Voor Kinderen.

AAN VRAGERS.

Schoften of schaften.

Onze lezer K. heeft een timmerman hooren zeggen: „Ik ga schoften" wat beduidde: Ik ga naar huis om te eten. Maar bij hem in de buurt staat boven een inrichting waar men brood en koffie kan krijgen: Schaft\i€i& .& s: ; wat is nu het rechte woord.

Onze lezer zal wel eens opgemerkt hebben, dat de timmerman nooit zegt: Ik ga schaften, en dat men ook niet zegt: We eten wat de pot schoft. Er wordt dus wel degelijk onderscheid gemaakt.

En dat met recht.

Schoften is rusten. Het komt van het woord schooven, dat in het zuiden van ons land bekend is en beduidt: voor een poosje ophouden met werken, ook wel: een slaapje doen. Zelfs zegt men: het schooft (d. i. houdt op) met regenen.

„Schoft” beteekende dus rusttijd en „schoften" rust nemen. Zulke schoften waren er meestal drie per dag; 's morgens, 's middags en 's avonds. Zoo werd de dag in vieren gesplitst en elk deel heette dan ook een schoft, wat eigenlijk niet juist was, want het beduidde den tijd tusschen de schoften of waarop een schoft volgde. Zulk een verkeerd gebruik komt wel meer voor. Denk maar aan het woord gracht, dat èn het water èn den wal aanduidt.

Nu is echter de schoft-of rusttijd ook de etenstijd, dan wordt er geschaft, d. i. opgedischt. Zoo kwam het dat „schofttijd" en „schafttijd" hetzelfde begonnen te beduiden. Want de rusttijd diende vooral om er in te eten. Zoo komt het dan ook, dat men zoowel schoftkelder als schaftkelder zegt. 't Is allebei waar.

Vroeger, toen men nog niet over denSuursdag redeneerde, berekende de werkman zijn tijd bij de schoften. Tusschen elk schoft verliepen er zoowat 3 uur. Werkte hij van heel vroeg tot heel laat, dan werkte hij vijf schoft.

Zoo als ik zei, zijn de beide opschriften boven den kelder goed. Maar niet goed is wat ik wel eens las: Hier „schoft men Water en vuur.”

Wat zou daarin verkeerd wezen?

Hutje met mutje.

Een tweede vraag is die, waar die uitdrukking haar oorsprong van heeft.

Wat een hutje is weet ieder wel. „Mutje" is een verkleinwoord, 't Komt van mut of mot, dat beduidt fijn zaagsel, opveegsel, vuil.

„Hutje met mutje" wil dus zeggen: 't hutje met al wat er maar in is: 't heele rommeltje.

Een vraag van geheel anderen aard is, wat bedoeld wordt met het kalf, dat in tweeën was gehouwen, waarvan gesproken wordt in Jeremia 34 ; 18 en 19.

We lezen daar:

En Ik zal de mannen overgeven, die mijn verbond hebben overtreden, die niet bevestigd . hebben de woorden des verbonds, dat zij voor mijn aangezichte gemaakt hadden, met het kalf dat zij in tweeën hadden gehouwen, en waren door zijne stukken doorgegaan: De vorsten van Juda en de vorsten van Jeruzalem, de kamerUngen, en de priesteren, en al het volk des lands, die door de stukken des kalfs zijn doorgegaan.

Iets dergelijks lezen we in Genesis 15 :

9 en 10.

En Hij zeide tot hem: Neem Mij eene driejarige vaars en eene driejarige geit, en eenen driejarigen ram, en eene tortelduif, en eene jonge duif. En hij bracht Hem alle deze, en Hij deelde ze midden door, en hij leidde elks deel tegen het andere over; maar het gevogelte deelde hij niet.

Waarbij we dan ook moeten letten op wat staat in vs. 17:

En het geschiedde, dat de zon onderging en het duister werd, en zie, daar was een rookende oven en vurige fakkel, die tusschen die stukken doorging.

Oudtijds werd bij de Israëlieten, als zij een verbond sloten, geofferd. Het dier dat men offerde — in Genesis een vaars, een geit, een ram enz.; in Jeremia een kalf — werd midden door gedeeld en de deelen zoo gelegd, dat zij die 't verbond sloten, tusschen de stukken door konden gaan. Dit was een zinnebeeldige daad om te beduiden, dat hij die 't verbond niet hield, zou verbroken worden gelijk het dier dat nu gedeeld was.

Nu wordt in Jeremia 34 : 13 gesproken van het verbond, dat de Heere, de God Israels, met dat volk gemaakt had. Waartoe dat verbond hen verplichtte staat in vs. 14. Doch verder blijkt, dat de Joden dit verbond niet hadden gehouden. En nu wordt in de verzen die de vrager noemt gezegd, dat een oordeel komen zal over de grooten en de geringen, wijl zij het plechtig verbond niet hebben gehouden.

Alles wordt nog duidelijker als we lezen wat in VS. 8—12 wordt gezegd.

Daaruit blijkt, dat eerst in de benauwdheid der belegering van Jeri; zalem een verbond was gemaakt, om de Hebreeën, die slaven hunner broeders waren, vrij te laten. Doch toen de belegeraars, de Chaldeeën, weer van Jeruzalem aftrokken, hield men dat verbond niet.

Nu herinnert de Heere (vs. 13) den onbarmhartigen meesters, dat Hij eens heel het volk uit de slavernij heeft opgevoerd, en kondigt zijn oordeel over de bondbrekers aan.

Met nog een vraag sluiten we. 't Is waarom in Hand. 16 : 12 de stad PhiUppi een „kolonie" heet. Immers men leest aldaar:

En van daar naar Philippi, welke is de eerste stad van dit deel van Macedonië, eene kolonie. En wij onthielden ons in die stad ettelijke dagen.

Die stad lag in Macedonië, en er was in 't jaar 44 v. Chr. bij haar een groote veldslag geleverd,

die een eind maakte aan de Romeinsche republiek. Na dien slag hadden er zicb vel< ; Romeinen in deze Grieksche stad gevestigd. Deze vormden de kolonie. Zij die er toe behoorden hadden het Romeinsche burgerrecht. Wat dat b^teekende zien we onder meer aan 't geen verder in hetzelfde hoofdstuk omtrent Paulus wordt verhaald.

CORRESPONDENTIE.

Joh. W. de L. te Arm. Uw vraag kwam voor dit no. tê laat. Doch uitstel is geen afstel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen