Uit de Pers.

Onlangs gaf de Heraut te verstaan, dat de poging om de tweeërlei opleiding tot het ambt te vernieuwen, ongetwijfeld ook van de zijde van Kampen op steun zou kunnen rekenen.

Daartegen schreef Prof. Wielinga, dat hij \71iet wilde geacht worden hiertoe bereid te zijn Veeleer was hij er voor, van de zijde der kerken alle betrekking tot de Vrije Universiteit af te snijden.

Dit noopte de Brs. G. Jonker en J. van der Spek aan de Bazuin dit schrijven in te zenden :

's GRAVENHAGK, II Dec. 19C0

Hooggeachte Redacteur !

Na lang aarzelen, gevoelen wij ons gedrongen, een woord in 't midden te brengen, naar aanleiding van \Een andere Raad" van Prof Wielenga in het nummer van 23 Nov. j 1.

Het smartte ons, die «andere raad" van Prof Wielenga tegenover den raad van Dr. Kuyper te lezen. Is dan de vereeniging van Theologische Faculteit en Theologische School onmogelijk? De broederliefde niet sterk genoeg, de klove te over­ it bruggen, die beide inrichtingen scheidt? Dit zoo zij tide, d.^n is ook de hope op echte ineensmelting en ineengroeiing der kerken van 34 en 86 ijdel

Indien toch de tweeheid inzake opleiding tot den dienst des Woords aanhoudt, zal ook de tweeërlei strooming niet in ééne bedding geleid kunnen worden

Is dan het snijdend woord van Dr Vos bewaarheid, dat de vereeniging der beide kerken in 1892 een «mariage de raison' moet heeten: een echt onder den vloek der tweespalt gebukt gaande ? De Heere zij ons genadig!

Laat Prof Wielenga de hand ter toenadering uitgestoken, toch niet afwijzen. Dat zijn woord toch geen twijfel wekke aan de macht der liefde, gewerkt door den H Geest; een macht, die eiken scheidsmuur tusschen Broederen kan neerwerpen Prof Wielinga's woord heeft zooveel invloed. Het sterkt ook de tegenstanders van de plaatselijke ineensmelting der kerken.

Vooral de omstandigheid, dat hij niet terstond opgeeft de motieven van zijn' wijziging of verandering van gevoelen, verscherpt zijn woord op ongemeene wijze «Indien ' zoo redeoeert men, seen man als Prof W, eerst een vurig voorstander van de vereeniging der beide Inrichtingen, na mogelijk vele en bittere ervaring, een tegenstander werd indien de gedeeldheid onder de leiders grooter wordt, dan mo ten er wel diepgaande beginselverschillen zijn, die ons, eenvoudigen leeken, ont gaan."

Er is in zulk zeggen waarheid. Zoo de opleiding niet één - wordt, wordt de breuke in de kerken niet geheeld en kan van 's, •s^x^^•anverken, ook naar buiten geen sprake zijn

Ook afgezien echter van Prof Wielenga's verandering van opinie — doet zijn schrijven zooveel kwaad, vooral om den toon Indien hij met Dr Kuyper van gevoelen verschilt, waarom dan geen polemiek begonnen, uiterlijk opgetreden en betoog tegenover betoog gesteld ? Zijn woord in het midden der kerken neergelegd, tchijnt ons meer een'waarschuwing tot ons A.-Broeders: «Hoedt u, weer wordt de hand ter verzoening uitgestoken, maar ik. Prof W, moet verklaren niet tot verzoening in deze geneigd te zijn" Een koel »Leef uw eigen leven, " «dat ook de contractueele band tusschen V U. en de kerken verbroken worde '"' (Waartoe ? ? ) waar wij gehoorzaamheid aan het Woord van Christus, die dringend tot broederliefde noopt, hadden gewenscht.

Zoo wordt het vuur der tweedracht nieuw voedsel gegeven Zoo ergert men hen, die bidden om den bloei der kerken. Zoo kan van een straks samen ivoneii. — naar Gods Woord — geen sprake zijn.

Dat — Hooggeachte Redacteur — uw «voor stel" indertijd op zoo jammerlijke wijze van de baan ging — betreuren wij Daaruit sprak uw hart voor kerk en wetenschap

Wij twijfelen echter niet of, komt weer een voorstel tot vereeniging aan de orde, het op uwe sym pathie kan rekenen. Mocht ons woord den Broederen van '86 een bewijs zijn, dat ook onder die van '34 velen zijn, die reikhalzend uitzien naar «Eenheid van Opleiding"

Geve God dat het spoedig zoo zij !

Met dank voor de plaatsing. Hooggeachte Redacteur.

Uw dw dn,

G. JONKER,

J VAN DER SPEK

Hierop nu antwoordde de heer Wielinga, voor wat het materieele bezwaar aangaat, hel navolgende :

Dat bezwaar nu is van dogmatisischen aard en betreft de intellectueel sch lastische richting., die ik in verschillende kringen zie opkomen

't Is de richting van den overste der scholastie ken uit de 17de eeuw, disputator bij uitnemendheid Maccovius, den man, door Dr A Kuyper Jr onder de auspiciën van de Theol. Faculteit der V. U in zijn dissertatie: «Johannes Maccovius" beschreven en in zijn werken en streven geroemd en verheerlijkt als den consequenten Calvijn, rigidus Calvinista, en aangeprezen als de modelgeleerde, baanbreker eener nieuwe periode, die «als «wijsgeerig denker lang niet tevreden was met de «in zijn oog oppervlakkigge rechtzinnigheid der «Nederlandsche kerkdijken." Heel de Dordtsche Synode 1618/19 zelfs wordt tegenover hem op het zondaarsbankje geplaatst (pag. 98) en al de Geref Theologen der 17de eeuw als schuldenaars tegenover hem aangeklaagd, omdat zij en de kerken dien man geen recht hebben gedaan tegenover de bestraffing hem door de Dordtsche Synode om verschillende redenen toegediend (pag 139).

Niet onduidelijk is de strekking van dit «Proefschrift' om Maccovius aan te dienen als «schutspatroon" en model voor de herleefde Geref Theol dezer eeuw en zijn Theologie naar inhoud en methode, als de Gereformeerde Calvinistische Theolo gie bij uitnemendheid.

Ik zeg dit te vrijmoediger, omdat ik hetzelfde, met redenen omkleed, reeds gezegd heb in het ^Tijdschrift voor Geref Theologie'' Sept. 1S99. Van alle zijder is die dissertatie met grooten lof ontvangen (om haar wetenschappelijk karakter verdiende ze dat ook) terwijl blijkbaar niemand in die kringen mijne bezwaren deelde, maar ze ook niet heeft bestrede.

Ik mag en moet dus wel aannemen, lettende ook op andere verschijnselen, dat dit geschrift in die kringen den koers aanwijst op dogm. gebied ook aan de Theol Faculteit.

De triumf nu van dien Maccoviaanschen koers zou ik een ramp voor de huidige Theologie en de Kerken achten, evenzeer als ze dat m. i. voor de Theologie en de Kerken der 17de eeuw is geweest

Krachtens dit dogm bezwaar slaat voor mij de wissel op onveilig en moet ik de kerken wel raden om eigen Opleidingsschool te handhaven, waarover zij het volte zeggenschap kunnen uitoefenen naar haar recht en belang in afhankelijkheid van haren God en Koning en onder afbidding om de leiding des H Geestes

Want werkt die nieuwe koers in Maccoviaansche richting in die kringen door, dan zal elke nauwere vereeniging der scholen schade brengen voor het geestelijk leven en den geestelijken wasdom der kerken

Nu reeds wordt in verschillende kringen geklaagd dat het is alsof er een kille wind van supralapsa ristisch dogmatisme door de kerken vaart, en dat nog wel gepaard vaak met een dialictisch verbonds fatalisme, dat herinnert aan het Joodsche wets en besnijdenis fatalisme van Rom 2, geheel in Maccoviaansche riclUing

Nauwelijks is het noodig te herinneren aan een opkomend geestdoodend formalisme, waardoor nu reeds de rust en eenheid van menige kerk ver stoord wordt.

Zoolang men dus niet eenigermate weet welken kant dat uitgaat, de Vrije Universiteit toch is ook nog jong en pas aan het opkomen, mogen m i de kerken onder zulke teekenen geen stap verder gaan in de richting van vereeniging en samensmelting van haar eigen opleidingsschool met die van de Vereeniging v. H Onderwijs op geref grondslag In gebondenheid van 's Heeren Woord hebben zij naar haar eigen confessie koers te houden en te handhaven eigen Opleiding Bedenkt wel, dat ik het hiermee volstrekt niet heb tegen mannen als Dr. Kuyper en Dr. F. L. Rutgers In vertrouwen in die mannen, doe ik voor niemand onder Doch ook zij beheerschendcn gang der geesten niet en gaan ook straks heen. 't Is geen kwestie van persoonlijk vertrouwen of wantrouwen in laatster instantie, waar het, gelijk hier, gaat om objectieve verhoudingen en regelingen van zulke gewichtige en teedere zaken voor de kerken der Heeren.

Die opkomende richting naar Maccoviaanschen koers spelt m i. gevaar voor de kerken en dat dringt mij tot spreken voor de vrijheid, het recht en de belangen dier kerken inzake de «Opleiding". Mocht men meenen, dat ik het mis heb, men trachte mij te overtuigen, broederlijk en ernstig. Voor elk goed en broederlijk woord hoop ik in dezen een open oor te hebben.

We deelen dit niet mede om er iets tegen te schrijven, maar om toch onze lezers een enkel maal eens kennis te laten nemen van den geest, die op het einde dezer eeuw uitgaat tegen de Vrije Universiteit.

Alleen voegen we er aan toe, dat de hoogleeraren Dr. A. Kuyper en Dr. Rutgers zich ten deze niet van hun alzoo publiekelijk voor kerk-gevaarlijk verklaarde ambtgenooten, Dr. Geesink en Dr. H. H. Kuyper, mogen laten scheiden, en dat dan ook niet doen. Overigens zij er geen vreeze. Ons pleit voor verzoening gaat door!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen