Uit de Pers.

Steeds duidelijker openbaart zich een tweeerlei strooming onder de Modernen, bgna op gelijke wijs als er tweeërlei strooming onder de Orthodoxen bleek te bestaan.

De Conservatieve groep, onder de leiding van den Synodalen hoogleeraar Knappert, eert als hoogste gebod: »Gij zult het ééne, alleenzaligmakend Genootschap in stand houden"; en acht als tweede gebod daarna komend, dat men ook een einde zal maken aan alle onverdraagzaamheid en kerkelijke foppage.

De vrijere groep daarentegen, die in den redacteur van de Hervorming haar tolk vindt, keert het om, en stelt als hoogste gebod bovenaan: De uitroeiing van onwaarachtigheid en foppage, om eerst daarna te vragen, of het ééne Genootschap nog in stand is te houden.

Juist zooals bij ons.

De Ethischen, die echt Conservatief, de onwaarachtigheid en & ^ foppage des noods door de vingers zien, zoo de Kerk maar staan blijft. En de Gereformeerden, die vrijerden meer doortastend roepen: »Esrst moet de leugen weg!, en dan zien hoe we tot een waarachtige geestelijke eenheid geraken.”

Opmerkelijk is het, hoe in dezen strijd de conservatieve Modernen en de Ethischen bijna een zelfde taal gaan bezigen, en omgekeerd de vrijere Modernen bijna hetzelfde gaan zeggen, wat de Gereformeerden steeds hebben geoordeeld.

Zoo nu weer wat de Hervorming antwoordt aan den heer Van der Meulen van Bolsward, die in de lijn-Knappert liep, en die dit bescheid ontving.

»In Art. II A. R. staat als datgene, wat steeds het hoofddoel — let wel: hoofddoellTma& . zijn van allen, die in onderscheidene betrekkingen met het kerkelijk bestuur belast zijn", nadat als zoodanig genoemd is: »de zorg voor de beiangen, zoo van de Christelijke kerk (? ) in het algemeen (!) als van de Hervormde in het bijzondei"; staat, niet zooals de Heer v. d. Meulen zegt, tusschen velerlei andere verplichtingen verscholen, maar alleerst en voorop: de handhaving harer Iter.

Alle «ingezonden stukken", die reeds tot ons kwamen of nog komen zullen, kunnen dit feit niet wegschrijven.

Ook de heer Van der Meiden moet zeggen : het staat er.

«Maar als de kerkelijke besturen gaan zoeken naar »de leer", die zij handhaven moeten, dan vinden zij NIETS" — dus laat hij op de vermelding van het feit volgen.

Is het niet ooiijk gedacht? Van den wetgever, bedoelen we.

«Zal deze zinsnede in Art. 11, A. R. ernstige beteekenis erlangen, dan moet begonnen worden met het begin, en gezegd welke leer men bedoek", — zóó de heer v. d. M.

Die zinsnede heeft dus geen ernstige beteekenis? Geen ernstige beteekenis, als zal worden genoemd, genoemd in het Algemeen Reglement, wat hoofddoel moet zijn van hen die in de kerkelijke besturen zitting hebben ?

Ei zoo — en met wien heeft men door die zinsnede dan wel een loopje willen nemen ? "

Doch hierbij blijft & ^ foppage niet.

«In dier voege kan men voortgaan. In Art 3 al. 2. van het Régl. voor kerkelijk Opzicht en Tucht staat, dat men aan de kerkelijke tucht is onderworpen o.a. ter _ zake van openbaren strijd met den geest en de beginselen van de belijdenis der Hervormde kerh.

Dat staat er wel in deftigen reglementenstijl, maar eene belijdenis is er niet, en niemand kan bepalen dien geest en die - beginselen, noch wat er mee in strijd is.

Heeft het niet allen schijn, alsof onze snaaksche kerkelijke wetgevers en hunne geestverwanten hen die wel degelijk eene leer en eene belijdenis der kerk erkennen, al zijn zij reglementair niet aan te wijzen, met een kluitje in het riet heeft willen sturen? En alsof de heer Van der Meulen dit oolijke stukje heeft uitgebiacht?

Toch is noch van 'teen noch van 't ander in werkelijkheid iets aan.

Doch in een genootschap als de Hervormde kerk kan een stroom zijn, waarin men wordt meegesleept voor men het weet; kan een geest heerschen, waardoor men zich laat leiden, zonder dat men er zich bewust van is.

Wat de heer Van der Meulen schrijft is waar van het begin tot het einde: de feiten geeft hij zooals ze zijn. Wat echter opmerking verdient is, dat hij met geen enkel woord toont te beseffen, vjélk een onwaarheid en onwaarachtigheid in dit alles schuilt; neen, niet schuilt., doeh onverholen aan den'dag treedt.

En zoo is heel de Synodale toestel. Hij draagt het brandmerk der karakterloosheid op het voorhoofd.

«Heel onze kerkelijke wetgeving draagt den stempel van geven en nemen; wordt beheerscht door het streven om bijeen te houden wat tegen elkaar indruischt.

Heel de periode, waarin de Herv. Kerk hier te lande geworden is, wat zij thans is, was van dien geest bezield, 't Was in overeenstemming met het tijdperk der Restauratie, dat lang nawerkte. Onze kerkmannen werden in die richting ondanks henzelven voortgestuwd, en waren veroordeeld allerlei tweeslachtigheid met allerlei dubbelzinnigheden te bedekken.

Doch thans behoorde die periode achter ons te liggeji. Thans behoorde eene nieuwe met kloekheid en beslistheid te worden aanraard. En daartoe meenen wij, moesten de gereformeerde beroerten manen. Behoorden wij in die richting niet te sturen, die immers gaarne beamen, dat waarheid en gerechtigheid meer gelden, dan welke kerk ook terjwereld? ”

Er zit nog erger in, waar de Hervorming niet op wijst. Zulk een kerk bederft het karakter der natie.

»Indien het zout smakeloos wordt!”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen