Johannes Maccovius - pagina 305

293

gen kan. Alvorens deze uiteen te zetten wijst Maccovius er op dat er onderscheiden moet worden tusschen libertas contradictionis en libertas contrarietatis. Bij de eerste is de wil aan één obiect gebonden en dan is het de qnaestie van willen óf niet wallen. Bij de tweede heeft de wil een keuze nit meerdere obiecten en dan is het de quaestie zóó of anders willen.

De andere beschouwing der libertas is die van de spontaneitas. En daarvan nu zegt Maccovius dat wij het woord „sponte" in tweeërlei zin kunnen opvatten. N.1. ten l^te dat iets van zelfs geschiedt zonder dat wij het er op gezet hebben, zonder dat wij er moeite voor gedaan hebben. Doch in dezen zin wordt de libertas ten opzichte van den wil niet genomen. Maar ten 2^ staat het tegenover het gedwongen zijn. Het wil dan zeggen, dat we iets niet vi coactus, maar sponte gedaan hebben, zoodat

we voor onze

eigen daden

instaan, ze voor onze verantwoording en rekening nemen.

En

den mensch gevonden wordt, zijn hoezeer ook al daden door Gods Decreet van eeuwigheid af zijn bepaald, „accipitur vox sponte, prout opponitur isti, quod est coactum; et sic dicimus sponte fieri." *) Ten slotte zijn wij dan nu daaraan toegekomen dat wij eindelijk kunnen nagaan, hoe Maccovius aantoont dat God dat

is

de libertas die altoos

in zijn straffen rechtvaardig

bij

is

en

blijft,

en nooit één mensch

de hand tegen God opheffen kan. Dat hangt juist aan die libertas,

waardoor de mensch

causa secunda,

domineert

zijn

hij

zedelijk vrij

is.

De mensch

is

heeft e^n eigen intellect, dat intellect

daden en dies

is

de mensch zedelijk verant-

De mensch voert Gods Raad uit, maar weet van dien Eaad Gods niets af, dan alleen dat die Raad bestaat. De mensch handelt uit eigen motief, naar eigen inzicht, met een eigen doel. „Mijne gedachten zijn niet uwe woordelijk.

gedachten"

is het Schriftwoord dat hier de solutie levert. Jozef wordt door zijne broeders naar Egypte verkocht, Gods

Raad wordt

')

hierin

trouw volbracht, maar de gedachten van

Loei Comm., p. 459, 460.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen