Het resultaat.

Nu de Synode te Dordrecht weder uiteenging, heeft ook ons blad zich bezig te hcuden met het resultaat v/aartoe dezs vergadering van kerken gekomen is.

Voor ditmaal bepalen we ons tot het weergeven van onzen algemeenen indruk. En dan zij zonder voorbehoud uitgesproken, dat deze algemeene indruk veel, veel gunstiger is, dan we hadden durven verwachten.

Dt komt niet zoo uit, indien men enkel let op wat boven den grond gebouwd is.

In dat opzicht toch kan deze Synode niet anders dan op zeer schrale winste bogen. Van bijna alles toch was de conclusie, dat men thans nog niet rijp was voor het nemen van decisieve beslissing, en daarom de zaak verschoof naar de eerstvolgende Synode.

Zoo is er geen instructie voor de zending tot stand gekomen. De zending onder Jacobs nakroost is blijven hangen. De quaestie der Doopleden komt eerst later aan de orde. Da ziekenverpleging is uitgesteld. Het Diaconaat wacht op latere toelichting. De regeling der Theologische School toeft voor jaren. En zoo meer.

Alleen de correspondentie met de hooge overheid is geregeld; een tv/aalftal huishoudelijke bepalingen zijn vastgesteld; en een instructie is aangenomen voor het Kerkblad.

Natuurlijk zijn er nog wel allerlei andere besluiten genomen, maar geene van architectonischen aard, die de institueering der kerken verder brachten.

Daarom zeiden we, dat wie enkel op den bouv/ boven den grond let, zeer terecht klaagt over de schraalheid van resultaat, waarin de machteloosheid van deze Synode maar al te sterk uitkwam.

Dit moet ters deele - verklaard uit de pressie waaronder deze Synode gekozen was. Een roep was door het land gegaan, dat vijf Synodale Deputaten het booze plan hadden gesmeed, om, met schending van plechtig' aangegane bedingen, de Theologische School ongemerkt te begraven.

Dit had spanning in de gemoederen teweeggebracht en onrust gewekt. Men voorzag in een breeden kring van kerken, hoe, ging die boozs toeleg door, een groote scheuring naar den kant van DJ. Van Lingen te wachten stond. En in dien angst heeft men toe: i, zander al te keurig te zijn, al zijn macht en a al zijn invloed-aangewend, om tocli h maar broederen naar de Synode te deputeeren, die gekozen werden, niet hoofdzakelijk om hun kerkregeerend talent, maar om hun verkleefdheid aan de Theologische School,

Dit nu wreekte zich, e.i brak de kracht dezer vergadering.

Maar tcch ïs dit niet de eenige oorzaak van dere niet te miskennen machteloosheid. Ook werkte mede het feit, dat men pas voor het eerst als ineengevlopide kerken optrad. ,

De Q Synode van Amsterdam hield slechts ééne zitting, en gaf dus niets.

Thans voor het eerst kwam men saam met zijn verschillend verleden, met zijn uiteenloopende traditiën, met zijn onderscheiden usantiën, en thans ontstond dus voor het eerst de vraag, hoe men voortaan het gemeenschappelijk huishouden in zou richten.

Dit maakte het noodig, dat men eerst eens over de fundamenten sprak, en hiervoor zijn tijd nam. En juist daardoor was het onmogelijk, dat deze eerste Synode, ook al ware ze minder onder eenzijdige pressie verkozen, thans reeds aan het optrekken van den gevel ging.

Juist daarom echter mag en dient uitgesproken, dat de totaal-indruk van deze Synode een zoo gtmsti^e is.

Immers in dat niet ondoordacht bouwen, eer het fundament goed lag, sprak zedelijke ernst; en in dat onderzoek der fundamenten zelve de welbewuste zucht, om in niets te kort te doen aan den eisch der Gereformeerde beginselen.

En hierin steekt dan ook o. i. de zeer aanmerkelijke winste van deze Synode, dat alle lijnen, die voor de ligging der fundamenten gekozen zijn, in zuiver Gereformeerde richting loopen.

Het verschil lusschen de dusgenaamde A's en B's verdween allengs aanmerkelijk. Niemand streed ten slotte meer voor eigen usantiën of eigen verleden. Maar allen saam ijverden voor de m.eest zuivere opvatting der Gereformeerde historische beginselen.

Dat hiermee alle mcJeilijkheden overwonnen zijn, beweren we daarom niet. Niet alle verschil kan plotseling uitslijten. Maar ongemeen groot v/as niettemin hst resultaat, dat niemand op ééne enkele beslissing van deze Synode kan wijzen, die den toets der Gereformeerde beginselen niet zegevierend door kan staan.

Ware nu de Synode atiders sadmgesteld geweest dan had men alken kunnen zeggen, dat de vroegere Doleerende broederen dit zoo hadden doorgedreven.

Thans echter kan dit niet worden ge zegd.

De meerderheid had het in haar macht gerad, om da traditiën der Christelijke Gersforraeerde kerk op alle punten tot wet te verheffen. Én toch dit deed ze niet.

Dit deed ze op niet één punt. lategendeel ze gaf onvoorwaardelijk toe, zoodra bleek dat die traditiëa op eenig punt wijziging noodig badden.

Het is zoo, op het punt der Theologische School heeft de conservatieve groep pracüsch volkomen vejkregen, v^at ze wenschte; maar tcch ook dit resullaat won ze door geen ander besluit, dan v/aaronder ook de broeders van geheel afwijkende denkwijze hun naam hadden geplaatst. En we tarten dan ook een ieder aan te toonet), dat er Jn het desbetrsftiiid besluit ook maar iets zijn zou, dat voor Gods Woord of voor de daaruit gegeputte Gereformeerde beginselen niet zon kunnen bestaan.

De overtuiging dat we naast de Uni%'ersitaire opleiding óók de Samlnaristïsche behouden moesten, was een eenparige. De concurrentie werd, als veiligheidsklep tegen kettetsche afdoling, over en weder gewenscht. Dat de School verplaatst kan worden, en dat de letteikundige opleiding er desnoods van kan afgescheiden, werd van beide zijden uitgesproken. Dat eenheid van opleiding in het oog moest gehouden, vond geen tegenspraak meer. En dat de band met de Vrije Universiteit zoo mogelijk nog nauwer moest aangehaald, voüd algemeene instemming.

Ook is ten slotte door allen .saam helder ingezien, dat waar twee groepen ineengevloeid zijn, van een beding in den gewonen zin des woords geen sprake meer kan zijn, en dat met name geen kerken van Christus zich ooit door eenige msnschelijke bebepaling gebonden zouden mogen achten, zoodra ze inzagen, dat deze streed met Gods Woord.

Formeel liep dus alles volkomen zuiver. Wat alleen overbleef, was een theologisch geschil over de verhouding van de beide sferen der natuur en der genade. Op dït verschil is men thans niet ingegaan. Zeer terecht begreep men, dat de toetsing van dit verschil aan de Gereformeerde beginselen beter moest worden voorbereid.

Dit verschil was echter, en dat was het uitnemende, allerminst meer een verschil tusschen die booze A en B, maar een verschil waarbij de beide groepen zich dooreenmengden. Hierin toch stonden mannen als Bavinck, Wielenga, Gispen, Neyens ca. aan de zijde der relatieve, en daarentegen Ploos en Elshout aan den kant der absolute palingenesie.

Toch twijfelen we geen oogenblik, of ook over dit punt zal wel meer licht opgaan. Gelijk onomwonden ook door broederen uit de vroegere Christelijke Gereformeerde kerk erkend is, was het niet veel meer dan een groot derde der kerken, waarin het conservatieve begrip op dit oogenblik vastzit.

Nu reeds is men op deze Synode tot de overtuiging gekomen, dat dit conservatisme lang niet bij allen van het kwade soort is.

Over en weer weet men nu eenmaal, dat wij allen saam op het beh'jud der Theologische School prijsstellen. Hiermee is de twistappel weggenomen. Er is veelszins waardeering voor wantrouwen gekomen. Ea wat voorts voor onze nauwere vereeniging noodig ie, zal Hij voleinden, die dit heerlijk werk onder ons begon.

Bazuin-verslag.

De Bazuin heeft tijdens de Dordtsche Synode, met te slappe pees op den boog, te hoog gemikt.

Zij ondernam een „analytisch verslag", gelijk men hgt noemt, van al het gesprokene te leveren, en ze bestond dit stoute ondernemen met één enkelen reporter. Gevolg hiervan was, dat het verslag »«ö^i^ tegenvallen. De vlugste, handigste reporter van de Times of de New-York Herald zou hier voor schakel hebben moeten zinken. En de schuld moet hier dus niet bij den reporter, maar bij hen gezocht, die hera zoo onmogelijk werk opdroegen.

De reporter zelf heeft zich opgeofferd, wetende dat hij ter slachtbank ging, en zij die zeggenschap in de zaak hadden, hebben, , ook nadat de eerste week de onhoudbaarheid van zijn positie zonneklaar gebleken was, de marteling stil laten voortgaan.

De Zuidhollandsche Kerkbode oordeelt dan ook niets te hard, als ze oordeelt dat het geleverde verslag den toets der ctitiek kwalijk kan doorstaan; alleen maar zij had voor den reporter zelven een woord van deernis behooren te hebben. Niemand had, in zijn plaats zittende, arbeid kunnen leveren gelijk het behoorde.

De fout zoo van dat gebrekkig werk, als van zoo menig ander storend insluipsel in de Bazuin, ligt daarin, dat de zaak van dat weekblad niet genoegzaam geregeld is. Het is geen officieel, en toch weer wel een officieel blad.

Men noemt het „het eigendom der Theologische School", zonder dat iemand te zeggen weet, of de „Theologische School" een subject is, dat eigendom hebben kan.

De macht over dit blad staat bij Deputaten-Curatoren, die nochtans van de kerken vroeger geen nader bepaald mandaat voor de uitgave ontvingen.

En eindelijk, deze Deputaten benoemden we! niet den redacteur, maar zijn toch zijn meester; ? , edoch zonder dat de redicteur recht weet, wat hij doen of laten moet.

Nu verwondere men zich hier niet te zeer over.

Ook dit blad is uit een historisch verleden opgekomen, waarin het juist zoo en niet anders paste.

Er zijn traditiën aan verbonden, die zekere snaar in veler hart doen trillen. Lange jaren was het zelfs het officieele biad, en eerst door het Kerkblad is het van oificieel ofjicieus geworden.

Tcch zal er tlians wel verbetering in komen. De bevoegdheden en de verplichtingen van den redacteur zullen nader en breeder omschreven worden. Plompheden en platheden als onlangs in een ingezonden stuk voorkwamen, zullen voortaan eerst door den rooster of door de zeef gaan. En alle schijn zelfs alsof de Bxzuin nog altoos het officieele orgaan van zekere niet meer bestaande groep A bleef, zal stelselmatig worden gemeden.

Met wat geduld en wat goeden wil zal men ook met dit blad dus allengs wel komen waar men wezen moet.

Ea komt dan over eenïgejaren weer een Generale Synode saam, dan durven we wel voorspellen, dat de Bazuin, ook wat de berichten uit die Synode aangaat, zich niet weer stooten zal aan A& rx steen, waaraan ae zich thans den enkel blauw kneusde.

Gorrespondenlie.

Niet onnatuurlijk heeft da Correspondentie met de Buiienlandsche kerken ditmaal zeer de aandacht getrokken.

Dusver was die Correspondentie schier geheel vanzelf geloopen.

Men hoorde ook uit andere landen van allerlei kerken, die als vrije groepen optraden, en op confessioneel gebied streng conservatieve neigingen vertoonden; en met deze kerken, cf liever nog met de broederen, die haar vertf gen woordigden, verbroederde men zich hartelijk en gul.

Dat heefc dan ook veel goeds gedaan. Het heeft het besef, dat we niet tot een volkskerk, maar tot een wereldkerk behooren, verlevendigd. Het heeft het denkbeeld, dat het instituut niet al de kerk is, maar dat het instituut in het organisme opkomt, toegelicht. En ook het heeft de vasthoudendheid aan eigen vormen, door de glorie der catholiciteit, losgemaakt van elk fanatiek absolutisme.

Maar allengs dringt ook hier het leven naar handelen met bewustheid; en zoo rees ook ten opzichte van de Correspondentie met buitenlandsche kerken al meer de vraag, welke gedragslijn hierbij te volgen zij, welke beteekenis aan zulk een Correspondentie is toe te kennen, hoever ze gaan kan, en tot wat minimale zwakheid ze kan zinken. Ook, welke de rechten en plichten zijn, die er uit kunnen worden afgeleid.

Moogt ge nog correspondentie onderhouden met de Free Church in Schotland, indien blijkt dat de Synode of Assembly dezer kerk de Heilige Schrift loslaat; althans wel bewust de opleiding van dienaren des Woords blijft toevertrouwen aan mannen, die van hun ondermijning der Schriftautoriteit geen geheim maken?

Hebt ge confessioaeele graden van Correspondentie, zoo dat ge b. v. Correspondentie in den engsten zin en met volle rechten alleen onderhoudt met kerken, die in confessie en kerkordening en tucht geheel met u eenstemmig zijn, en daarentegen kerken die slechts in hoofdzaak meegaan, of ook beslist [afwijken, op heel anderen voet bejegent.?

Reeds nu kwam zulk een vraag op naar aanleiding van de briefwisseling met de Chiesa Libera in Italië; en niet minder ernstig drong de Correspondentie tot nadere regeling, toen van twee buitenlandsche kerkengroepen de ééns officieel op onze Synode de andere met Arminius' naam in éénen adem noemde; en later nog de correspondentie met de Belgische Zendingskerk om juister bepaling van haar proportiën riep naar aanleiding van een verzoek uit Brussel.

Dit alles stond dusver nog op losse schroeven, en was geheel ongeregeld. De Belgische Zendingskerk is in haar kerkregeering zóó op en top Synodaal hiërarchisch, dat wij

woonden we in België, ons nooit onder haar zouden mogen begeven, en waren we er onder, er onverwijld meê breken zouden. Wat moet nu doen, wie in België Gereformeerd ook in het kerkelijke wil leven? Zal men in België loven, wat men hier strengelijk afkeurt? En ook v, ? eer, zal men de Belgische kerk prikkelen en min of meer veroordeelen, terwijl men cfScieel met haar in Correspondentie is? Men gevoelt, de zaak stond uiterst moeilijk; en het is alleen daarom dat de informaliteit van inzending uit Brussel door menigeen meer werd aangegrepen als uitvlucht, om vooralsnog aan een decisie te ontkomen. De kerk en de classis van Dordrecht gullen nu toch wel voortgaan in dezen nood te voorzien.

Die aanklacht van Krypto-Arminianisme door een afgevaardigde openlijk in een officieel woord op onze Synode uilgesproken, baarde wel bezien evenzeer een ernstige moeilijkheid, ook al ging de Voorzitter der Synode er niet op in, en ook al hebben de afgevaardigden der betichte kerken blijk van tact en vroeden zin gegeven, door geen contradictoir debat uit te lokken.

djsnt er toch aas zulke din­ Maar iets gen gedaan.

Mag een officieel delegaat zoo iets zonder man en paard te noemen en de schuld te bewijzen op een vreemde Synode zeggen? En ook, nu het gezegd is, mag de zaak nu bltjvea rusten, en dient niet het verwijt voorkomen, dat wij te Dordt in 1893 tegen Arminius minder op onze hoede zijn dan onze vaderea In 1618?

Ook de kerkregeeritig der Amer.'kaansche kerken kwam later nog ter sprake. Geen der beide kerkengroepen toch, zoo min de Reformed Church, als de Holland Reformed Church, loopen, gelijk men weet, op alle punt der kerkenordening zuiver. Hoe staan we tegenover de Presbyterianen in Engeland?

Dr. Mathews bracht ook nu weer Karnens die kerken een grogt en breidde dien groet zelfs zóó uit, dat alle kerken te Toronto vertegenwoordigd, er aandeel in ontvingen. Kan nu ook die Correspondentie zonder nadere bepaling zoo voortduren, nu toch ieder weet en Dr. Mathews zelf ten vorigen jare niet ontkende, dat de Presbyteriaansche kerken van Engeland heel wat afweken?

Zoo gevoelt snen, hoe schier op elk punt in den chaos orde en regel moet komen. Ia twes punten werkt zulk een correspendentie op onze kerken in: i". door de erkenning van de ambten, en 2". door de erkenning van de attestatiën. Juist daarom echter dient vastgesteld, welke waarde heur ambt en attestatie heeft.

Deputaten voor deze aangelegenheid zien zich dus, ook na hetg'een deze Synode bepaalde, een verre van gemakkelijke taak opgelegd, waarin het uiterste der kleschheid om den aoen roept met kloeke vastberadenheid op het stuk van beginselen.

Ofize Correspondentie moet blijven staan onder de hoede Gods en in zijn naam geoefend worden.

Misleiding en onwaarachtigheid in woorden moet daarvan worden uitgesloten.

We moeten staan en spreken kunnen in de overtuiging dat het Christus zelf is, die oas en dese kerken met de koorde eener heilige gemeenschap omsnoert. Misschien zal hec zelfs eisch van heuschheid Zijn, niet zelven eenvoudig onze zienswijze vast te stellen, maar althans op die formeele punten door conferentie met deputaten van andere kerken in dit opiicht tot eenheid van gedragslijn té" komen.

Incident

Tot ons leedwezen zagen we, dat de afgevaardigde der Holland Ghr. Ref. Gkurch uit Amerika, zich gehaast heeft vóór zijn vertrek nogmaals door de Bazuin zijn krasse beschuldiging, tegen de Reformed Church, in breeder kring te herhalen. Vrij stellig mag gezegd, dat de indruk door deze handelwijze teweeggebracht een verre van gunsiige is.

Bij alle liefde die we voor de Rolland Chr. Ref. Church gevoelen, en bij alle waardeering voor den ijver waarmee ze den Arminiaanscfeeil zuuïdeesem opspoort, stellen de Calvinisten in Holland allereerst prijs cp kieschheid. En nu wascht geen v/ater van de zee het af, dat die kieschheid geschonden werd, toen een afgevaardigde van de ééne kerk den goeden naam van een insgelijks vertegenwoordigde kerk kwam aanvalleis op een Synode, waar beide afgevaardigden saam als gasten aanwezig waren.

Hierover zou natuurlijk geheel anders gedacht zijn, indien bedoelde afgevaardigde een wel gemotiveerde en met bewijzen gestaafde klacht had ingediend. Dan toch gold het: De waarheid bovenal.

Dit echter deed hij niet.

Zonder zweem van bewijs werd beschuldiging los daarheen geworpen. zijn

En dit nu mag onder Christenen niet. Reeds tegen één Opziener wil de Schrift niet dat een aanklacht geuit v/orde dan gedekt door tv/ee getuigen. En hier komt een aanklacht zonder eenig getuigenis tegen heel een groep van kerken.

Dit nu is door het ingezonden stuk in de Bazuin uiteraard nog verergerd.

En daarom dwingt juist die inzending ons, nog even op de zaak terug te komen. Vanden redacteur van de Bazuin hoorden we, dat hij van de plaatsing van di ingezonden stuk niets geweten had, en haar betreurde.

En dit kon ook niet ander? . Immers de Synode zelve had juist kort voor de Bazuin verscheen het o. i. correcte besluit genomen, om de aanklacht niet in haar acte op te nemen, maar in het stuk van Ds. Vos door titteltjes te verpangen.

De broederen in Amerika kunnen dus gerust zijn.

De Synode van Dordrecht heeft zich niet geleend om op die wijs kerk tegen kerk in het harnas te helpen jagen.

Wij Calvinisten In Holland kennen slechts één verlangen, en dat Is, dat beide kerkengroepen, zoowel de Holl, Chr. Ref. Oh. als de Reformed. Church, hoe eer hoe beter hare kerkregeering weer geheel naar den eisch der Gereformeerde beginselen inrichten; en, is dit geschied, zich door niets dat onwezenlijk is laten afhouden van den plicht voor God, om in één kerkverband saacn fe vloeien.

Alleen de taal kan en mag scheiding maken. Maar juist die taal scheidt wel prediking en kerkeraad, maar niet het kerkverband.

Er nu moet ook in Amerika niet gewond, maar geheeld worden.

En dies zij men gewis, dat de Gereformeerde kerken in Nederland, even pertinent als zij geweigerd hebben, om geheel onbewezen beschuldigingen ook maar te boeken, even hartelijk haar diensten ter beschikking van de kerken in Amerika zullen stellen, als die gezocht mochten worden om een breuke die bestaat te genezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen