Uit de Pers.

Onder het opschrift „Syncretisme" lezen we m de Rotterd. Kerkbode:

De gedachte om er naar te staan de veelvormigheid van het kerkelijk leven, zooals die zich in den loop der eeuwen ontwikkeld heeft, te doen eindigen, en wederom tot uiting en openbaring te brengen de ééne tichtbare kerk, is niet nieuw. Wie eenigermate de historie kent, weet dat er altoos een beweging van het zoogenaamde Syncretisme is geweest, waarbij het de toeleg was dat alle bijzondere kerken zouden aflaten van het karakteristieke in de geloofsbelijdenis en van het eigenaardige in de liturgie en van het onderscheidene in de kerkregeering. Men moest zeer vaag zijn in de confessie, heel eenvoudig in de liturgie en eigenlijk vormloos in het instituut van de kerk. Deden allen zoo, dan zou er een einde komen aan al de kerkelijke verschillen, aan de verscheidenheid der instituten, en dan zou men weer hebben de ééne, algemeene kerk, die er was in het begin van onze Christelijke jaartelling.

Tegenwoordig wordt die gedachte om het scberpbelijnde in de Confessie en van den bijzonderen vorm van het eigen instituut los te laten, weer door velen ijverig gep.edikt. Sprak men vroeger van Syncretisme, tegenwoordig noemt men het synthese. Hoe het zij, het is als van ouds een éénheidsbeweging.

Het opmerkelijke is echter, dat deze beweging nu eèn internationaal karakter aanneemt. Men vindt haar in Duitschland, Engeland en Amerika. Men houdt vergaderingen en geeft periodieke geschriften uit.

Voor elke gezonde eenheidsbeweging gevoelen wij zeer veel. Wat bij elkaar hoort krachtens beginsel en eenheid van overtuiging, moet ook één zijn. Groen van Prinsterer voerde krachtig het pleit voor de éénheid der Gereformeerde gezindte, en wij betreuren het ten zeerste dat Gereformeerden in ons vaderland gedeeld zijn en gescheiden leven in verschillende kerkelijke instituten. Elke geoorloofde poging om de zichtbare éénheid tot stand te brengen tusschen de Gereformeerden van de Gereformeerde Kerk, de Hervormde Kerk, de Christelijk-Gereformeerde Kerk en Gereformeerde Gemeente juichen wij van harte toe en willen wij krachtig steunen.

Maar tegen tlke ziekelijke eenheidsbeweging gaat ons waarschuwend protest uit, omdat daarin is een miskenning van het werk Gods in de historie der Kerk, die nooit straffeloos Van plaats hebben. Men wil eigenlijk het coiiiesbieloozc ei. bet vormlooze van de Kerk. Dr. Kuyper sprak in 1873 in een leerrede over de ^Eenheid" dit uit;

„De vormende kracht van het verleden is niet straffeloos weg te cijferen. Dg vormeloosheid van het kind is bij den volwassen man ondenkbaar. Het nog niet geborene of zelfs het pasgeboren kind heeft nog geen scherpe trekken, nog geen scherpgevormde vormen, nog geen kenmerkende uitdrukking in het oog. Onze kleinen verwart ge licht met elkaar, want hun nog ongevormd wezen Vertoont onderling een sterken trek van gelijkheid. Maar met de jaren verandert dit. Zoodra het kind jongeling geworden is en, tot man opgegroeid, een eigen persoonlijkheid ontwikkeld, een eigenaardig leven geleid heeft, worden de vormen reeds van verre herkenbaar, wijl de blik van het oog en de plooien van het gelaat en de groeven op het voorhoofd uitdrukking geven aan een eigen karakter. De man heeft het vormelooze afgelegd dat des kinds was, en is zonder d-e vormen niet meer te denken. Zoo nu ook de kerk. In haar eerste optreden had ze nog geen nationale, had ze nog geen liturgische, had ze nog geen dogmatische vormen. Meer instinctief was het leven dat ze leidde, en eerst de fcherpgeteekende figuur van Paulus kon de natuurlijke eenheid komen breken. Toen was er voor die vormelooze eenheid nog plaats. Maar nu de Kerk van Christus achttien eeuwen achter zich heeft, nu ze heeft geleefd en gedacht, geleden en gestreden, nu haar organen gevormd, nu haar zintuigen gescherpt, nu haar gelaatstrekken forsch geteekend zijn, te doen alsof dat alles zich liet wegdenken, tot de onnoozelheid zei ik schier van den kinderleeftijd te willen terugkeeren, en aan het gelaat de volle uitdrukking van het kindschap der onschuld te willen hergeven, — dat is de bedding wegdenken die aan den stroom zijn richting gaf, dat is een geheel fonds van zedelijke krachten heilservaring vernietigen, dat door Christus der Kerk geschonken werd, ja, dat is even ondenkbaar als een volwassen man tot de afmetingen van het kind te doen inkrimpen. Op het dcodr.bed zien we soms de plooien van het gelaat weer vlak trekken. Dat is dat schoone dat in onze dooden boeien kan. Maar dat geldt van destervenssponden.en de Kerk van Christus..../? £? /; !". T> it; woord 'ï^ T.S7? t."'^e: n!oV*=n V^r •" 'V > : ••• *'• > ^-1" doen bij allen die in hun oppervlakkigheid dwepen met Syncretisme of Synthese, met ziekelijke en dwaze eenheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen