Voor Kinderen.

AAN VRAGERS.

Huyghens — Ave — Bedisselen — Pilatus — Namen.

1. In een bloemlezing van gedichten las ik dit versje van Huyghens:

> Mij dimkt, de wereld noemde een wijs man wel te recht:

De tafel van Gods tien geboden averecht."

Hoe is dit te verstaan f vraagt de inzender, en wat is eigenlijk averechts

Dichters hebben zich te allen tijd veroorloofd met woorden en schikking van woorden te doen naar het hun 't gemakkelijkst uitkwam. Zoo ook hier.

De zin van het versje is duidelijk, wanneer men de woorden „een wijs man" achter dunkt laat volgen en verderop laat vervallen. „Noemde" en „de wereld" ruilen om. Er staat dan:

„Mij dunkt een wijs man noemde de wereld" enz. Waarom Huyghens dan niet zoo schreef? Wel dan zou de maat zijn verbroken. En dat mag niet in een vers. Dat behoort niet tot de dichterlijke vrijheden zooals men dat noemt, of is althans leelijk.

Wat nu aangaat „averecht", ave is een oud voorvoegsel, dat in verband staat met af, en beteekent: verkeerd, tegenovergesteld, in elk geval ontkenning. Vergelijk afgunst, aftrek en meer woorden. Averecht is dus het tegenovergestelde van recht.

Dezelfde lezer zegt:

Meermalen hoorde ik zeggen: Er is veel te bedistelen wat zeggen wil velerlei te doen. Hoe kunnen daar distelen bij te pas komen?

Dat doen ze ook niet. Want het moet zijn bedisselen. Een dissel is een soort bijl of bijtel, die onder anderen dient om balken of planken op de vereischte dikte te brengen door wegkappen. Het is dus het oneffene, het overbodige wegnemen. Figuurlijk beteekent het dus moeilijkheden, bezwaren, vooral kleine, uit den weg te ruimen.

Onze lezer C. L. v. d. B. te R. schrijft:

Dezer dagen hoorde ik in een predikatie over jjezus voor Pilatus" de boodschap van de huisvrouw van Pilatus verklaren, als zou zij in haar droom haar echtgenoot zich heboen zien nederstorten van een van de hoogste toppen der Zwitsersche bergen. Bestaat er voor deze uitlegging eenige grond?

Tijdens Pilatus leefde was het Joodsche land onder Romeinsch gezag en maakte deel uit van de provincie Syrië, in welke toen Palestina begrepen was. De provincie Syrië had een stadhouder en Judea een onder-stadhouder. Zulk een was Pilatus.

Wat wij van hem weten is niet veel, en hebben wij uit den Bijbel, de Romeinsche geschiedenis en de overlevering. De Bijbel spreekt slechts in één verhaal uitvoerig over hem. Geschiedenis en overlevering zeggen ook niet veel. Alles samen komt het hierop neer.

Pilatus was de vijfde Romeinsche bestuurder van Judea, waarheen hij gezonden werd door keizer Tiberius in 't jaar 26 na Christus. Hij bleef er tien jaar. In dien tijd valt ook het gebeurde met onzen Heiland, die «geleden heeft onder Pontius Pilatus". Aan het einde der tien jaren beging Pilatus een zelfde wreedheid als de Schrift van hem vermeldt jegens de Galileërs, maar nu tegen de Samaritanen. Hij liet namelijk een groot aantal Samaritanen vermoorden die bijeen waren op den berg Gerizim, en zich daar nog al roerig toonden, schoon het eigenUjk maar een volksvergadering was.

Pilatus werd toen beschuldigd voor Vitellius, destijds bestuurder van Sytië, en naar Rome gezonden om zich te rechtvaardigen voor den keizer. Maar Tiberius stierf terwijl Pilatus op reis was naar de hoofdstad.

Het verdere van Pilatus' leven is voor ons onzeker. Veel veranderde toen Tiberius als keizer werd opgevolgd door Caligula. Wat daar bij van Pilatus werd weten wij iiiet. De overlevering zegt dat hij gebannen werd naar Vienne in Gallië of Frankrijk, en gelijk Judas zijn leven eindigde door zelfmoord.

Van Pilatus' vrouw weten we nog minder dan van hem. Wat onze inzender in de preek heeft hooren zeggen steunt op de overlevering hier boven aangehaald omtrent Pilatus' dood, ook wat de plaats betreft. Maar zij heeft geen de minste zekerheid. De uitlegging in de predicatie gegeven aangaande de boodschap der vrouw mist dan ook alle zekerheid. Vooral zoo het Bijbelsche verhalen geldt, moeten wij niet op de overlevering afgaan.

In den Bijbel zoo schrijft P. L. komen verschillende plaatsen voor die meer dan één naam dragen. Is daar ook een reden voor?

Onze lezer bedoelt zeker dat die dubbele namen zulke zijn die in den Bijbel voorkomen. Anders zou er geen eind zijn aan het antwoord. Immers tal van plaatsen heeten in boeken buiten den Bijbel anders dan in de Schrift.

Als voorbeelden van wat hij bedoelt kunnen de volgende dienen:

Salem—^Jerusalem.

Joppe—^Japho

Luz—Bethel.

Sichem—Sichar.

Laïs—Dan.

Achaj e—Griekenland.

Rahab—Egypte.

Hebron—Kirjath-Arba.

Nu is de oorzaak daarvan verschillend. Soms is het alleen een andere schrijfwijs of uitspraak zooals bij Japho off oppe, net als bij ons Doetinchem en Deudekom.

Ook wordt de naam wel verlengd, b.v. Salem— Jerusalem.

Meermalen komt het voor dat nieuwe heerschers ook een nieuwen naam geven, zoo b.v. bij Lais en Kirjath—Arba.

Het gebeurt ook wel, dat vreemde volken aan land of stad een anderen naam geven dan de bewoners. Zoo noemden de Romeinen Griekenland voor een deel Achaje, en wordt Egypte in de Psalmen Pkahab genoemd.

Nog komt het voor dat de naam van de hoofdstad ook voor het land gebruikt wordt. Zoo wordt de naam van de stad Babel vaak gebruikt voor het land Babylonië. Ook wij hebben in de provinciën Groningen en Utrecht het voorbeeld dat stad en land denzelfden naam dragen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen