Verdienste of genade? - pagina 51
de genade Gods nimmer en in geen enkel opzicht viel duidelijk te maken vanuit de een of andere capaciteit, omdat juist deze capaciteit gesloten was, ondanks en in alles wat deze mens bleef in zijn totale afvalligheid. Van hieruit kon zij dan ook geen plaats reserveren voor de verdienste. Zeker ni ...
Verdienste of genade? - pagina 52
plexiteit, nl. in het beroemde onderscheid tussen attritio en contritio, tussen onvolkomen en volkomen berouw •'®'), dat aanleiding was tot de soms felle strijd tussen attritionisten en contritianisten. Het volkomen berouw komt voort uit de volkomen Hefde, terwijl de attritio, het onvolkomen bero ...
Verdienste of genade? - pagina 53
en perfecta ^®^), waarbij — in de boete-problematiek — kennelijk ruimte wordt gelaten voor d e attritio. Wel wordt ze omschreven als voortkomend uit overwegingen over de lelijkheid der zonde en uit vrees voor de straf der hel en andere straffen^®®), maar dat houdt geen disqualificatie in, omdat r ...
Verdienste of genade? - pagina 54
Heilige Stoel, een beslissing, die echter sindsdien is uitgebleven "'^). Vanuit de R. K. sacramentsleer is dit uitblijven van een besHssing wel begrijpelijk. Baius, die nog de laatste fase van het concilie van Trente meemaakte, mocht dan de problematiek van de attritio in verband met het ontbreke ...
Verdienste of genade? - pagina 55
het boete-probleem vanuit de oude onderstellingen onoplosbaar is. Dat is m. i. inderdaad het geval, omdat het dispositie-probleem als vanzelf een begrenzingsmoment insluit en daardoor niet in staat blijkt te zijn de weg te banen voor de bijbelse relatie tussen boetvaardigheid en genade, gelijk ze ...
Verdienste of genade? - pagina 56
hier, dat de dispositie-problematiek in de relatie „attritiooontritio" een pendant is van de complexiteit in het verdienste-begrip ^^®). Men kan ook zeggen: in de relatie tussen natuur en bovennatuur of tussen genade en vrijheid. Immers: zowel in het verdienste-begrip als in de relatie tussen onv ...
Verdienste of genade? - pagina 57
een andere Adsie op de sleutelmacht, maar dan niet vanuit een individualistische loochening van alle „tusseninstanties", maar vanuit de visie op het evangelie, op de verkondiging van het evangelie als echte sleutelmacht en als echte absolutie. Daarin had de Reformatie uitzicht niet op een geringe ...
Verdienste of genade? - pagina 58
3.Bestaat er een onmiskenbaar verband tussen de complexiteit üi het verdienste-begrip en in het boete-begrip, een eigen nieuwe illustratie van ons thema wordt zichtbaar, wanneer we ons thans wenden tot de vragen rondom de jekerr heid des heils. We bevinden ons daarmee in het brandpunt der ...
Verdienste of genade? - pagina 59
schakeld. Vandaar de poging om de reformatorische zekerheid in haar illegitimiteit in het Kcht te stellen. We komen daarmee met een van de meest pijnlijke momenten der controvers in aanraking, wanneer door Trente wordt afgewezen het ijdele vertrouwen, waarmee in een Hchtzinnig bouwen op de genade ...
Verdienste of genade? - pagina 60
uitspreekt: de onmogelijkheid der individuele heilszekerheid. De zwakheid wordt aangevoerd tegen de zekerheid der Reformatie en het principiële verschil met de Reformatie wordt algemeen hierin gezien, dat Rome wel en de Reformatie niet de menselijke medewerking in rekening brengt. Stakemeier spre ...