Eenige kameradviezen uit de jaren 1874 en 1875 - pagina 38

KOLONIALE QUAEiSïlE.

o8

Op

eerste

^de

Ook

woorden:

Wat moet

vraag: Indië

in

de Staat zelf doen?

liistoriscli

zijn

is

ant-

te

karakter niet ver-

Europeescli

loochenen.

De tweede

Wat kan

:

de Staat doen door anderen

dit

?

:

De inwerking

maatsckappij

van de Christelijk-Europeesclie

aanmoedigen

op de maat-

schappij in Indië.

Immers

bij

de vraag

Wat kan

:

rekenen met twee

ring te

feiten,

de Staat zelf doen

heeft de Regee-

?

wier juistheid ook de Minister mij niet

betwisten.

zal

Vooreerst, dat wij in het moederland een maatschappij bezitten, die,

wat ontwikkeling

hoog

exceptioneel

lietreft,

Daarmee

staat.

niet

is

maar

ontkend, dat de zonde in haar verfijnde vormen schrikkelijk woedt, slechts beweerd, dat onze

vergelijking

in

Bnropeesche maatschappij zeer hoog staat zoowel

met de Afrikaansche en Aziatische maatschappij

Hoog

die van de klassieke oudheid. is

in dien zin

:

als

met

de niensch als meiisck

nooit tot veelzijdiger ontwikkeling van de menschelijke persoonlijkheid

gekomen dan

Waar

onze Christelijk-Europeesche maatschappij.

in

tegenover staat, dat de Regeering in Indië een gansch anderen

maatschappelijken toestand vindt, die dat

ze

lijk

lager

menig

in

staat,

het aantrekkelijke en idyllische

bij al

opzicht aanbiedt, toch onniium consensu daarin zededat ze de beteekenis van den

mensch

als

mensch

niet

tot haar recht laat komen.

Nu

is

de vraag:

Hoe moet

de Regeering van een Christelijk-Euro-

peesche maatschappij tegenover zulk een lager staande maatschappij zich

gedragen? het

lage

kan

Zij

niveau

drieërlei

Of

doen:

van de maatschappij

in

haar staatsrecht afdalen

in Indië,

tot

óf haar eigeii karakter

ook in Indië handhaven, óf eindelijk den dans wagen op het koord, dat de eindpalen van beide maatschappijen verbindt.

Het Dansen

eerste

lag

in

het

van

systeem

oud-conservatieve

de

partij.

op het koord, het zoeken van een zedelijk niveau, dat aan den

Islam en het Christendom gemeen

is,

is,

dunkt

mij, het stelsel dat ons

Regeeringsreglement volgt. Hetgeen ik meen dat gedaan

uiocsl

worden,

is,

dat de Regeering van een Christelijk-Europeeschen Staat zijn Christelijk-

Europeesche signatuur ook tegenover den Islam niet verloochende. Zeer zeker moet

maar

dit

zedelijke zedelijk

anderen tijd

en

men den Jood

een Jood, den Griek een Griek

kan nooit bedoelen, dat men ontwikkeling goed, te

hem

winnen,

rust,

maar

die

men

alleen

zijn,

af zou leggen van de hoogere

bereikt heeft.

toevertrouwd,

mag men

iets

prijsgeeft,

Wie

dat doet, wie. een

begaat een misdaad.

alles opofferen,

zijn

belang en

lust,

Om zijn

nooit het hooger zedelijk element, waarover

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen