Johannes Maccovius - pagina 25

13

nacht

van uit Bohemen over Polen Het optreden van Huss had reeds tot in Polen

der Middeleeuwen,

schijnen.

doorgewerkt, zoodat Krasinski constateert, dat Polen reeds voor Luthers optreden was „impregnated with Hussite opinions." O Bij het eerste doorbreken der Reformatie in Polen was SiGisMUND I (1506 1548) aldaar Koning, die der Refor-

—

matie zeer vijandig was. Hij verbood den Poolschen jongelingen aan „kettersche" buitenlaudsche Universiteiten te gaan studeeren, en deinsde zelfs voor een gewelddadig onderdrukken der Reformatie niet terug. Door zijn vijandelijke verhoudingen met Albert van Pruisen, en door de groote macht van den Poolschen Landdag, kon hij intusschen niet doen wat hij wilde, en breidde de Reformatie zich allengskens uit. Als P]ck, de bekende antagonist van Luther, den Koning aanraadt krachtiger tegen de ketters op te treden, dan is zijn antwoord: „Ik wil een monarch zoowel over schapen als over bokken zijn"; woorden waarin zich meer dan een kwalijk verborgen wrevel over zijn machteloosheid uit. Het Duitsche Polen werd voor de Luthersche, het Slavische Polen voor de Zwitsersche Reformatie gewonnen. ^) Krasinski zegt aangaande dit feit: „The Slavonian origin and language of the Bohemian Brethren gave tliem many advantages in Poland wich Lutheranism, being of German growth, did not possess." ^) SiGisMUND

Augustus

(1548

— 1572)

volgt

hem

op.

Zijn

re-

geering had voor de zaak der Reformatie van het hoogste

belang kunnen

zijn,

ware

hij

niet zoo besluiteloos en onstand-

vastig geweest. Keizer Ferdinand had sinds 1547 besloten het Protestantisme in Bohemen en Moravië uit te roeien. Bij grooten getale vluchten de ballingen alsnu naar Polen en brengen daar een buitengemeene versterking aan de Reformatorische actie toe. Sigismund Augustus is der Reformatie gunstig gezind. Hij vroeg zelts aan Paulus IV om het huwelijk aan de priesters, de communio sub utraque

')

Keasinski, The Reformalion of Poland,

")

Geeth van Wijk,

')

Keasinski,

1.

c,

I,

I,

p.

110.

Geschiedenis van het Protestantisme, II, p. 602. p.

150.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen