Vijf citaten uit Keuchenius’

Vijf citaten uit Keuchenius' keurig adres verdienen nog wel eens in herinnering te worden gebracht.

Het eerste is van den Haagschen Kerkeraad, die zich tegen de beschuldiging als ware verzet tegen de Synode zonde, aldus uitliet:

»Nu zegt ge wel: Dat is oproer! maar wie zóó spreekt, geeft zich geen rekenschap van wat oproer eigenlijk beteekent. Het is juist gehoorzaamheid aan de hoogste macht, de eerste wet der kerk. Elke kerkeraad is allereerst gehoorzaamheid schuldig aan de Kerk, die hij dient, d. w. z. aan den Heer der Gemeente, die hem geroepen heeft. Ook de Synode staat in dit opzicht met den geringsten Kerkeraad gelijk.

«Indien nu de Synode recht wil maken wat krom en krom wat recht is, dan moet zij dat weten en verantwoorden; — maar dan wordt het plicht d. w. z. getrouwheid aan de Kerk en gehoorzaamheid aan den Heer der Gemeente, voor ieder, die het gepleegde onrecht inziet, te zeggen : Ik ga niet mede, uit gehoorzaamheid.

»Dat is geen oproer, geen geweld, geen revolutie; want het is het blijven staan voor het recht, het wezen en den grondslag der Kerk, die wel kunnen worden geschapt uit een wetsartikel, maar nimmer kunnen worden weggenomen, zelfs niet door de Synode der Ned. Herv. Kerk."

Het tweede van Dr. Gunning:

»Helaas, onwaar is onze (Protestantsche) kerk tot in merg en gebeente. Onwaar is haar toezicht op de leer; . . . . onwaar haar attestatiewezen ; .-... onwaar hare armenzorg: . . .. onwaar hare groote woorden en tale Kanaans!.... Men wordt onwillekeurig verstrikt in dit weefsel van bedrog en conventie, tot eindelijk de oogen opengaan, tot men gaat inzien dat, zoo ergens, dan in zake van godsdienst geldt de leuze : Waarheid bovenal."

Het derde Saussaye : . van Dr. Chantepie de la

»Hoog is de roeping, vooral der Kerkeraden in dezen tijd.

»Hun eerste roeping ligt in het heil der hun toevertrouwde gemeente. Daar kan conflict ontstaan tusschen deze roeping en de onderdanigheid aan hooger kerkelijk bestuur. De Zaalbergsche kwestie heeft het geleerd. Deze conflicten moeten niet gezocht worden, maar waar zij uit het geweten ontstaan, daar is een collectief non possumus even mogelijk en kan even zegenrijk zijn, ook voor het geheele bestaan der kerk, als een individueel”.

Het vierde van Dr. Doedes:

»Treedt op voor waarheid en regt", niet als voor een paar klanken, maar als voor twee heilige beginselen, die gij naauwgezet, eerlijk wilt toepassen en toegepast zien; laat u niet door menschenvrees terughouden, maar noemt de leugen leugen en de ongeregtigheid ongeregtigheid — 't is waar, velen zullen u toejuichen, zullen u er voor danken.

»Een nog grooter getal, en daaronder vele hoogstaanzienlijken, en daaronder zeer invloedrijken zullen u daarentegen zooveel mogelijk uitsluiten en alzoo voor hunne bedoelingen onschadelijk maken.

»De toekomst van Nederland hangt af van Nederlands keus, wien het zal dienen, den God des Hemels en der Aarde, of de wereld, door wie God wordt verloochend; Jezus Christus, aan Wien alle magt in Hemel en op Aarde gegeven is, of de maagd Maria, tot een afgod gemaakt door den Antichrist, die zich-zelven verheerlijkt als God.'' o Land, land, land, hoor des Heeren Woord!

»Kunt gij veel van hetgeen gij afkeurt niet verhinderen, keurt het althans af; geeft uwe afkeuring daarvan althans te kennen. Schaamt gij u niet, de zonde ongeregtigheid te noemen, en al wat niet goed is te veroordeelen.''

Het vijfde nogmaals van dezen Utrechtschen hoogleeraar:

»Het komt bij de groote meerderheid niet allereerst aan op de vraag, of de beginselen, die er beleden of toegepast worden, den toets van Gods Woord kunnen doorstaan.

»Zeer velen, in allerlei standen én in allerlei leeftijd... huldigen liever beginselloosheid dan dat zij tot grondregel van hun gedrag zouden stellen en willen gesteld zien: »Gods Woord en Eer boven alles.”

»De Bijbel moet in alle huizen, in alle scholen worden gebruikt, het gebed in de vergaderingen der overheden en volksvertegenwoordigers regt op zijne plaats geacht.”

o, Heel dit schoon adres van Mr. Keuchenius is zulk een meesterstuk van uiterst kiesche en toch vernietigende polemiek.

Voegen wij er, als geheel in dit kader passend, thans dit schrijven van den heer Milo uit Haarlem aan toe, die eveneens met beroep op mannen als Beets en Van Oosterzee, déze snijdend-juiste opmerking aan het adres van den Middelburgschen Classicalen Kerkeraad inzond:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen