Uit de Pers.

In de Bazuin wordt door een dusver ongenoemde het denkbeeld om de Kerkenordening van 1619 als reglement voor het Christ. Geref Genootschap bij de Regeering in te dienen, aan critiek onderworpen.

Misschien al te nuchter, is er in deze critiek toch ontegenzeggelijk veel waars.

Reeds nu wierd van deze criliek het eerste deel ten beste gegeven waaruit we dit overnemen :

In de memorie van toelichting bij de Concept acte van ineensmelting van de Christ. Geref. kerk en de Ned. Geref. kerken, lezen wij op pag. 6^), 70: «Verreweg het verkieselijkst ware dan ook, om, indien het reglement van 1869 niet geheel ingetrokken wordt, het Z90 te wijzigen, dat alleen de (gewijzigde en verbeterde) Dordtsche kerkorde aan de Regeering werd overgelegd als bevattende de bepalingen betreffende de inrichting en de regeering der Christ. Geref. kerken. Dan waren wij voor onszelven geheel uit de moeilijkheid. De tegenstelling tusschen kerkenorde en reglement was verdwenen. De beschuldiging van Col' legiaal kerkrecht werd ongerijmd. En de Ned. Geref kerken waren er bijna geheel door gebaat Het grootste bezwaar, dat zij tegen het reglement hebben, ligt in het collegealistisch karakter. Viel dat weg, dan zouden vele Ned. Geref. kerken zich zeer goed plaatselijk met de Christ. Geref. kerken kunnen en willen vereenigen. Zij zouden dan immers onder niets anders dan onder de Dordtsche kerkenorde leven, en bovendien van de dubbelzinnige Kerkelijke Kas worden verlost."

In dt Baiuln van 4 October 1.1. deelt Dr. Bavinck mede, dat hierin de gedachte is uitgedrukt van cl de leden der commissie van advies, en met de hem eigen zeggenskracht dringt hij er op aan, dat de kerkeraden dit advies zullen opvolgen.

Volgen de kerkeraden dit advies eenparig op, dan is de mogelijkheid gegeven, om de Synode een jaar vroeger te hebben, dat is reeds in het volgende jaar, en aan de Ned. Geref. kerken is een knuppel uit de hand genomen, waarmede zij ons kastijden.

Nu is het ons niet te doen om eenige moeilijkheid op te werpen tegen eenige poging, die strekken kan tot wegruiming van bezwaren, die toenadering tusschen Ned. Geref en Christ. Geref gemeenten verhinderen.

Ook willen wij aan niemand zijn optimisme ontnemen of pogen te ontnemen, hoezeer wijzelven er niet in deelen

Alleen veroorloven wij ons eenige bedenking in te brengen tegen de stelling, dat wij opeens uit alle moeilijkheden verlost waren, zoo we de Dordtsche kerkenorde van 1618 —19 het karakter geven van een reglement, volgens de wet op de kerkgenootschappen van 1853.

Naar ons gevoelen wordt bij zulk een omschepping van de ouderwetsche kerkenorde in een nieuwerwetsch reglement de moeilijkheid slechts verplaatst.

De Commissie van advies stelt toch al dadelijk op den voorgrond, dat de Dordtsche kerkorde, zooals zij daar ligt, en dus onveranderd, niet kan dienen als reglement, ter voldoening aan de wet op de kerkgenootschappen.

_ De kerkorde moet, volgens het advies der commis sie, om als reglement dienst te doen gewijzigd en verleterd worden.

Vooral dat verbeterd is opmerkelijk. Daarin toch ligt de erkentenis opgesloten, dat er in de Dordtsche kerkorde bepalingen voorkomen, die niet goed zijn, tenminste die beter kunnen zijn dan zij zijn, en dus verbeterd moeten worden.

Voorts zijn er, naar het oordeel der commissie, bepalingen in, die gewijzigd moeten worden, zoodat er iets anders bepaald wordt, dan in de Dordtsche kerk orde bepaald is De aldus gewijzigde en verbeterde kerkorde van Dordrecht, uit het jaar 1618/19 moet dan het karakter krijgen van een reglement op de inrichting en het liestuur der Christelijke Gereformeerde kerk in Neder land. volgens art. i der wet van 10 September 1853, Staatsblad no. 102. Bij de indiening van dit reglement' wordt dan vanzelf het reglement van 1869 ingetrok ken en vervallen verklaard.

Hoe nu dit een en ander ons opeens uit alle moei lijkheden kan helpen, is ons vooralsnog een raadsel.

Want vooreerst moeten we het met elkander eens zijn over de vraag., toat gewijzigd en verbeterd moet worden.

Zijn wij het allen eens over de wijziging van b.v. art. 2, 6, 8, 10, 13, 14, 21, 22, 26, 28, 37, 49 54. 55, 57. 63, 64, 65, 67, (> (), 70, 71—81 . . ?

Over het algemeen kan men zeggen, dat het aantal bepalingen zeer gering is, dat wij in dezen tijd en onder de omstandigheden, waaronder wij leven, ' eerlijk en letterlijk kunnen naleven, zooals de D. K. het bepaalt.

Dan bespreekt deze criticus de quaestie: wie het recht heeft om de Kerkenordening van Dordt te herzien.

Doch-stel, dat wij het over de aan te brengen wij zigingen en verbeteringen spoedig eens zijn, dan rijst nog de vraag: wie die wijzigingen en verbeteringen aanbrengen moet.

Volgens art. 86, kunnen de artikelen der wettelijke kerkenordeninge veranderd, vermeerderd of vermin deid worden, zoo het belang der kerken dit vordert, doch zijn alle artikelen, van kracht «totdat anders van de generale of nationale Synode verordend worde."

Kunnen wij nu de Synode der Christelijke Gereformeerde kerk in Nederland, die eventueel te Leeuwar den zal samenkomen, de bevoegdheid toekennen, op houdbare rechtsgronden, van te zijn: de generale of l nationale SvnodeP t En mag die Synode voor alle Gereformeerde kerken, met het predicaat van: Nationaal en generaal, de herziening van het werk ter hand nemen, dat vol gens art. 86 D. K. met gemeen akkoord gesteld en r aangenomen is ?

Hebben de Ned. Geref. kerken, die wij immers ook erkennen als wettige openbaringen van het lichaam van Christus, daarin niets te zeggen?

En stel nu al, dit alles liep wel, maar eilieve, waar bleef dan de Kerkenordening van Dordt, was ze dan niet een Kerkenordening van Leeuwarden geworden?

Doch gesteld, dat alles glad van stapel loopt, en dat een jonkvrouwelijke hand, door een zachten tik met een klein, fraai bijhje het touw doorhakt, en het schip, dat nu ruim twee en een halve eeuw op de helling stond, zonder kantelen of staan blijven, van die helling in de wateren doet glijden, zal het dan wezenlijk, metterdaad en in der waarheid, nog de oude, echte galjoot uit de eerste helft der zeventiende eeuw zijn of veeleer gelijken op een modern stoomschip ?

Het - wil ons voorkomen, dat in elk geval, er dan geen sprake meer zijn kan van de Dordtsche kerkorde van 1618, 19 maar van de Leeuwarder kerkorde van 1890. Eigenlijk niet eens van een kerkenorde, maar van een Reglement op de inrichting en het bestuur van de Christ. Geref. kerk in Nederland, ter voldoening; aan de wet op de kerkgenootschappen; dus altijd een zich stellen onder dat recht, dat de wereldlijke macht, onafhankelijk van de kerken, voor de k& xkgenootschappen heeft vastgesteld.

Indien met i Tan. 1890 de gewijzigde schoolwet in werking treedt, dan zal toch niemand deze wel noemen de wet van de Kappeijnen van 1878?

En zoo noemden de vaderen de kerkorde van 1619 niet de kerkorde van Middelburg van 1581; ofschoon de veranderingen na 1581 aangebracht, lang niet zoo ingrijpend waren, als de wijzigingen en verbeteringen thans zouden behooren te zijn.

Hiertegen is metterdaad weinig in te brengen.

Ook o. i. kan de Kerkenordening van Dordt nooit statuut voor een genootschap zijn. Een genootschap is en blijft collegiaal, en het ver liest dit collegiaal karakter niet, door er een Gereformeerde Kerkenordening aan te hechten.

Beginselen zijn nu eenmaal onverbiddelijk,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen