Avondmaalsviering in onze Stichtiogen.

Naast het besluit der Synode inzake den overgang der predikanten tot een anderen staat des levens, verdient zeker niet minder belangstelling wat de Generale Synode te Leeuwarden met groote eenparigheid besloot omtrent de Avondmaalsviering in stichtingen, waar kranken naar lichaam of ziel worden verpleegd.

Moest de Synode ten opzichte van den overgang tot een anderen staat des levens strak de teugels aanhalen om misstanden te voorkomen, ten opzichte van deze Avondmaalsviering heeft ze getoond een tuim hart te hebben, omdat het hier gold de behoefte aan geestelijke sterking van degenen, die door krankheid worden gekweld.

Drieërlei vraag was hierbij aan de Synode gesteld.

De eerste vraag was of in zulke stichtingen het Avondmaal mocht bediend worden?

Gelijk men weet, heeft over de vraag, of het Avondmaal bediend mocht worden aan kranken aan huis, in onze Gereformeerde Kerken steeds verschil van gevoelen bestaan. Eenerzijds hield men strak aan het beginsel vast, dat de sacramenten alleen mogen bediend worden in de vergadering der geloovigen. Men wilde daarom noch van den nooddoop. aan huis noch van de krankencommunie weten. Maar anderzijds erkende men toch, dat althans bij het Avondmaal de lijn niet zoo strak mocht getrokken worden. Vooral Calvijo heeft steeds voor deze zoogenaamde krankencommunie zeer geijverd. Indien het Avondmaal door Chrstus is ingesteld om het geloof te sterken, dan behoort het ook aan de kranken te worden uitgereikt, die meer nog dan gezonden aan die sterking van het geloof behoefte hebben. Alleen wilde Calvijn, dat zulk een krankencommunie dan niet zou geschieden doordat de predikant nu aan zulk een kranke alleen het - Avondmaal bediende. De predikant moest vergezeld worden door de ouderlingen, en aan het Avondmaal moest dan ook deel worden genomen door de huisgenooten en enkele buren. Zoo had men toch een > forme van Kerke en kon, met behoud van het beginsel, aan den wensch der kranken worden voldaan. Ook in ons land vond deze krankencommunie aanvankelijk wel plaats. Maar de mannen van de strenge observantie hebben vroeger op onze Synodes de overhand gehad en deze krankencommunie beslist verboden. Naar onze overtuiging zoa ook in dit opzicht een terugkeer naar Calvijn juister wezen. Calvijn, wien zoo dikwijls strengheid en enghart'gheid is verweten, heeft door zijn warm pleidooi voorde krankencommunie getoond meer te voelen voor de nooden en behoeften vaa het hart.

Al heeft onze Generale Synode nu over de krankencommunie zelf geen uitspraak gedaan, ze heeft wel uitgesproken, dat tegen een Avondmaalsviering in zulk een stichting geen principieele bezwaren bij haar bestonden. Waar in deze stichtingen geregeld godsdienstoefeningen worden gehouden en men dus niet te doen heeft met op zich zelf staande kranken, maar met een vergadering van geloovigen, die geregeld saamkwam, was het bezwaar om hier ook Avondmaal te vieren, niet overwegend. Wel moest zulk een Avondmaal dan bediend worden door den predikant, dien de Kerkeraad hiertoe afvaardigde; moesten ouderlingen en diakenen hierbij dienst verrichten, om den Kerkeraad te representeeren, en moest dit Avondmaal open staan ook voor verplegers en anderen. Maar al moest aldus de kerkelijke vorm bewaard blijven, tegen het vieren van het Avondmaal zelf in deze stichtingen had de Synode geen bedenking. Voor de arme kranken, die soms jaren lang in die stichtingen moeten vertoeven en nooit van hetj vondmaal gebruik konden maken, zali T 'dit besluit der Synode een uitkomst zijn geweest.

Moeilijker was de tweede vraag, of aan zulk een Avondmaalsviering ook mocht worden deelgenomen door leden van andere Kerken, die in zulk een stichting verpleegd werden, wanneer er voor hen geen gelegenheid was om van een predikant van hun eigen kerk het Avondmaal te ontvangen ?

Op zich zelf toch is het volkomen juist, dat het Avondmaal geen open tafel is en de Kerkeraad, die geroepen is. om toe te zien, dat het verbond Gods niet ontheiligd wordt, ook niemand tot het Avondmaal mag toelaten, althans als regel, dan die bij den Kerkeraad belijdenis des geloofs heeft afgelegd en onder het toezicht van den Kerkeraad zich gesteld heeft. De gewoonte om een-of tweemaal leden van andere Kerken, die dit begeerden, bij ons ten Avondmaal toe te laten, hebben we dan ook nooit goedgekeurd. Maar even beslist als onze Kerken steeds aan dezen regel hebben vastgehouden, hebben zij toch ook erkend, dat de Kerk van' Christus niet tot de Gereformeerde Kerk beperkt is en daarom in bepaalde gevallen toegelaten, dat ook leden van andere Christelijke Kerken, die niet in staat waren naar hnn eigen Kerk op te gaan, in onze Kerken de Sacramenten mochten gebruiken. Zoo werd dit toegestaan aan de Lutherschen, die in Frankrijk woonden, waar geen Luthersche Kerk was. En dit exempel heeft de Generale Synode bewogen om dit ruime standpunt ook ten opzichte van deze leden van andere Kerken in te nemen. Blijkt het metterdaad, dat zulk een verpleegde het Avondmaal in zijn eigen Kerk niet ontvangen kan, omdat daarvoor de gelegenheid ontbreekt, en wil hij in onze Kerk het Avondmaal ontvangen, dan, zoo besloot de Synode, zal hem dit niet geweigerd worden, mits vaststaat, dat hij in zijn eigen Kerk tot het Avondmaal gerechtigd was, dat hij met de grondstukken der Christelijke leer van harte instemt en zijn levenswandel met de belijdenis in overeenstemming is, en dat eindelijk hij zich bereid verklaart om, zoolang hij als gast aan het Avonnmaal bij ons deelneemt, aan de tucht van den Kerkeraad zich te onderwerpen. Zoo heeft de Synode aan de eene zijde ruiinheid van hart getoond, maar tegelijk aan de andere zijde waarborgen gezocht, dat het Avondmaal niet ontheiligd zou worden. De principieele beslissing die de Synode hiermede nam, is ook van belang voor onze Kerken en Zendingsposten in Indië. Ook daar waren onze predikanten voor de vraag komen te staan, of men leden van andere Kerken, die dit verzoeken, tot de bediening der Sacramenten mocht toelaten, wanneer zij geen gelegenheid hadden op die plaats of in de nabijheid de Sacramenten te ontvangen in hun eigen Kerk. En ook die vraag is door de Synode in toestemmenden zin beantwoord, zij het onder hetzelfde voorbehoud.

De laatste vraag was deze, of, wanneer bij zulk een Avondmaalsviering in een stichting, naar het oordeel der doctoren, ernstig bezwaar bestond met het oog op 't overbrengen van ziektekiemen om uit één beker te drinken, dan het gebruiken van afzonderlijke bekertjes mocht worden toegestaan. De Synode heeft bij de beantwoording van die vraag zeer beslist op den voorgrond gesteld, dat het gebruik van een gezamenlijken beker tot de symboliek van het Avondmaal behoorde en dus niet zonder zeer gewichtige oorzaken mocht worden nagelaten. Maar ze erkende tevens, dat er bepaalde gevallen konden zijn, waarin afwijking van dezen regel geoorloofd kon wezen. Hel oordeel, of het gebruik van zulk een beker door allen gevaar meebracht voor deze patiënten, liet de Synode aan het oordeel der doctoren over. Evenzoo of dan het genoemde middel, om aan dit gevaar te ontkomen, nl. het gebruik van afzonderlijke bekertjes door eiken patiënt, de eenige uitweg was. De Synode liet dit aan de vrijheid der kerkenraden over, die hierover te beslissen hadden. Wat alleen als eisch gesteld werd was, dat de afwijking niet willekeurig zou wezen, maar zich gronden zou op een uitdrukkelijke verklaring van de doctoren, dat in 't gebruik van één gemeenschappelijken beker voor zulke patiënten een ernstig gevaar school. En natuurlijk geldt dit alleen voor de Avondmaalsbediening in stichtingen, waar kranken aan besmettelijke ziekte verpleegd worden. Voor de AvondmaalbedieLiog in de gewone gemeentelijke godsdienstoefening is dit besluit niet bedoeld. Niet alsof ook daar zich geen moeilijke vragen kunnen voordoen. Maar het^besluit der Synode sloeg op die gevallen niet.

Dr. H. H. K,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen