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 25
23 formeele bemoeienis is de ontwikkeling deze geweest, dat materieel heele stukken van het oude universeele volksrecht overheidsrecht zijn geworden, terwijl andere geheel of zoo goed als geheel volksrecht zijn gebleven, en door het volk zelf, door bepaalde volkskringen in handel en bedrijf of do ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 14
12 ingrijpend, door de receptie van het Romeinsch Recht in zijn positie ongemeen versterkt, veroverde zich de rechter hoe langs zoo meer ruimte voor zijn taak als zelfstandige rechtsbron. Hij schiep positief recht, en niet alleen door individueele beslissingen, in den weg van lange gelijkvormige ...
De bronnen van het privaatrecht - pagina 34
32 objectieve recht werd saamgevat. En wat aldus aan objectief recht in den loop der eeuwen was geschapen, werd in het eind door Justinianus verzameld, geordend, aangevuld en afgesloten als zijn definitieve wilsverklaring. Hij noemde zich de ve/neg tfjf^vfoq, de lex animata; het Corpus Juris Civi ...