Een nieuwe benoeming.

De Hervormde Synode kwam dezer dagen bijeen om weder een kerkelijk hoogleeraar te benoemen, ditmaal voor een vacature aan de Groninger Hoogeschool ontstaan.

Op de voordracht door de Synode Commissie opgemaakt, kwam ook ditmaal niet één Gereformeerde voor. Terecht klaagt de Waarheidsvriend hierover als een onrecht, dat aan de Gereformeerden in de Hervormde Kerk wordt aangedaan. Hoewel zij de vifettige zonen zijn in het huis en dus in de eerste plaats met hen gerekend zou moeten worden, schijnt onder de Gereformeerden niet één man wetenschappelijk genoeg te zijn om voor dit kerkelijk professoraat in aanmerking te komen. Indien de Regeering niet zorgde, dat er. in de Theologische faculteit ook Gereformeerde professoren' benoemd werden, zou aan geen der Universiteiten, wier Theologische faculteit toch tot opleiding van de a.s. Hervormde predikanten dient, een hoogleeraar gevonden worden, die met de belijdenis dier Kerk het ten volle eens is. Zoolang de meerderheid in de Synode modern was, kwamen alleen modernen of evangelischen voor het professoraat in aanmerking. Nu de ethische richting het heft in handen heeft, zijn alleen de ethische heeren waardig met den professoren mantel te worden omhangen. Wel een bewijs, hoe bij deze kerkelijke benoemingen alleen partijzucht den doorslag geeft.

Overigens is de thans benoemde hoogleeraar Dr. Aalders, Plervormd predikant te Beesd, ons onder het aangeboden drietal zeker het meest sympathiek. Niet alleen dat hij wetenschappelijk een goeden naam heeft, maar onder de ethischen behoort hij tot degenen, die 't meest naar rechts overbuigen. Als medewerker aan de Stemmen des Tijds is hij ook in onze kringen geen onbekende.

De strijd in de Hervormde Kerk.

De felle strijd in de Hervormde Kerk om het »geest en hoofdzaak" bij de belijdenisvragen gestreden, heeft althans deze verdienste, dat het de geesten openbaar maakt. Het kerkelijk vraagstuk, dat zoo lang scheen te sluimeren, neemt weer aller harten en hoofden in beslag. En steeds sterker wordt gevoeld, dat cSe aanstaande Synode een decisie brengen zal, die voor de toekomstige ontwikkeling der Hervormde Kerk van het hoogste belang zal wezen. Wordt het »geest en hoofdzaak* geschrapt, dan is de positie der modernen onhoudbaar geworden ; blijft het gehandhaafd, dan heeft het modernisme een schitterende overwinning behaald.

Te droever is het daarom, dat waar zoo hooge belangen op het spel staan, er enkelen onder de orthodoxe broederen gevonden worden, die met den vijand gemeene zaak maken. Het adres van denSneekërKerkeraad, mede onderteekend door den orthodoxen predikant Dr. Wumkes, is trots al zijn schoonschijnende argumenten om voor het behoud van het»geest en hoofdzaak" te pleiten, in den grond niet anders dan een verraad aan Christus zaak. En even ergerlijk is het, dat Dr. Bronsveld, die vroeger zoo beslist tegen het modernisme getuigde, thans in de »Stemmen voor Waarheid en Vrede" de predikanten in de Hervormde Kerk bezweren komt om door de schrapping van het »geest en hoofdzaak" de modernen toch niet tot een exodus te dwingen, omdat daardoor het karakter van de Hervormde Kerk als volkskerk zou worden prijsgegeven.

Van moderne zijde wil men natuurlijk liefst, dat de toestand blijft, zooals hij thans is, d. vv. z. dat iedere richting zich vrij in de Hervormde Kerk zal kunnen ontwikkelen. De groote volksmassa die tot de Hervormde Kerk behoort, wil men liever niet prijsgeven. Toch wordt ook in deze kringen wel gevoeld, hoe de scheiding van de met elkander twistende elementen voor de ontwikkeling van elk dezer richtingen eigenlijk een zegen zou wezen. Opmerkelijk is in dat opzicht hetgeen de heer Vrendenberg in de Hervorming schrijft:

De dag zou dan zeer zeker gekomen zijn, om met allen ernst de vraag te overwegen: „Is nu de tijd misschien rijp, om alle nog gescheiden kleinere genootschappen, maar die toch in geest en hoofdzaak één zijn, tot één waarachtig Vrijzinnig genootschap te vereenigen ? " Die stemmen zijn vóór een halve eeuw ook al gehoord ; maar ze bleken toen nog niet sterk genoeg. Zullen ze nu hebben gewonnen aanmacht ? Dan rees een Volkskerk omhoog, waarin geen strijd meer over bestaansrecht, en die, haar kracht wijdend aan betere vragen, een zegen zou kunnen worden voor ons' volk.

Veel hangt hierbij af van den zin tot vereeniging, die bij de kleinere genootschappen werken moet. Eerlijk dient erkend te worden, dat ze iets moeten prijsgeven en bereid zijn tot oiïervaardigheid. Maar is niet de stichting van één nieuw en groot en waarlijk Vrijzinnig en machtig genootschap een offer waard ? Ik zou zeggen, dat alle eigenbelangzuchtige en kleingeestige bedenkingen hiervoor dienden te wijken, Een ideaal, door onze beste voorgangers vroeger reeds gekoesterd, werd dan werkelijkheid. Wat zou de godsdienstige volksontwikkeling er door bevorderd worden, méér zelfs, dan men nu nog vermoeden kan. Veel van de verlammende macht der traditie, ook in kerkgebruiken en bij de leiding der godsdienstoefeningen, kon door iets beters, door frisch leven, vervangen worden. Onverschilligen, die thans nog buiten staan, traden wellicht toe. Een opleving werd in ruime mate aanschouwd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen