Johannes Maccovius - pagina 229
217
Deze bestaan slechts als concepties van onzen geest, in nomine, en hebben geen andere waarde dan als flatus vocis. Terwijl de Realisten van af Augustinus, Lanfranc en Aquinas, de realiteit er van wel degelijk erkenden. Wat uit dit onderscheiden standpunt volgt is verre van onbelangrijk.
Het Nominalisme
leidt
tot
empirische, intuïtieve kennis
van het individueele, en redeneert uitsluitend a Het Realisme daarentegen leidt tot wijsgeerige, wetenschappelijke kennis van het algemeene, en redeneert èn d priori èn d posteriori. Zich eenzijdig als „apriorisme" ontwikkelende leidt het echter, in ontkenning van de veelheid en van het bijzondere en van het individueele, tot Pantheïsme. De worsteling van het Nominalisme en Realisme verzoende zich evenwel in het Conceptualisme, waartoe twee richtingen saamwerkten, waarvan de ééne wel het ontologisch bestaan der universalia loochende, maar ze evenwel accepteerde als denkvormen van den menschelijken geest, en de andere wel het ontologisch bestaan der universalia erkende, maar de kennis er van niet h priori uit de rede afleidde, maar als resultaat van empirisch onderzoek eerde. Zoo bracht het Conceptualisme de synthese van Nominalisme en Realisme, van rationalisme en empirisme door de formule: universalia in rebus, nader gedefinieerd: ante res in God reëel bestaande, post res door den mensch empirisch slechts
posteriori.
gekend.
^)
In dezen zin was Maccovius Realist,
hij
erkende slechts
onder nawerking van leer, dat de ziel, wat de begrippen aanbelangt, een tabula rasa was, dat men de universalia post
res.
Hij huldigde^
de materieel-aristotelische Philosophie, de
alleen door empirie tot kennis der universalia geraken kon,
en dies loochende
hij alle
apriorisme door ontkenning der
ideae innatae.
„Patet esse universalia citra mentis operam hinc, quia
tantum essent
")
SCHOLTKN,
1.
singularia,
c, p. 152, 153.
ac nihil praeterea,
nuUa
si
esset
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1899
Abraham Kuyper Collection | 431 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1899
Abraham Kuyper Collection | 431 Pagina's