Nieuw Calvinisme.

Een onzer lezers, die in moderne kringen kennissen heeft, ontving van een hunner ter lezing de bekende brochure van Prof. Eerdmans over de Theologie van Dr. A. Kuyper, waarin deze hoogleeraar trachtte aan te toonen, dat het oud-Calvinisme van Calvijn hemelsbreed verschilt van het neo-Calvinisme van Dr. A. Kuyper en de laatstgenoemde feitelijk op het standpunt der modernen is overgegaan. Waar men van moderne zijde onzen lezer trachtte wijs te maken, dat deze brochure nog nimmer weerlegd was en ook niet weerlegd kon worden, omdat de aangevoerde bewijzen onomstootelijk waren, vraagt hij ons, wat hij daarop antwoorden moet.

Nu kunnen we op deze-brochure van Prof. Eerdmans, die reeds vijf jaar geleden geschreven werd, thans niet in bijzonderheden ingaan om het onjuiste van Prof. | Eerdmans voorstelling aan te toonen. l Feitelijk behoeft dit ook niet, want ieder, die met onze Gereformeerde Theologie op de hoogte is, weet wel, hoe Prof. Eerdmans door deze brochure alleen getoond heeft, dat hij noch van Calvijn noch van Dr. A. Kuyper behoorlijk studie heeft gemaakt. Er komen in deze brochure dan ook zoo dwaze vergissingen voor, dat men zich eigenlijk met verbazing afvraagt, hoe het mogelijk is, dat niet een gewone leek, maar een professor in de Theologie zulke bokken schieten kon. Dr. Hylketna, evenzeer een modern theoloog, die op het verschil tusschen het Qud-en nieuw-Calvinisme wees in een lijvig boekwerk, begint dan ook met eerst op alle door Prof. Eerdmans aangevoerde punten den Leidschen hoogleeraar geheel in het ongelijk te stellen. »Het is geen gewaagde veronderstelling, zegt hij, dat bijna elke bladzijde van Eerdmans' reeds genoemde studie, ja de hoofdpunten van het betoog, menigen der zake kundigen gereformeerde in verzet zal doen komen« (blz. 21). En hij toont dan met uitvoerige citaten uit Calvijn aan, hoe juist datgene wat Prof. Eerdmans als nieuw-Calvinisme en als afwijking van de oude Gereformeerde Theologie had voorgesteld, letterlijk evenzoo bij Calvijn te vinden is en door al onze Gereformeerde vaderen is beleden. Scherper en afdoender critiek dan door Dr. Hylkema is geleverd op dit geschrift van zijn geestverwant, is wel niet denkbaar. En wanneer de modernen met wie onze lezer in aanraking kwam, beweeen, dat het geschrift van Prof. Eerdmans onwederlegd bleef, omdat het onwederlegbaar zou zijn, laat hij dan maar gerust antwoorden, dat geen Gereformeerde het behoefde te weerleggen, omdat dit reeds op de meest afdoende wijze door Dr. Hylkema was geschied.

En wel heeft Dr. Hylkema, die ongetwijfeld veel meer studie van de oude en nieuwe Gereformeerde theologie heeft gemaakt, in bovengenoemde studie getracht de fout van Prof. Eerdmans te verbeteren en op meer steekhoudende gronden het verschil tusschen oud en nieuw Calvinisme aan te toonen, maar aan het slot van zijn betoog werpt ook hij de stelling van Prof. Eerdmans toch weer omver, A$bx te "beweren, dat er trots het verschil zeker een diepere eenheid bestaat tusschen oud en nieuw Calvinisme en dat beide stelsels denzelfden naam kunnen dragen, omdat zij op ééne grondgedachte rusten en uit één beginsel zijn opgebouwd. Heeft men van Gereformeerde zijde het geschrift van Prof. Eerdmans laten rusten omdat het metterdaad te onbeduidend was, om voor weerlegging in aanmerking te komen, aan de studie van Dr. Hylkema is daarentegen genoeg aandacht geschonken, en niet alleen is in ons Theologisch Tijdschrift een uitvoerige weerlegging verschenen, maar ook Dr. Kromsigt heeft in de Stemmen des Tijds een zakelijke critiek op deze studie geleverd. En voorts mogen we onzen lezer, wanneer hij meer over dit onderwerp weten wil, wel verwijzen naar de magistrale oratie van Prof. Bavinck over Modernisme en Orthodoxie in 1911 gehouden, waar ditzelfde vraagstuk grondig en afdoende behandeld is geworden; een oratie, die door de modernen nog altoos niet is weerlegd!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen