Buitenland

Duitschland. Naar aanleiding van het 4oojarig geboortefeest van Phi lips van Hessen.

Nu wij het een en ander omtrent het feest dat in Hessen gevierd is ter nagedachtenis van Philips den grootmoedige, die 400 jaren geleden geboren werd, medegedeeld hebben, en daarbij ook melding maakten van de bigami van genoemden Vorst, zullen wellicht onze lezers ver langend zijn om te weten hoe het met die zaak is afgeloopen. Daarom deelen wij nog het volgende mede:

Philips, graaf van Hessen, had dus Christina von der Saaie tot tweede vrouw, hij het leven zijner eerste vrouw genomen, en dit met goed vinden van Luther, Melanchthon, Bucer en eenige Hessische predikanten. Het was echter afge sproken dat deze handeling geheim zou gehouden worden. Luther en Melainchton wilden dat het geheim altijd zou bewaard blijven. Philips meende dat hij slechts tot eene voorloopige geheim houding verplicht was. Al spoedig lekte het door Philips' zuster uit, wat er gebeurd was.

Het werd ook bekend aan het hof te Dresden, en de rechtmatige gemalin van Phihps, Christina, was eene Saksische prinses. Toen nu de moeder van de tweede vrouw, na een verblijf van drie maanden te Rotenburg, naar Saksen was teruggekeerd, werd zij op bevel van den hertog van Siksen gevangen genomen en naar Dresden gebracht. Toen haar rekenschap gevraagd werd, waarom zij hare 'dochter buitenslands gebracht had, verklaarde zij dat deze de gemalin van den landgraaf van Hessen geworden was. Het hof te Dresden, dat Roomsch gebleven was, en daarom Philips als voorstander der Reformatie niet genegen was, zorgde er voor dat de daad van den landgraaf van Hessen wereldkundig werd.

De Wittenberger reformatoren kwamen nu in een moeilijk parket. Melanchthon, die in Juni naai Hagenau reizen zou, om deel te nemen aan een twistgesprek, werd onderweg in Weimar doodelijk ziek, daar de vrees hem aangreep dat het advies der Wittenbergers bekend zou worden. Luther werd door den keurvorst in allerijl uit Wittenberg naar Weimar gezonden, om Melanchthon moed in te spreken. Later beleed Melanchthon, dat als Luther niet gekomen was, hij gestorven zou zijn.

In Hagenau was reeds beraadslaagd welke gedragslijn men tegenover den dubbelen echt van den landgraaf zou volgen; in Juli werd daarover nader te Eisenach gehandeld. De landgraaf wilde zijn bigamie niet langer ontveinzen, hij wilde haar ook niet als hoererij gebrandmerkt zien. Als de keizer hem vragen zou of Margaretha van der Saaie zijne vrouw was, zoo wilde hij er zich op beroepen, dat in het Wittenbergsche advies hem uitdrukkelijk werd toegestaan een tweede vrouw te hebben. De Wittenbergsche reformatoren moesten het erkennen, dat zij dit advies gegeven hadden! Als Luther hem openlijk afviel, zou hij het Wittenbergsche advies publiceeren, en wilde hij ook zijne vroegere zonden voor de wereld belijden. Hij wilde de veelwijverij niet invoeren, maar beschouwde zijn bigamie als niet door God verboden en door de geleerden toegelaten.

Dit standpunt moesten de Hessische afge vaardigden op de conferentie van Eisenach innemen. Doch Luther nam het standpunt in, dat n deze zaak niets publiek mocht gemaakt orden. De tegenstanders van den landgraaf onden dezen niets in den weg leggen, zoo lang ij niet bewijzen konden, dat hij werkelijk een ubbelen echt gesloten had. Dit bewijs was niet e leveren, zoolang de weinige getuigen van et huwelijk zwegen, en het was te verwachten at zij zwijgen zouden. Tegenover den keizer oest de landgraaf zich van dubbelzinnige wooren bedienen; wanneer het niet gelukte den eizer daarmede tevreden te stellen, moest hij e zaak slechtweg ontkennen. Luther verdedigde ierbij de noodleugen! Hij dreigde zelfs den orst, dat hij de hem verleende dispensatie zou erroepen, en voorgeven, dat hij den landgraaf ad gewaarschuwd. Want het door hem gesloten weede huwelijk gold slechts voor zijn geweten n voor God, maar niet voor de wereld. Het erwondert ons niet, dat de landgraaf hierop ntwoordde, dat hij het vreeselijk vond dat de eformator datgene, wat hij voor God kon verntwoorden, niet voor de wereld durfde brengen. Wij willen niet hier beschrijven, welke naeelige gevolgen de stap van den landgraaf van essen voor de zaak van het protestantisme ehad heeft! Alleen willen wij er op wijzen, oeveel de kerken verschuldigd zijn aan Calvijn, ie op onwederlegbare schriftuurlijke gronden antoondej dat alle bigamie te veroordeelen is. Waarlijk, de zaak der reformatie is in die dagen door Calvijn gered!

Of men dit in Duitsehland van Luthersche zijde toegeeft? Wij betwijfelen het.

De fout die Pliilips van Hessen beging, welke zooveel ellende over hem bracht, heeft niet verhinderd dat zijn 400 jarige geboortedag door geheel Hessen is gevierd, zoowel in Godsdienstoefeningen als ook in z.g. „Familiënabenden". Dit alles is geschied op uitnoodiging van het Opperkonsistorium van het Groothertogdom. Ook kan niet ontkend worden, dat Phihps van Hessen, trots zijn j.immerlijke dwaling, de zaak der reformatie èn in zijn land èn in Duitsehland krachtig heelt zoeken te bevorderen.

Noord-Amerilca. Eene nieuwe secte? Hoe dikwijls hebben wij reeds melding gemaakt van eene nieuwe secte, die zich in de nieuwe wereld openbaarde? Het is echter de vraag of de Godsdienstige gemeenschap, die onlangs te New York zich constitueerde, den naam van „secte" verdient. Een secte is en blijft toch een deel van de Kerk van Christus, dat zich van haar heeft losgerukt. Is deze definitie juist, dan vormen bijvoorbeeld de Mormonen geen Christelijke secte; door loochening van het fundamenteele stuk der Drieëenheid en door het toekennen aan den Heere God van een stoffelijk bestaan, staan zij buiten het terrein van de Kerk van Christus.

Hetzelfde is volgens ons het geval met de nieuwe Godsdienstige Gemeenschap, die zich tooit met den naam van Circle of Divine Ministry (kring van Goddelijke bediening). Deze gemeenschap gaat uit van de meening, dat de mensch alle kwaad kan bestrijden door de ontwikkeling van zijn denkkracht. Als men lid der gemeenschap worden wil, moet men verklaren onbevooroordeeld te zijn en belang te stellen in de zielkundige beginselen, welke de gemeenschap zoekt, te verbreiden. Men ziet hieruit reeds, dat de gemeenschap niet op Chtislelijken bodem staat. Eene Christelijke kerk eischt, dat men de Christelijke leer, gelijk men die opvat in haar midden, zal toestemmen of belijden. De Kerk des Heeren is niet voor „onbevooroordeelden", die een of andere zaak willen onderzoeken.

De Circle of Divine ministry leert, dat de bestrijding van het kwaad niet ligt in de wegneming daarvan, maar in de herstelling der juiste verhoudingen. Een der. profetessen der gemeenschap leert, dat zij vele huizen kent, die vol ongedierte waren, maar daarvan gezuiverd werden door het echte denken. Ook verzekert zij, dat op dezelfde manier onderscheidene acres land, met aardappelen bepoot, bevrijd zijn van den Colorado kever (dien vreeselijken verwoester van aardappelvelden) door middel van denken. Of die dieren dan door het denken gedood worden, of „weg"gedacht worden, zoodat zij genoodzaakt worden naar andere huizen of verder gelegen velden te trekken, is er niet bij vermeld.

Deze gemeenschap gaat dus uit van het denkbeeld, dat de gedachte het een en het al is. Wij verwachten dat deze Circle wel weer spoedig zal verdwijnen, al roemt men er thans nog in, dat zij al heel wat aanhangers won.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen