De Volkskerk.

t Het denkbeeld van een Volkskerk staat principieel over tegen de belijdenis én van de Verkiezing én van het Verbond, en kan daarom niet gereformeerd zijn.

l) G. G. GIJBEN, Open schrijven aan Dr. H. inhe trehking tot de Reformatie der kerken. SQmmelsdijk, W. Boekhoven.

Hiermee wordt natuuilijk niet geloochend, dat de Heere zeer wel nu dit, dan dat volk, met al zijn nationale kracht, bezigen kan, om Zijn raad met Zijn kerk te dienen; maar dit is natuurlijkheel iets anders; iets waarop we later dan ook terugkomen.

Thans zeggen we slechts zooveel ervan.

Kennelijk heeft het den Heere behaagd, een tijdlang het Nederlandsche, en evenzoo het Engelsche volk, als z'ö/ir te bezigen, om-Zijn raad met Zijn kerken uit te voeren. Vooral van ons land mag nooit vergeten en kan niet weggecijferd het feit, dat de vorming onzer nieuwe nationaliteit in de i6de eeuw geheel door de idéé der kerk beheerscht wierd. En al moge er ook op dit punt soms overdrijving in sommiger voorstelling hebben geheerscht, toch is het onbetwistbaar, dat althans een goede honderd jaren onze natie als natie haar nationale kracht geheel in den geestelijken strijd wierp.

Maar door dit feit is natuurlijk hoegenaamd niets voor het denkbeeld van de Volkskerk gewonnen. Want zulk een buitengemeene toestand verliest uiteraard zijn beteekenis en signatuur, zoodra die toestand zelf een geheel andere geworden is. En dit nu is metterdaad het geval; : n drieërlei opzicht:

Ten eerste doordien de Generaliteitslanden in onzen Staat wierden opgenomen op voet van gelijk recht.

Ten tweede doordien ook onder de bevolking der vroegere geünieerde provinciën de geloofseenheid, voor zoover die ooit bestaan had, geheel teloor ging.

En ten derde doordien de richting van onze regeering een geheel anderen koers nam en de roeping van ons vaderland in de wereldgeschiedenis schier geheel wegviel.

Doch, gelijk gezegd, over dit geheel eigenaardige punt spreken we later uitvoeriger. Thans stipten we het slechts aan, om de bedenking weg te nemen, die het feit van onze vroegere nationale glorie speciaal bij ons Nederlanders vaak doet opkomen.

Wat voor nu aan de orde komt, is daarentegen de onverzoenlijke tegenstelling die tusschen de Volkskerk eenerzijds en anderzijds de Gereformeerde Belijdenis van de Vei'kiezing en het Verbond bestaat.

De belijdenis der Verkiezing stelt, dat de Heere onze God naar zijn vrijmachtig raadsbesluit personen verkiest ten eeuwigen leven. Hij verkiest niet geslachten; niet stammen; en veel min volken; maar personen in die volken, in die stammen, en in die geslachten.

Wel, dit spreekt vanzelf, kan men ook spreken van een verkiezing van volken, maar dan heeft dit met de Verkiezing tot zaligheid (en daar nu alleen handelen we over) niets uitstaande; en beduidt alleen, dat de Heere het ééne volk niet riep tot zoo specialen dienst in zijn Koninkrijk, en een ander wel. Zoo kon de Heere ook den stam van Juda en Levi verkiezen, niet tot zaligheid, maar tot dienst; en op die wijs kan men ook zeggen dat de Heeré soms geslachten verkiest; maar ook dan duidt dit niet op de zaligheid, maar op den dienst bij de volvoering van zijn raad.

In dien zin verstaan, legt heel deze tegenwerping dus niet het minste gewicht in de schaal.

Maar zal iemand zeggen: „Zoo bedoel ik dat verkiezen van volken en geslachten dan ook niet. Wat ik op het oog had is, dat de Heere zijn verkorenen bij massa uit het eene volk en geslacht neemt, terwijl Hij andere volken en stammen soms geheel voorbijgaat!"

En, zoo opgevat, is deze onbetwistbare waarheid ook door ons herhaaldelijk beleden; is er niemand van Gods kinderen die dit feit niet vanzelf opmerkte; en is er dus niets op tegen, dat deze duidelijk waarneembare leiding des Heeren ook met klem beleden worde.

Edoch, nu zij men voorzichtig.

Omdat God de Heere er velen uit een volk en uit een geslacht roept, daarom verkoos Hij dat volk en dat geslacht zelf nog niet tot zaligheid. Juist omgekeerd verkoos hij de massa ook in zulk een volk niet tot zaligheid; want niemand heeft nog ooit een volk gekend, waarvan niet geheele massa's onbekeerd en onverzoend wegstierven.

Tegen woordenspel zij men hierbij dus op zijn hoede.

Als nu God een volk of een geslacht zoo hoog bevoorrecht, dat Hij er velen uit tot zaligheid roept, dan grijpt er hier tweeerlei verkiezing plaats. Vooreerst een verkiezing van dit volk en dit geslacht, om velen voor den hemel te genereeren, dus tot dienst. En ten andere een verkieziftg van de enkelen uit dit volk en dit geslacht, om zelven den hemel in te gaan, en dus tot zaligheid.

„Genade is geen erfgoed!" is dan ook de lijfspreuk van onze Gereformeerde vaderen, die heel de fraaie voorstelling van een Volkskerk meedoogenloos omverwerpt.

Want zoo het Gode al belieft, soms tien geslachten achter elkaar vader en zoon telkens tot bekeering te brengen, dan is en blijft dit bij elk VBU deze tien altoos weer een zelfstandige daad, een nieuwe aanvang, een door God buiten samenhang met het verleden ingewrocht werk.

Er is wel samenhang met het verleden bij de voorbereidende middelen waarvan de Heere zi-h bedient en het stempel dat Hij aan zijn kind opdrukt; maar dit raakt c'e levenskiem niet. Het leven komt noch uit den akker, noch uit de vore die met den ploeg in dezen akker getrokken is, het leven komt uitsluitend uit de zaadkorrel; en die zaadkorrel nu strooit God de Heere in het hart van een ieder, dien Hij verkiest, geheel nietiw.

Zoo valt dus voor het stuk der Verkiezing de Volkskerk geheel. En omgekeerd heeft het valsche denkbeeld van ei^n Volks­ - kerk stelselmatig de belijdenis van de Ver­ bij kiezing teruggedrongen of vervalscht.

Bijna zonder uitzondering toch zijn alle voorstanders van de Volkskerk tegenstanders van de Verkiezing en openlijke of bedekte Arminianen. En zoo ge al enkele mannen vindt (wat we niet ontkennen zullen) die, ja, met de Volkskerk wegloopen, maar toch 'ook niet lijden kunnen^ dat men aan de Verkiezing tornt, dan hebt ge óf met een zoo vaak voorkomende inconsequentie te. doen, óf met een feil in hun belijdenis der wedergeboorte, die dan toch weer de belijdenis der Verkiezing vervalscht.

Ook nu weer toont de uitkomst ten onzent, hoe het juist de belijdenis der Verkiezing is, die bezig is aan de leugen der Volkskerk een einde te maken; en hoe omgekeerd die Volkskerk maar één soort doodvijanden kent, die ze vogelvrij verklaart, en waar ze alle middel geoorloofd tegen acht, t. w. de belijders der Eeuwige en Vrijmachtige Verkiezing.

Allen die, op welke wijze, ook, aan het absoluut karakter dier Verkiezing nog iets te kort doen, duldt ze nog, daar kan ze het nog meê vinden.

Maar als er iemand optreedt, die weer van ., ., den troost der Eeuwige Verkiezing" durft spreken, en de banier weer opheft » Dat de genade particulier' 'is, dan is het uit; dan weel; ze van geen vergoelijken meer; en ziet ge allengs allerlei tegenstanders in bond en zoen treden, om dat kwaad den kop in te drukken.

Op algemeene en bijzondere Verzoening is ook nu weer het uiteengaan. De Volkskerk moet wel een „algemeene" verzoening prediken, en een ieder die zulk een verzoening predikt, van den Moderne tot den Huëtiaan, is daarin tehuis.

Maar als ge de F'^; '^«V^? «^ weer loswindt uit de windselen en in al haar kracht uitspreekt, dan brengt dat spreken vanzelf de breuke aan. Gij kunt het dan in de Volkskerk niet meer houden, en de Volkskerk kan het niet meer uithouden met u.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen