Johannes Maccovius - pagina 234

222

the day. For these abnonnal insights of the adepts ought to be normal, and things of course." ^)

De

realiteit

der geestehjke dingen,

die der stoffeUjke dingen.

hunne

realiteit,

is niet minder dan „De begrippen en ideeën hebben

de realiteit der geestelijke dingen, maar

is

minder dan de realiteit der stoffelijke?" ^) Als iemand beweert dat de ideeën en begrippen geene stoffelijke realiteit hebben dan „heeft hij natuurlijk volkomen gelijk, maar bestrijdt ook wat niemand beweert." ^) Doch het komt door onze zonden dat wij deze realiteit die

der onzienlijke dingen zoo telkens verzaken, (p. 42.) De Scholastiek nu in zijn diepste beteekenis heeft met die antithese van stof en geest, of laat me liever zeggen

van

zijn

en bewustzijn te maken, ja sterker, ze dankt aan

haar bestaan, omdat die antithese zich in hoogere harmonie oplost. Het gaat om de vraag of wat wij beredeneeren ook in de werkelijkheid zoo is, of er aa,n het ratiocinans ook een ratiocinatum beantwoordt, of de acties van het bewustzijn gelijken tred houden met de werkingen van het zijn. Dr. Woltjer wijst er op dat Heinrich Hertz reeds zoo helder oog had voor het parallellisme tusschen het ideëele en reëele, en voegt daaraan toe: „wat wij alleen door ons denken leeren kennen als noodzakelijk volgende uit een begrip, blijkt ook in de natuur noodzakelijk te volgen uit de onder dat begrip vallende dingen, m. a. w. ons denken past op de dingen der natuur en hun werken." Daarbij wijst Dr. Woltjer op de wiskunde en mechanica als de beste voorbeelden, wijl daar „alleen uit zuiver gedefinieerde begrippen gededuceerd wordt, terwijl de resultaten dezer deductiën volkomen passen op de vormen en de beweging antithese

die

der dingen in de natuur."

')

p.

Ralph Waldo Emerson, Essays

131

— 137.

)

Dr. WOLTJEE,

I.

c, p. 41.

')

Dr. WoLTJEB,

1.

c, p. 39.

*)

Dr. WoLTJEK,

1.

c, p. 4 3.

*)

representative

men

Society

and SoUfude 1886,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen