Uit de pers.

Met veel belangstelling namen we kennis van wat Prof Steffens uit Amerika in de Hope over onze Hollandsche toestanden schreef.

Aan wat de Roeper hieruit overnam ontleenen we het volgende;

Tegen de leervrijheid in het kerkgenootschap verhieven zich de stemmen der getrouw gebleven Gereformeerden. Dadelijk na het attentaat op de Geref. Kerk in 1816 was, gelijk reeds boven gezegd is, het protest, flauw. Er ontstonden echter reeds in dien tijd afgescheidene kringen, ^die behoefte gevoelden aan beter geestelijk voedsel dan in het genootschap hun werd aangeboden. Later ontstond er eene opwek Idng. Mannen als Groen van Piinsterer, Da Costa en anderen riepen het verledei) in het geheugen der Gereformeerden terug. Zij aanvaardden, wel is waar, niet het martelaarschap voor hun geloof, daar zij terugdeinsden voor de practische toepassing hunner beginselen, maar eenvoudige mannen als De Cock, Brummelkamp Van Velzen, Scholte en anderen ont zagen het conflict met het genootschap en den Stsat, die het genootschap steunde, geenszins. Zij scheidden zich van het genootschap af om bij de Gereformeerde Kerk te blijven.

Die Kerk was, volgens hen, niet gestorven.

Zij was in handen gevallen van roovers, die zich meester hadden gemaakt van het huis; maar zij konden toch onmogelijk het erfdeel der Geref. kinderen op weuige wijze in bezit nemen. Zij constitueerden zich derhalve in bijzondere gemeenten, als de voortzetting der Gereformeerde kerken van Nederland. Hunne afscheiding was dus geenszins Separatisme. In het begin bewoog zich de afscheiding op de rechte lijn der historie. Zich afscheidende van het «thans bestaande Nederlandsch Hervormde kerkbestuur'', bleef men bij de Gereformeerde Kerk. Eéne uitzondering echter dient hier gemaakt te worden.

Scholte, die vroegtijdig in aanraking gekomen was met Darby, was doortrokken van het Separatistische zuurdeeg. Ilij was daarom ook de eerste, die er in berustte, den naara Afgescheiden te dragen als offici eelen naam, om slechts vrijheid van godsdienst te hebben. Wij keuren de vijandschap, die hij van meer dan eene zijde moest verduren, volstrekt niet goed; maar wij erkennen toch dat er wel iets was in zijn streven dat van een Gereformeerd standpunt bezien, geene goedkeuring verdient.

Door den drang der omstandigheden drong het gcnootschapfelijke ook de Chr Afgesch. Ger. Kerk binnen. Dit genootschappelijke werd als het ware voltooid en gelegaliseerd door de Synode te Middelburg in 1869 en dat wel terzelfder tijd, toen de kruisge­ d meenten, die haar reden van bestaan juist in den tegen v stand tegen het genootschappelijke hadden, zich met de Afgescheidenen tot de Chr. Geref. Kerk vereenig-v den. Dat die vereeniging voetstoots voltrokken werd, dJmd zonder dat de kerken er over gehoord werden, toont, hoe weinig besef men zelfs in Geref kringen van een echt Geref. kerkregeering had. Ook de wijze, hoe men zaken doet, die vreeselijk lange agenda's, dat werken zonder commissies, de wonderlijke manier, vijf of meer voorstellen tegelijk ter tafel te brengen, is een bewijs, dat men met parlementaire methoden niet op de hoogte is. Maar die gebreken kunnen nog al licht verholpen worden, want zij raken niet het pit der zaak. In beginsel is de Chr. Geref. Kerk in Nederland terug gekeerd tot de Gereformeerde kerkregeering. Hare vertegenwoordiging is nog een weinig op bureaucratie gelijkende, daar slechts 40 leden hare Algemeen e Synode samenstellen; maar ook de vertegenwoordiging^ der kerken kan verbeterd worden.

Over de Ned. Geref. kerken schrijft hij:

De Chr. Gerei. Kerk is echter niet de eenige vertegenwoordigster der Gereformeerde beginselen. Afgezien van een grootere of kleinere hervormingspartij, die men, nog in vele schakeeringen uiteengaande, in het Hervormde genootschap vindt, zijn het overal de Nederduitsch Geref. kerken, die onze aandacht trekken-Deze gemeenten vertegenwoordigen de oude Gereformeerde Kerk, niet alleen In de leer, maar ook in inrichting-Het historisch beginsel is bij de Nederduitsch Gereformeerden sterker ontwikkeld dan bij de Chr.

Gereformeerden, die, voor het grootste gedeelte althans, tevreden zijn met den nieuwen vorm, dien de kerken van 1834 hebben aangenomen. Zij zijn zoo conservatief, dat men op de gedachte zou kunnen komen, dat zij zich niet hebben losgerukt van het Hervormde kerkgenootschap. Maar het beginsel, dat zij vertegen woordigen en dat in decentralisatie zijn kracht vindt, toont duidelijk, dat zij verder verwijderd zijn van het Hervormde Kerkgenootschap dan de Chr. Gereformeerden. In de wijze van kerkregeering in de meer dere vergaderingen is er echter tusschen de Doleerenden en de Chr. Gereformeerden geen groot onderscheid op te merken. Ook bij hen lijdt de gang van zaken onder de bureaucratische overlevering van vroeger.

En acht ten slotte dat voor ons nog wel een en ander te leeren was uit wat men in Amerika deed.

Ziende op het karakter, dat beide groepen van kerlSen, zoo nauw verwant aan de onze, dragen, kunnen wij den wensch niet onderdrukken, dat zij iets van hare Schotsche en Amerikaansche zusterkerken mochten leeren. Wij zullen later zien, zooals ik vertrouw, dat b. V. de Geref. Kerk in Amerika in de rechte lijn is vooruitgegaan. Ook bij ons valt er ceel te verbeteren.

Er zijn hier misschien ook scheuten, die de hovenier moet wegnemen, zal het kerkelijke leven gezond blijven; maar over het algemeen worden de Geref. beginselen hier in dit land en ook in Schotland beter toegepast dan in Nederiand. Maar dit zal later blijken."

Hier is veel van aan.

Alleen, dan dienen eerst toch de Geref kerken weer in één Synode vereenigd te zijn, ten einde op dit punt de Kerkenordening uit te breiden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen